Gezond zijn doe je zo

En het begint in je hoofd. Of met een pil. Of met vette vis. Of met een compassietraining…

Gezondheid is een relatief begrip: als je je terneergeslagen voelt, helpt het weinig om te bedenken dat je in ieder geval niet verkouden bent. Want ‘gezond van lijf en leden’ dat willen we allemaal dolgraag. Een paar meningen hierover op een rijtje.

Gezond zijn is geluk. Vooral als je het niet bent. Dit is de illusie van geluk, aldus artsenopleider en schrijver Andrew Weil. Hij zegt over ons westerse streven naar geluk: ‘Als we diep teleurgesteld zijn, innerlijke onrust ervaren of ons een tijdje gedeprimeerd voelen, verlangen we een snelle oplossing. We willen niet meer ongelukkig of ontevreden zijn, dat is niet sexy. De gelukstrainingen en workshops, evenals de –hoe word en blijf ik gelukkig-  spirituele boekenindustrie vliegen om ons de oren.’
Volgens Weil kunnen we echter beter onze frustratietolerantie aanpakken: “Want het is heel normaal en zelfs gezond om niet altijd gelukkig te zijn! Ups en downs horen bij het leven, tevreden en vervuld zijn kun je leren, ondanks veranderende omstandigheden. Wetenschappelijk onderzoek over de evolutie heeft bevestigd dat natuurlijke selectie zelfs voorkeur heeft voor periodieke lichte depressie. Want er is een sterk verband aangetoond tussen depressie en creativiteit! Het probleemoplossend vermogen komt daaruit voort. Psychofarmaca zoals anti-depressiva onderdrukken onrustige emoties, maar geven daardoor het zelfhelend vermogen geen kans. Bovendien richten zij zich op de serotonineaanmaak, wat heel vaak niet eens de oorzaak van de depressies blijkt te zijn. Inmiddels komt er steeds meer evidence-based bewijs dat andere opties veel effectiever zijn en ook nog eens het creatieve en oplossende vermogen van de mens verbeteren.”
In de integratieve psychiatrie die regulier en aanvullend combineert, spreekt men steeds vaker van “personalized medicine” (zie hiernaast). Dat wil zeggen dat er wordt gewerkt met een holistische aanpak, waarbij maatwerk wordt geleverd.

Brein als zender en ontvanger
Gezondheid is ook van een hele fijne energetische orde, zo leert het werk van Rupert Sheldrake ons. Sheldrake is bekend om zijn uitgangspunten over de morfogenetische velden. Hij gaat er net als Nederlandse cardioloog Pim van Lommel vanuit dat we een ‘uitgebreid’ brein hebben. Ons onbewuste is een kwestie van materie én van ‘veld’, een magnetisch geladen veld waarmee we contact maken met andere materie en met anderen. We zijn immers allen gevormd vanuit dezelfde quantumsoep. Denk aan het vermogen te kunnen voelen dat je in de nek wordt aangestaard. Dit vermogen is onderzocht onder grote groepen mensen. Wat bleek: jongetjes onder de 9 jaar zijn er het beste in. Zij voelen heel goed aan of er in hun rug of nek wordt gestaard. Dit is een vermogen dat uit de tijd stamt dat we nog een prooi waren voor grotere en sterkere jagers. Het maakt onderdeel uit van ons overlevingsinstinct. Het blijkt zelfs dat mensen dat voelen als ze worden bekeken door de vele CCTV-camera’s in winkel en uitgaansgebieden. Dieren worden rusteloos als ze worden gefilmd of gefotografeerd, blijkt ook steeds weer bij makers van de vele natuurdocumentaires. Ouders die bij hun slapende baby zijn gaan kijken, zullen ook vaak ervaren dat het kind juist wakker wordt door dat stiekeme loeren. Deze gevoeligheid zit diep in onze dierlijke natuur. Ook functioneert dit in sociale verbanden, via een soort telepathisch te noemen contact. Het gaat hier niet zozeer om iets ongrijpbaars esoterisch maar om een vorm van magnetische velden. Denk aan de samenwerking van dieren die in kolonies leven zoals termieten, bijen en mieren. Ieder neemt zijn rol automatisch in. Of de bijzondere bewegingen van een wolk spreeuwen, een groep wolven of een school vissen.  Alle sociale groepen hebben zulke velden. Sheldrake heeft onderzocht hoe huisdieren voelen dat hun baas thuiskomt terwijl er nog niets te zien is, te ruiken of te horen. Ze gaan naar de voordeur of het raam en wachten op de baas.
Een ander paradigma van Sheldrake is nog steeds bedreigend voor de reguliere wetenschap. In Engeland blijkt bijvoorbeeld dat de farmaceutische industrie journalisten betaalt om anti-holistische stukken te schrijven en artikelen te fabriceren die tegen alternatieve of aanvullende geneeswijzen zijn. Sceptici lezen de onderzoeksresultaten die bewijs leveren vóór aanvullende geneeswijzen vanuit een ander paradigma niet eens. Verzekeraars zouden daarom wel eens de weg naar een andere visie kunnen zijn. Als blijkt dat iets gewoon werkt en mensen daardoor uiteindelijk minder een beroep doen op de verzekeringen, dan hebben zij daar wel oren naar. Het lijkt erop dat we moeten gaan bewijzen dat gezond leven gezond is en preventief werkt…

