‘Je kunt bewustzijn eindeloos vergroten’

Ontmoeting met non-dualist en filosoof John de Ruiter en zijn gevolg

De vorm waarin hij zijn bijeenkomsten houdt, riepen bij mij ‘kriebels’ op. ‘John de Ruiter is een van de show-nondualisten’, schreef ik vorig najaar. Niet zo aardig van me. Tijd voor een tweede poging, met een gesprek, want misschien deed ik hem onrecht. Onlangs was hij voor een meerdaagse in Centrum Venwoude. Geflankeerd door zijn vrouw Leigh Ann die over zijn belangen waakt.

Door Ewald Wagenaar

Ik heb er een nacht slecht van geslapen nadat ikJohn de Ruiterpersoonlijk en in het bijzijn van zijn vrouw en een pr-dame op Venwoude had gesproken. Ik zag en ervoer veel. Hoe ga ik dit zo goed mogelijk weergeven? Want de ervaring ging vooral over macht en onmacht. Allereerst de macht van John zelf. Een deelnemer aan de slotworkshop met John die ik op Venwoude bijwoonde, vertrouwde me namelijk glunderend toe dat ze John beslist als ‘meester’ zag.

Ook ging de ervaring over de macht van de omgeving van deze ‘meester’. Die omgeving, of beter de organisatie, van de ‘meester’ oefent stevige invloed uit op hoe John naar buiten komt. Zo is er een actieve pr-dame in Nederland en een amper van John’s zijde wijkende (nieuwe) echtgenoot, alsmede op het Canadese kantoor een onderzoekende, Nederlands sprekende dame. Voor dit interview werd ik eerst zeker een halfuur telefonisch intercontinentaal aan de tand gevoeld. Komt over als veel controle.

Maar er was ook een gevoel van onmacht bij mij om Johns diepgang ten volle te bevatten, laat staan die in woorden te kunnen gieten. Want deze ‘meester’ had een ‘continuüm van ontwakingen’ genoten, aldus de biografie vanJohn de Ruiterop zijn site. Da’s niet niks. Ik ken geen enkele Nederlander die dit van zichzelf beweert. De site zet John daarmee in het rijtje Grote Beroemde Verlichte Meesters, zoals Nisargadatta en Ramana. Daarmee zit je dan als polder-spiritueeltje te praten en je begrijpt  ‘m voor de helft amper. Door zijn Engelstalige abstracties? Oké. Door het ‘Hoge Niveau’? Zeker. Bovendien. Spreekt. John. Apart.

Trouwens die site www.johnderuiter.com is een com-site, dus niks org of net. Bij com-sites gaat het altijd om poen, is mijn ervaring. Niks mis mee, maar het scherpt wel extra oplettendheid in spirituele aangelegenheden. Want meester + geld + ‘organisatie’ = goeroe-gevaar. En aan goeroes hebben we in deze eindtijd vol ontwakende innerlijke gidsen, helemaal niks en zelfs een broertje dood.

Een foto mocht ik van zijn vrouw aan het einde van het interview niet van John maken. Die moest ik maar op het kantoor opvragen. (Prompt de volgende dag een ander ‘organisatie-lid’ op de mail, dat dan wel.) Zelf had hij geen mening over foto’s van zichzelf, maar de echtgenote des de meer. Nee. En of ik de tekst ‘op feitelijke onjuistheden’ vooraf wel aan het kantoor ter inzage wilde geven. Maar tijdens het interview zat mevrouw De Ruiter te gapen. Het levert een stevig contrast op met de diepgang van John’s woorden.

Achterbank

Wat mij in zijn publicaties, op internet, video’s en bijeenkomsten opvalt, is dat hij op geen enkele wijze zich schatplichtig toont naar de ‘ouden’. Nooit verwijst hij naar andere mystici, verlichten of meesters, non-dualisten, advaita-meesters, zen-boeddhisten etc. Toch is de strekking van wat hij zegt, steeds in lijn met wat ik van die ‘ouden’ heb begrepen. Het lijkt erop dat John volkomen autodidact is en de Aziatische verlichtingscultus heeft gelaten voor wat het is: ver-van-zijn-bed-kennis. Bewonderenswaardig dat iemand zo op eigen houtje tot dat eenheidsbewustzijn lijkt te zijn gekomen.

