En wat als Jezus nu eens van mannen hield…

Natuurlijk zou het vreemd geweest zijn wanneer Jezus niet getrouwd was. Een joodse rabbi die noch gehuwd was, noch kinderen had, zou sowieso niet serieus worden genomen. Hij zou immers verzaken aan één van de belangrijkste verplichtingen voor ieder mens: “Ga en vermenigvuldig u.” Seksualiteit was in het jodendom, en natuurlijk was Jezus een jood, nooit negatief beladen. Integendeel. Het wordt als een geschenk van de schepping gezien, en in het jodendom is het huwelijksrecht van een vrouw dat een man ervoor moet zorgen dat ze een bevredigend liefdesleven heeft. Daar moet de man zelfs voor tekenen in het huwelijkscontract.

De andere kant is dat we niet één hard bewijs hebben dat hij wél getrouwd zou zijn. Of het zou de kus moeten zijn die hij uitwisselt met Maria Magdalena in het apocriefe geschrift “Het evangelie van Filippus”. Meer lichamelijke affectie tussen het mythische liefdespaar kunnen we niet vinden in die honderden zowel erkende als niet erkende teksten. Een beetje mager toch als basis voor honderden boeken die hun lezers van een liefdesband tussen deze twee willen overtuigen?

Bij de research van mijn nieuwe, binnenkort te verschijnen roman, ‘Rachel, of het Mysterie van de Liefde’, kwam ik echter op een nieuw spoor. Wat… als Jezus nu eens van mannen hield? Natuurlijk, het klinkt als vloeken in de kerk. Men kan de katholieke kerk er niet van betichten dat ze de mannenliefde propaganderen. En een homoseksuele Jezus is een beeld waar we op zijn minst even aan zouden moeten wennen.

Maar laten we eerst eens kijken of er bronnen zijn die deze hypothese ondersteunen…

In het – officiële – Nieuwe Testament vinden we zonder veel moeite op zijn minst een paar aanwijzingen die deze denkpiste niet onmogelijk maken. Zo lezen we in Johannes 13,23 “Een van de leerlingen, degene die door Jezus bemind werd, lag dicht tegen Jezus aan”. Beminnen kan uiteraard in alle gradaties zijn. Hij kan hem als leerling beminnen, maar hoeveel leraren laten hun lievelingsleerling tegen hem aan liggen? En niet zomaar wat, met de hoofden tegen elkaar, nee, dicht tegen elkaar aan. In deze tijd word je voor minder ontslagen.

Of herinnert u zich de scene in de Hof van Olijven? Die bange nacht, na het laatste avondmaal, waar Jezus weet wat hem te wachten staat, en hij in afwachting is van het verraad van Judas, en zijn arrestatie? Misschien herinnert u zich ook dat zijn trouwste leerlingen in slaap vielen? Behalve één. Eén jongen (de kerkvaders gaan er van uit dat het Marcus was) waarover geschreven staat: “Toch ging een jongeman, die een linnen doek om het blote lichaam had geslagen, Hem achterna. Ze grepen hem maar hij liet zijn kleed in de steek en vluchtte naakt weg.” (Marcus 14-51,52).

Wat doet een blote jongen bij Jezus op de Olijfberg? Het moet toch steenkoud zijn geweest ’s nachts, maar hij slaat slechts een linnen doek voor zijn naakte lendenen. En uit zijn houding blijkt dat hij Jezus wel heel vurig verdedigt, in tegenstelling tot de andere leerlingen. Ik vind het opmerkelijk.

En dan is er nog het mysterieuze “Geheime evangelie van Marcus”. We kennen het bestaan hiervan door een brief die kerkvader Clemens van Alexandrië (ca 200 NC) schreef aan een zekere Theodorus. In die brief bespreekt Clemens dit evangelie, dat alleen voor ingewijden bestemd zou zijn. Hij citeert eruit. “’s Avonds kwam de jongeman bij hem, het naakte lichaam gehuld in een linnen doek. En die nacht bleef de jongeman bij hem, naakt op naakt, want Jezus onderrichtte hem in het mysterie van het Koninkrijk Gods.”

