Van angst naar liefde met transformatieve yoga

Ganga Hoogendoorn vertaalt ‘Een cursus in wonderen’ in beweging. Alhoewel yoga voor sommigen misschien in eerste instantie een fysiek gebeuren is, gaat de bewegingsleer als levenskunst over heelheid, innerlijke vrede en totale vrijheid. Bijzonder is transformatieve yoga, een relatief nieuwe variant die principes en energie uit ‘Een cursus in wonderen’ verenigt met concrete yogaoefeningen. Een kennismaking.

Grondlegster van transformatieve yoga is Ganga Hoogendoorn. Zij zegt: “Het leert je gedachten en emoties gebaseerd op angst om te zetten in liefde.” Al op haar achttiende biedt het leven haar de mogelijkheid om tot verdieping te komen. Rond die tijd loopt Ganga Hoogendoorn vast. “Als klein kind visualiseerde ik de hemel: een onbeschrijflijk fijne, mooie en open plek waarvan ik wist dat het ergens moest bestaan. Langzamerhand raakte ik dat gevoel kwijt. Met mijn zusje die een yogaopleiding deed, ging ik samen op ontdekkingstocht. Ondertussen las ik veel. In het boek ‘Autobiografie van een yogi’ van Paramahansa Yogananda herkende ik de liefde die ik als kind gevoeld had. Maar op een gegeven moment wist ik het echt niet meer. Wie was ik? Hoe zat ik in elkaar? De leegte, dat onbestemde gevoel en de zucht naar vervulling en zingeving dreven me richting yoga. De intensieve opleiding Raja yoga die ik ging doen, zette veel in beweging. Ik ging naar India en ontmoette er mijn meester Sai Baba. Onder andere van hem leerde ik compassie kennen: het onbevooroordeeld kijken naar dat wat is. Hij was het die mij adviseerde ‘Een cursus in wonderen’ te gaan doen.”

Radicale impact

‘Een cursus in wonderen’ wordt wel een spiritueel meesterwerk genoemd. Het bevat gechanneld materiaal dat rechtstreeks van Jezus afkomstig zou zijn. De cursus presenteert een non-dualistische leer en erkent alleen volmaakte eenheid als waarheid. Alles daarbuiten heet een illusie te zijn, gecreëerd door het ego. Ganga: “De cursus wil dat wij het contact herstellen met onze innerlijke leraar of Heilige Geest. En in feite is dat wat een goeroe als Sai Baba ook wil: hij laat je iets zien wat je in jezelf niet ziet. Een herkenning van de liefde waarvan je het bestaan misschien vergeten bent. Het mooie van de cursus is dat het zo’n praktische weg is. Het biedt dagelijkse lessen die je helpen te zien dat alles één en heel is. Het maakt je wakker uit de droom van het ego, de droom van de afgescheidenheid, en bevrijdt je van alle onzinnige gedachten die jij over de wereld hebt. Angst maakt plaats voor liefde. Vrede komt in de plaats van onrust.”

Juist vanwege de radicale impact die de cursus heeft op het voelen en denken van Ganga, verandert ook haar yogabeleving. Ongemerkt gaan de houdingen en energie mee met haar veranderende bewustzijnsniveau. Van binnenuit ontstaan zo de oefeningen die later de basis gaan vormen voor transformatieve yoga.

Vrij worden

Ganga: “De houdingen of asana’s van transformatieve yoga zijn een hulpmiddel bij het faciliteren en stroomlijnen van transformatie. Wanneer een spiritueel ontwakingsproces in gang is gezet, komt het lichaam over het algemeen in zijn eigen tempo daar achteraan. Vandaar dat iemand als Sri Aurobindo stelde dat onze ontwikkeling niet stopt bij verlichting, aangezien we alles ook in trilling meenemen. In het fysieke of materiële dus. Het nieuwe bewustzijn moet tot in alle uithoeken van ons systeem afdalen, door alle poriën en vezels van ons lichaam opgenomen worden. Opdat alles vrij wordt.”

Douwe Tiemersma, leraar Advaita Vedanta, huldigde de stelling dat een realisatie op het niveau van bewustzijn nog geen zelfrealisatie betekent. Vandaar dat hij zijn non-dualistische teksten voorzag van oefeningen chakrayoga. Net zoals Ganga de leer van ‘Een cursus in wonderen’ handen en voeten geeft via transformatieve yoga. Ganga: “De oefeningen alleen brengen geen verlichting teweeg, net zomin inzicht in de teksten van de cursus een einddoel kan zijn. De combinatie van het lichamelijke en het mentale daarentegen, zorgt voor opname in het hele systeem en doet daarom wonderen.”