Compassie
Het koesteren en ontwikkelen van compassie blijkt een bijzonder positief effect te hebben op de gezondheid. Maar compassie ontwikkelen, hoe leren we dat? We hebben van nature de neiging om nare herinneringen te onthouden, legt professor dr. Paul Gilbert uit. Hij is psychiater en werkt aan de universiteit van Durban, Engeland. Ons overlevingsbrein is een oud systeem dat geneigd is nare ervaringen goed te onthouden, uit overlevingsdrang. Stel je bent gebeten door een haai, dan weet je waar je niet moet zwemmen.  Zo is dat ook met sociale ervaringen, we hebben een neiging de nare dingen te herinneren en de goede ervaringen sneller te vergeten. Dit maakt dat we oordelend zijn. Over onszelf en over anderen. Hebben we in onze vroege jeugd daar bovenop weinig troostrijke en ondersteunende ouders gehad, dan is het vermogen tot onszelf troosten en ondersteunen niet of onvoldoende ontwikkeld. We hebben geen milde kijk op onszelf en anderen geleerd. Gilbert heeft een therapeutische benadering ontwikkeld, speciaal voor mensen met een groot innerlijk gemis aan compassie, zoals mensen met een borderline stoornis of zware depressies of voor mensen die gebukt gaan onder ernstige gevoelens van schaamte en schuld. De Dalai Lama vertelde eens dat hij zo ontzettend schrok van de grote mate van zelfhaat en zelfkritiek in het westen. Daarom is in een kritisch, sceptisch, afstandelijk en calvinistisch land als het onze, het nuttig om deze manier van kijken naar zichzelf te leren. Helen van (zelf)kritiek die buiten proporties gegroeid is, voortgekomen uit een cultuur waar het de gewoonte was veel te spreken over zonde en weinig over levensblijheid of genieten.
Compassie is voor watjes, wordt wel eens gedacht, vooral door mannen (en zeker door mannelijke psychologen en psychiaters). Maar er is juist moed voor nodig om het stoer doen te doorbreken en je eigen pijn onder ogen te durven zien, in een context van acceptatie en warmte. Compassie betekent dat je vanuit het ‘rode alarmering overlevingssysteem’ overstapt naar het ‘groene rustgevende zorg en troostsysteem’ in je eigen brein. Wat overblijft is een Er Zijn – vervuld van een warme accepterende aanmoedigende stilte en ruimte.
Hoezeer je ook je best doet aan je eigen gezondheid te werken, Paul Gilbert nuanceert iedere actie in deze richting: “Hoe hard we ook bereid zijn om aan onszelf op deze manier te werken, hoezeer we groeien in zelfkennis en de kennis over ons brein en ons functioneren, ons bewustzijn blijft nog grotendeels een mysterie. Wat het ook is, we kunnen het nog steeds niet helemaal (be)grijpen.”