Een tamelijk suggestieve tekst uit een evangelie waarvan we niet zeker weten of het bestaan heeft, omdat we slechts het citaat kennen, en niet het evangelie zelf. Maar indien wel kunnen we eruit afleiden dat Jezus een soort van seksuele rite uitvoerde met deze jongeman om hem tot het Koninkrijk Gods te leiden. Geef toe… klinkt spannend. Er zijn overigens meer bronnen over homoseksuele rituelen in vroegchristelijke gemeenten. Zo schrijft kerkvader Epiphanius (315-403 n.C.) over een gemeente die zich de Levieten noemen: “Zij hebben geen seks met vrouwen, maar met elkaar. Zij hebben een vooraanstaande positie en worden bewonderd.” Een andere groep, mogelijk de Koddianieten, “nemen geen vrouwen maar besmeren zich met sperma”.

We zouden Jezus voorkeur voor mannen en tegelijkertijd afkeuring voor vrouwen ruimer kunnen maken. De al eerder genoemde Clemens van Alexandrië citeert Jezus namelijk in het (apocriefe) evangelie van Mattias, waarin Jezus zegt: “Ik ben gekomen om de werken der vrouwen te vernietigen. Zo lang gij vrouwen kinderen krijgt, zal de dood macht over jullie hebben.”

In “Het gesprek met de verlosser” (gevonden bij Nag Hammadi) zegt Jezus: “Bid waar geen vrouwen zijn.” En in het Thomasevangelie, wanneer Simon Petrus tegen hem zegt: “Laat Maria van ons weggaan, want vrouwen zijn het leven niet waardig”,  is het antwoord van Jezus; “Ziet, ik zal haar leiden, zodat zij tot een man wordt, dat zij ook een levende geest wordt, op u mannen gelijkend.” Geef toe, heel vrouwvriendelijk komt Jezus in deze bloemlezing niet over…

Met dit alles wil ik u niet kost wat kost overtuigen dat Jezus homoseksueel was. Het is niet meer of minder dan één van de mogelijke verklaringen waarom we nergens expliciet lezen dat hij getrouwd is.

Maar stel nu dat het wel zo is. Stel nu dat we nog een aantal evangeliën zouden vinden in een vergeten kruik ergens in de woestijn, die onverbloemd vertellen dat Jezus voor de mannen was… Zou het u schokken? En zo ja: zou dat niet meer over u zeggen, dan over Jezus? Zijn uitspraken zouden er niet minder om worden. Zijn boodschap zou dezelfde blijven. En we zouden beter begrijpen waarom hij met twaalf vrienden rondzwierf.

Ik was eerlijk gezegd in eerste instantie wel geschokt, toen ik deze denkpiste bewandelde en deze bronnen tegenkwam. Tot ik bedacht… stel nu dat ik moest kiezen voor een hedendaagse Messias. En ik had de keuze tussen enerzijds de heteroseksuele Andries Knevel, en anderzijds de homoseksuele Antoine Bodar… ik zou zonder enige aarzeling voor de laatste kiezen. Zo’n homo, laten we eerlijk wezen, klinkt toch veel gezelliger. Die heeft humor. Af en toe iets valsig, maar wel leuk. Met zwier en schwung. Een modieus wit kleed over de lendenen. Bij Bodar kan ik me wel van voorstellen dat die mensenmassa’s met zijn charisma op de been kan brengen. Die zie ik er met een paar broden en vissen wel een hele happening van maken. En als je die op een huwelijk uitnodigt, zorgt hij wel voor een voorraadje wijn als die op dreigt te geraken. Maar een Knevel… wie zou daar tegenaan willen liggen op een Laatste Avondmaal?  Zelfs als hij zegt dat jij de leerling bent die hij bemint…

Geert Kimpen

‘Rachel, of het Mysterie van de Liefde’ verschijnt in mei. Het boek is nu al te reserveren via www.geertkimpen.com
Op 7 april geeft Geert zijn lezing “Maak goud van je leven” in de Heuvellandbibliotheek van Vaals.