Discipline

Kenmerkend voor transformatieve yoga is dat de houdingen stap voor stap worden opgebouwd en het onbelangrijk is hoe ver je uiteindelijk in de houding komt. We hoeven dus geen acrobaten of topsporters te zijn om te profiteren van deze yogavorm. Ganga: “Transformatieve yoga is zonder uitzondering. Energie voor iedereen dus. De houdingen zijn aan te passen aan de fysieke (on)mogelijkheden van het individu.” Het is eigenlijk nog sterker: in het boek ‘Transformatieve yoga’, dat Ganga samen met Willemke Stilma schreef, staat geschreven dat alle houdingen ook in gedachten uit te voeren zijn en dan vergelijkbare effecten zullen genereren. De opvatting lijkt gerechtvaardigd dat een louter mentale beoefening van transformatieve yoga misschien wel te verkiezen is boven de fysieke uitvoering. Zoiets geeft immers geen directe bevestiging aan dat wat door de cursus als onderdeel van de illusie gezien wordt: het lichaam. Ganga: “Het is waar dat het mentale alles kan veranderen. Maar daarvoor is een grote mate van discipline noodzakelijk. Die discipline is over het algemeen makkelijker fysiek op te pakken.”

Oergedachte

Blijft de vraag hoe de asana’s zo’n diepe inwerking kunnen hebben op het menselijk stelsel. Hun invloed strekt zich in ieder geval tot elk energiecentrum uit. Neem nu het eerste chakra, dat onder meer gelinkt is aan vertrouwen en veiligheid. Hoe zorgt de energie van transformatieve yoga ervoor dat mensen die geslagen zijn door het leven, openheid en ontvankelijkheid terugwinnen, zodat zij zich weer kunnen overgeven aan datzelfde leven? Ganga: “De oergedachte die ons bang maakt, is dat we van de liefde of van God afgescheiden zijn. We mogen beseffen dat het slechts deze ene gedachte is die ons van geluk afhoudt.”

Olievlek van liefde

Ganga: “In feite is er zelfs geen licht tussen die diepe angst en de euforische realisatie van de eenheid van het al. Vergelijk het maar eens met een intense verliefdheid. Je loopt op wolken, maar bent tegelijkertijd zo ontzettend kwetsbaar. En die kwetsbaarheid maakt je bang. Je gaat jezelf beschermen en zet je schrap om de verwachte teleurstelling op te vangen. Juist door dat verzet zijn de ontgoocheling en de pijn onvermijdelijk. We roepen ze over onszelf af. De yogahoudingen nu, brengen gevoelens met zich mee. Na het onder leiding van de ademhaling gecontroleerd vrijkomen daarvan, kunnen we de gedachten onderzoeken die eraan ten grondslag liggen. En deze corrigeren, dat wil zeggen transformeren van angst naar liefde. De basisoefening, gericht op het eerste energie centrum, laat ons zeker staan: kruin omhoog, rug en benen gestrekt. Stevig als een berg. Daarmee zeg je: ik mag zijn wie ik ben. Ik ben perfect zoals ik ben.”

Wakker

Dat transformatieve yoga verder gaat dan de mentale realisatie dat het glas halfvol in plaats van halfleeg is en dieper inwerkt dan het fysieke effect van een potlood tussen de tanden, blijkt uit de reacties die Ganga telkens weer van beoefenaars krijgt. Zij ervaren het leven als intenser, bewuster en liefdevoller. Transformatieve yoga als snel verspreidende olievlek van liefde? Ganga: “Inmiddels zijn er meer dan honderd door mij opgeleide leraren in binnen- en buitenland. Zij geven de energie van transformatieve yoga door, net zoals beoefenaars dat op hun manier doen. Mooi natuurlijk, maar mijn enige beweegreden is transformatie. En word ik wakker, dan word jij het ook. Want wij zijn één. Of transformatieve yoga jouw ingang zal zijn, weten we niet. Maar die ingang komt er. Want voor iedereen geldt: uit een droom is het eens wakker worden.”

Door Niels Brummelman

Meer info: www.saimithrayoga.nl en transformativeyoga.tumblr.com. Zelf proberen? Op www.kd.nl doet Ganga Hoogendoorn een houding voor in een instructieve film.