Blijf zoeken dus…

—————————

Personalized Medicine:  genezen op maat
Wat kom je zoal tegen bij ‘personalized medicine’, manieren waarop je aan je eigen gezondheid kan werken:

• Lifestyle-adviezen zoals bepaalde activiteiten of juist rust in balans en jezelf richten op hartverwarmende activiteiten.
• Regelmatige lichaamsbeweging in de buitenlucht. Gematigde lichaamsbeweging lijkt beter te werken dan hoogintensieve sportbeoefening (voorkeur dus voor joggen, wandelen, fietsen, zwemmen, yoga, Tai-Chi,Chi-Kung e.d.)
• Volwaardige voeding. Hoewel IJsland minder zonuren heeft dan Spanje komen daar toch veel minder depressies voor. Wat blijkt: men eet er erg veel vette vis, zelfs meer dan in Japan. Omega-3 vetzuren helpen goed depressies te voorkomen en brengen meer gelijkmoedigheid voor mensen die geneigd zijn naar mood-swings.
• Hogere dosis vitamine D3-suppletie in verband met depressie én psychoses. Er is een onderzoek gaande hierover in Scandinavië en in Afrika. Het vangen van zonlicht is van groot belang. Natuurvolken leven buiten, eten onbewerkt voedsel, hebben een natuurlijk dag en nachtritme en hebben enorm veel lichaamsbeweging, daar komen psychoses en depressies minder tot niet voor. In Afrika heb je nog natuurvolken die zo leven, in tegenstelling tot culturen waar de godsdienstige regels voorschrijven dat men zich helemaal moet bedekken met kleding. Het blijkt dat bij dergelijke culturen juist méér psychoses dan gemiddeld voorkomen. Onderzoek naar vee dat tijdens de wintermaanden wordt opgehokt, toont ook aan dat dit sneller leidt tot depressie bij deze dieren, evenals tot een vermindering van hun weerstand.
• Ontstekingremmers lijken beter te werken dan psychofarmaca. Modern bewerkt voedsel bevat naast alle ons wel bekende ongezonde additieven, zoals verborgen suikers, E-nummers en vetten, nog veel engere stoffen. Kunstmatige stoffen die onze hersenhormonen uit balans brengen en onterecht activeren, waardoor het lichaam “ziek” en “depressief” gaat reageren, de hersenen gaan verkeerde informatie geven aan de rest van het lichaam. Wat o.a. hierdoor ontstaat, zijn verborgen en diffuus verspreide ontstekingreacties. Er is een relatie met het ontstaan van diabetes en hart en vaatziekten en een verhoogd cholesterol. Er is nu recent ontdekt dat in veel gevallen ontstekingsremmers zoals simpele aspirientjes of ibuprofen psychoses en depressies kunnen doen afnemen. In Nederland wordt door Prof.dr. Hemmo Drexhage, hoogleraar in de Medische Immunologie aan het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam, Willem Nolen, hoogleraar emotionele stoornissen te Groningen en Ralph Kupka, beleidspsychiater van het Behandelcentrum Bipolaire stoornissen en A-opleider psychiatrie van Altrecht (Utrecht), onderzoek gedaan naar dit verband. De onderzoeksresultaten tot op heden zijn verbluffend: lifestyle-adviezen, meer bewegen, volwaardige voeding, uitzoeken of er sprake is van voedselallergieën zoals coeliakie (allergie voor gluten) en lactoseintolerantie en dergelijke, in combinatie met simpele aspirine, diclofenac of naproxen werken beter dan de zware psychofarmaca in deze gevallen. Dat wil overigens niet zeggen dat de psychofarmaca nooit meer nodig zullen zijn.  Vaak hebben medicijnen in een veel lagere dosis of tijdelijk nog wel degelijk een onmisbare rol!  Het geeft echter wel te denken hoe we naar preventie moeten kijken, zodanig dat de ontstekingsremmers ook niet meer nodig zijn!
• Mindfulness en op compassie gerichte behandelvormen met thema’s zoals ‘focussen’, ‘dankbaarheid’ en ‘vergeving’ helpen enorm bij het genezen van depressiviteit die veroorzaakt wordt door teveel piekeren, zelfkritiek, schuld en schaamte. Daarbij moet nog iets worden aangetekend.  Het moderne leven vraagt steeds meer multi-tasken met de nieuwste digitale snufjes die er zijn. Dat staat haaks op onze natuurlijke behoefte, ons brein werkt gefocust beter, multi-tasken put onze geest uit. Onderlinge fysieke en positieve sociale verbinding geeft daartegenover onze geest juist kracht en energie.