John (1959) groeide op in een Canadese stad. Vader was schoenmaker en christelijk. In dat milieu bewees hij een letterlijk handige jongen te zijn die goeie schoenen kon maken. Op zijn zeventiende komt de eerste ‘ontwaking’, een volkomen ervaren van de werkelijkheid, zonder be-grijpen. ’Aangesloten op iets dat in het hele universum leeft.’ Hij nam toen het besluit ‘zijn bestaan te besteden aan het zoeken van die werkelijkheid.’ Hij strijkt neer in Edmonton, hoofdstad van de Canadese  provincie Alberta, en leeft volgens strengchristelijke of bijbelse ethiek. In deze wakkere en diepe staat van zijn, leeft hij (op 18-jarige leeftijd) voor een maand op de achterbank van zijn auto. Omdat John in zo’n diepe staat van zijn was, was er op dat moment geen gelegenheid hieruit te komen. En ook aan de oppervlakte was er geen aanleiding deze staat van zijn te verlaten. En uiteindelijk restte slechts aanvaarding.  Toen stortte hij zich op de christelijke leer met een dito meerjarige opleiding tot christelijk prediker. Maar na zijn ontwakingen sloot zijn bewustzijn niet meer aan op dat van de christelijke religie. Uiteindelijk verliet hij de lutherse kerk en begon voor eigen volgelingen te prediken, bouwde een centrum, het Oasis Edmonton College voor ‘geïntegreerde filosofie’, en houdt daar regelmatig voordrachten, die worden bijgewoond door zo’n 300 mensen. Er is een ‘staf’, mensen die zich met de organisatorische aspecten bezighouden.

Aankijken

De bijeenkomsten met hem zijn wel wat ‘apart’ zoals iemand me vertelde. Ik had er moeite mee. John schrijdt binnen, gaat zitten op een stoel op het podium, in de spotlights en gadegeslagen door ondermeer twee camera’s. En zegt uitvergroot niks. Kijkt langzaam, onpersoonlijk, bijna robotachtig alle aanwezigen een voor een aan. Wat op deze momenten plaatsvindt, aldus John, is zijn en weten in diepe verbinding. Ik ervaar het als indringend en voel eerder irritatie, dan iets ‘spiritueels’, verbondens of-wat-dan-ook. Daarna beantwoordt hij vragen. De vragen uit het publiek zijn meestal, zo niet altijd, psychologisch van aard. Een ‘ik’ wil iets weten, een twijfel opheffen, weten wie ‘ik’ is of onzekerheden of gevoelens delen etc. Maar mijn waarneming betreft slechts twee bijeenkomsten, in totaal ongeveer twee uur, die ik bijwoonde. Wellicht dat het soms anders loopt.

Na afloop zit ik met John, zijn vrouw en de pr-mevrouw aan tafel. Uitzicht op het bos van Lage Vuursche en op de vijver van Venwoude. De zon schijnt. John staart wat voor zich uit. Als je niet beter wist zou je denken dat hij in trance is, vol met pillen of onder de dope. Maar na zijn woorden die middag houd ik het toch op een hogere bewustzijnstaat. Hij. Spreekt. Nog. Steeds. Langzaam. Dat vindt mijn persoonlijkheid lastig. Maar er is enorme diepgang.

Hoe heb je zelf deze bijeenkomst ervaren?
John: ‘Niet zo diep. Iedere bijeenkomst is anders. Het is afhankelijk van de persoon.’

‘Vanochtend was het wél diep’, vult zijn vrouw aan.

Is deze meerdaagse in ons land anders dan andere?
‘Ze zijn altijd anders. Maar in Venwoude zijn meer spirituele mensen met meer levenservaring die dingen al hebben uitgeprobeerd. Vragen komen met meer diepte.’

Waarom zo’n uitvoerige biografie op je site?
‘Mensen willen een historische context. Iemand van het leven. Er zijn ook praktische redenen. Ook om de relatie tussen wat er nu is en het verleden te leggen.’

Er is nogal verschil tussen predikant zijn en je non-duale optreden nu.
‘Mijn ontwaken is in verschillende cirkels gekomen. In een fase van mijn leven was het christendom het enige dat er aan spiritualiteit beschikbaar was, zeker in die kleine stad waar ik woonde. Ik ontwaakte in die omgeving. ‘

Is er iets van dat geloof nog actueel?
‘Er is nog een resonantie van die kennis. Als je ontwaakt kun je het overal vinden.

Impliciet liet ik wel de structuur van de religie los. Toen ik ontwaakte in een omgeving waar alleen het christelijke geloof beschikbaar was, vond ik binnen die structuur geen antwoorden. Het is een zware structuur, veel angst, lijden en voorwaardelijke beloften.’

Leeft die bijbelse ethiek nog bij je?
‘Nee. Die is extreem dualistisch. Het scheidt zichzelf af van al het andere in de wereld. Er is een gevaar in ieder systeem dat zich als beter presenteert dan andere.’

Hoe ging dat ‘continuüm van ontwakingen’ bij jou in grote lijnen?
‘Eerst begreep ik de werkelijkheid, of beter, ik ervoer deze volledig, nog zonder die te begrijpen. Door de jaren heen ben ik die werkelijkheid beter gaan begrijpen voor mezelf en naar anderen, en kon ik erover communiceren. Het zien, daar gaat het om. En dan trouw aan jezelf blijven. Daarin alsmaar doorgaan, zonder einde. Iedere realisatie is het begin van een vaardigheid met of zonder woorden. Als een micro-compleetheid.’

Hoe ver kan bewustzijn groeien?
‘Het bewustzijn kan eindeloos vergroten. Vergroten en dan bewegen. Kom je grenzen tegen? Begin met onderzoeken en ga verder. Niets ligt vast, want daardoor word je geleefd door de grenzen.’

Dat is eindeloos…
‘Je weet meer dan je begrijpt. Neem jezelf serieus. Je zelf is je ware faciliteit, gereedschap.’

Wat bedoel je met ‘integrale filosofie’?
‘Dat gaat over filosofie die uitwerkt in iemands hart of bewustzijn, door de test van de ervaring te zoeken in het leven met anderen.’

Wat is je overweging om je zo ‘onpersoonlijk’ op het podium te presenteren?
‘Dat ik mijn persoonlijkheid niet in de weg wil laten staan bij het overdragen van wat er gezegd moet worden. Dan kunnen bij de aanwezigen diepere lagen geraakt worden. Ik beweeg als zijn, niet via het lichaam van de persoonlijkheid. Daarbij ben ik me bewust van wat er is in anderen. Ik beweeg met ze om te helpen bij iets dat dieper is dan de vraag. Anders zouden ze mijn persoonlijke manier van communiceren ervaren.’

Maar de meeste vragen van de zaal zijn psychisch…
‘Zie het als een orkest. Als je de luide instrumenten laat zwijgen, kun je de stillere instrumenten duidelijker horen. Als je deze subtielere instrumenten eenmaal hebt gehoord en je laat de luide instrumenten weer toe, ben je in staat de subtielere geluiden binnen de luide geluiden te horen. Als ik vanuit mijn persoonlijkheid contact zou maken met de vragensteller, zou dat afleiden. De persoonlijkheid is zo luid en leidt zo af dat het alleen maar de persoonlijkheid van de vragensteller zal bevestigen. Gaat het om oppervlakkigheid, wat voor de hand ligt, of om iets diepers, iets dat te subtiel voor woorden is. Dat bewustzijn probeer ik in te brengen. Natuurlijk kan de mind worden bevredigd met kennis, maar dan komen overtuigingen. Het is als mensen leren lopen zonder de krukken waarvan ze zich steeds bedienden.’

Toch wel lastig vond ik die vorm van je…
‘Er is geen vorm die overal werkt. Ik werk hiermee omdat ik weet dat het goed en werkbaar is voor mijn doel. Als ik meer ‘vorm’ en persoonlijkheid erin zou stoppen, gaan mensen daarop reageren en niet de subtiliteiten ervaren.’

Wat vind je ervan om ‘meester’ te zijn voor sommigen?
‘Mensen hebben labels, of die nu wat zeggen of niet. Het zijn relatieve labels. Meester wil zeggen dat je op een terrein komt met expertise.’

De stap naar goeroe is klein…
‘Dat antwoord hangt af van de definitie van meester en goeroe. Wat is het verschil tussen meester en goeroe?’