—————————

Suikergif wetenschappelijk aangetoond
Wijk Bij Duurstede – Onderzoeksgroepen binnen de relatief nieuwe  “Glycobiologie” en de Klinische Neuro-Psycho-Immunologie, hebben nu onomstotelijk bewezen dat de twee meest gebruikte voedingssuikers ronduit gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Dit mede omdat zij in ons westers voedingspatroon overheersen (brood, rijst, pasta, verborgen suikers in industriële producten). Deze onderzoeksgroepen in zowel  Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Spanje als de USA werken sinds 2009  samen.  In mei werd op een conferentie in Houten rond oorzaken van depressie en allerlei ouderdomsziekten de uitkomst gepresenteerd voor een vierhonderdtal CAM-artsen, therapeuten en tandartsen.
De meest voorkomende suikers in ons westerse dieet: glucose en fructose zijn snel opneembaar en worden onmiddellijk omgezet in ziekmakend vet. Bovendien vertragen ze het metabolisme en veroorzaken chronische ontstekingen in ons hele systeem, levenslang. Dit blijkt nu aantoonbaar een van de belangrijkste oorzaken te zijn van ziekten als Alzheimer, Parkinson, Fibromyalgie, Diabetes type II, depressies, psychoses, CVS, hart en onder meer vaatziekten.
Onderzoekers ontdekten tevens dat mensen met dergelijke problemen in een soort chronische staat van “winterslaap” verkeren. Dieren die in winterslaap zijn kunnen daar snel uit komen, mensen nog niet.  Wetenschappers onderzoeken nu hoe mensen wel snel uit die ‘slaap’ gehaald kunnen worden en de eerste resultaten wijzen erop dat dit kan door mensen te laten bewegen en anders te laten eten.
In het kort:  leg het zwaartepunt in de voeding bij groente, allerlei paddenstoelen, Shi Take, Aloë Vera, veel noten en fruit, zeewieren, eet weinig vlees en dan alleen biologisch of wild (het gezondste vlees is kangaroevlees). Ga bewegen of sporten op een nuchtere maag, want dan maak je een zelfgenezend stofje aan:  lactoferrine.  Maak alles zelf en koop geen kant en klare pakjes en zakjes met industrieel gemaakte additieven meer. De natuurvolken jagen en verzamelen eerst voor ze gaan eten.  Dit houdt hen langer gezond.

Meer informatie

http://www.essentiele-suikers.nl/
http://www.glycobiology.nl/
http://www.functionalglycomics.org/static/index.shtml
http://nl.wikipedia.org/wiki/Lactoferrine
http://www.bonusan.nl/downloads/Artikel_AD_Desteendtijdmaaktjegezond.pdf
http://www.bonusan.nl/?objectID=1605&page=

Dit artikel kwam tot stand op het recente Lustrum Congres Centrum Integrale Psychiatrie 2012 in Groningen (thema: onderlinge verbondenheid, voeding, evolutie en compassie). Sprekers waren o.a. Andrew Weil, Rupert Sheldrake, Prof. Dr. Paul Gilbert en Lama Michel Rinpoche. Zie www.sheldrake.org, www.lgpt.net/bios/lamamichel.htm, www.drweil.com,  www.derby.ac.uk/mhru/whos-who/professor-paul-gilbert en “Compassion Focused Therapy”, Paul Gilbert.