Goeroes maken mensen afhankelijk. Er zijn faciliteiten, organisatie, podium, lampen, camera’s, pr. Veel vormen. Goed voor het spirituele ego.
‘Eerlijkheid in mij weet het of het zuiver is. Dat geldt voor iedereen. Ik geef mensen liever tools waarmee ze zelf bepalen wat ze moeten doen. Met dat gereedschap kunnen ze zichzelf antwoorden geven.’

Hoe hou je dat voor jezelf zuiver?
‘Dat weet ik gewoon. Ik weet wat waar is. En ik vertrouw niet op iets anders dan dat, zoals op denken, voelen of intuïtie. Alleen maar op het innerlijk weten.’

Nu raakt John op dreef en wil aan mij steeds meer kwijt met teksten als ‘bewustzijn van het kennen temidden van het denken maakt dat deskundigheid zich kan ontwikkelen.’ Of: ‘Ik ben meer dan ik begrijp en een mens weet meer dan die begrijpt.’ En: ‘Vragen vertellen wat je al weet. Heb je geen vragen, dan leef je in het moment.’ Nog een stevige: ‘Vanuit kennis zijn er geen vragen.’

Maar ík heb d’r nog wel een paar.

Wanneer was de laatste keer dat je zelf een vraag had?
‘Als er een bewegen is naar een nieuwe energetische staat. Hoe in die nieuwe situatie dan te weten wat er te weten zou kunnen zijn, terwijl je niet weet hoe het moet of wat nodig is. Hoe kennis te vinden dus.’

Krijg je altijd antwoord?
‘Nee. Maar ik reik er wel naar uit vanuit een begrip voor de realisatie van de waarheid. Het maakt niet uit of er resultaat is. Soms kun je een heel leven met niets bezig zijn. Je blijft dan wel in beweging.’

Geloof je in reïncarnatie?
‘Maakt niet uit wat ik geloof. Je weet de waarheid of niet. Trouwens, de vraag is te groot of zelfs onmogelijk. Die valt in de categorie ’is er een god?’ De vraag verwijst naar de realiteit van het geloof erin.’

Hoe met de persoonlijkheid om te gaan?
‘Zorg dat je altijd beseft wat er dieper is dan waarin het ik zich manifesteert of functioneert. Zoek steeds het vorige level.’

Hoeveel levels onderscheid jij?
‘Het is als een kleurenspectrum: waar begint de ene en eindigt de andere precies? Dat is niet altijd scherp te bepalen. Maar ik zie wel het lichaam, de persoon, het zelf, het diepere zelf, het onderbewustzijn en het absolute.’

En leegte, nietsheid, niet-ietsheid?
‘Vanaf het perspectief van het zelf kijkend naar het absolute is er nietsheid of leegte. Het zelf ziet niets. Alhoewel er iets is, maar niet vanaf het perspectief van het zelf.  Dat is een perspectivisch statement.’

Tot slot: wat is je grootste moeilijkheid in je leven?
‘Er is weten wat we zijn. In dat besef zijn, kun je niets doen. Maar als je gaat bewegen, moet je oppassen geen hoekjes af te snijden, maar steeds de juiste kennis bijeen te brengen en begrip te krijgen voor dat wat je niet snapt. Zich manifesterende concepten accepteren totdat je het geworden bent.’

Ik zei al, best wel abstract. Na het gesprek blijkt dat de gapende echtgenote niet wil dat er foto’s worden gemaakt, die moeten van het kantoor in Edmonton komen. Door pr goedgekeurde plaatjes uiteraard, want John is ook nog ’s een mooie man. Jammer, dan maar niet, vind ik.

Ietwat naborrelend over deze weigering rijd ik even later Lage Vuursche uit. Een verkeersbord langs de weg. Synchroniteit? Een waarschuwing? Wat het betekent? Misschien wel het einde van je wereld. In ieder geval nu een vondst ter illustratie. Zodat ieder er het zijne of hare van kan vinden.

Meer info: www.johnderuiter.com.

[ fotobijschrift:]

Synchroniteit? Een waarschuwing? Wat het betekent? Misschien wel het einde van je wereld. In ieder geval nu een vondst ter illustratie.