Scott Kiloby stuurt je ‘ik’ met een enkeltje naar de maan

De missie van Scott Kiloby is ‘niet snappen, maar ervaren’. Zijn zoektocht naar vrijheid voerde hem langs drugs, non-dualiteit en een levensbedreigende ziekte. De volheid van leegte die hij nu ervaart, brengt hij binnen handbereik van iedereen die zijn identiteit prijs durft te geven.

‘Iedereen identificeert zich met zijn persoonlijke verhaal. Dat verhaal zou nog vóór kanker en hart- en vaatziekten op nummer één van de lijst met doodsoorzaken moeten staan. Het zou miljoenen dollars aan gezondheidszorg besparen wanneer we onze emoties, gevoelens en sensaties er gewoon kunnen laten zijn zonder daar verhalen omheen te creëren,’ schrijft de Amerikaanse ex-advocaat Scott Kiloby op zijn website. Het verdedigen van je ‘ik-verhaal’ is namelijk een stressvolle aangelegenheid. We voelen ons persoonlijk aangevallen als iemand onze ideeën, waarden en acties in twijfel trekt. Ons lichaam staat daardoor steeds in de vecht- of vluchtmodus en dat maakt ons ziek. Scott: ‘Toen ik dat inzag, ervoer ik een intens gevoel van rust. Ik zag geen bedreigingen meer. Niet in lichamelijke sensaties of emoties, noch in woorden of beelden. Er was geen ‘ik’ meer die dood kon gaan.’

Scott Kiloby (schorpioen, 1969) heeft zijn juridische loopbaan onlangs aan de wilgen gehangen. Met een groeiende groep facilitators helpt hij nu fulltime mensen hun ik-verhaal te doorzien. Als ervaringsdeskundige kent hij zijn pappenheimers: “Ik was twintig jaar verslaafd aan drugs en alcohol. Ik was zoekende. Ik dacht dat ik aan alle kanten tekortschoot en had een intens verlangen mijn gedachten en gevoelens te verdoven. Dat ik het jarenlang moeilijk had, kwam vooral doordat ik in mijn Scott-verhaal geloofde. Ik kwam pas in aanraking met de non-duale boodschap toen ik écht clean wilde zijn. Ik dacht zo een oplossing te hebben gevonden voor mijn onrust en ontevredenheid, maar in werkelijkheid ging mijn zoektocht verder. Dit keer zocht ik het niet in verdovende middelen maar in spirituele filosofieën.”
Totdat hij enkele verlichtingservaringen kreeg. Opnieuw dacht hij het gevonden te hebben. Hij schreef er ook een boek over: ‘Liefdes stille transformatie: het einde van je spirituele zoektocht’. Maar zelfs dit was geen einde. Het bleek gewoon weer een nieuw Scott-verhaal.

Niemand houdt van mij
Want hoe ‘klaar’ je denkt te zijn, ingesleten denkpatronen en conditioneringen raak je niet zomaar kwijt, merkte Scott. Je tilt er hoogstens minder zwaar aan. Zijn conditioneringen kwamen voort uit zijn gevoel tekort te schieten. Dat gevoel noemt hij de ‘core deficiency story’ of je tekortkomingsverhaal. Voorbeelden daarvan zijn ‘ik voel me niet compleet’, ‘niemand houdt van mij’ of ‘ik wordt niet serieus genomen’. Maar ook ‘ik ben beter dan jij’, want daarmee zijn we ons tekortkomingsverhaal juist aan het overcompenseren. Die verhalen worden door anderen steeds opnieuw bevestigd. “We weten vaak niet eens wat ons tekortkomingsverhaal is,” zegt Scott. “Maar ondertussen ervaren we disharmonie in relaties, denken we dat we vastzitten of zijn we verslaafd aan aandacht, seks, voedingsmiddelen of alcohol. We leven als een afgescheiden ‘ik’ in relatie tot andere personen en objecten: tot ons werk, onze ouders, partners, vrienden, maar ook tot eten en verdovende middelen. We zien ons leven als een uitdaging, een worsteling.” We gaan op zoek naar beter, naar bevrijding van onze beperkingen. Maar je kunt lang blijven zoeken als je je tekortkomingsverhaal niet kent: “Je kunt ingebeelde concepten als geluk, schoonheid en verlichting najagen tot je onder de groene zoden ligt. Net als het er gunstig uitziet, verandert alles en sta je weer bij START.”
De reden dat we onze verhalen cultiveren, zegt Scott, is dat gedachten uit woorden en beelden bestaan en dat veroorzaakt per definitie een duaal wereldbeeld.” Identificeer je je met gedachten, dan ontstaat je geloof in een separate ‘ik’ in een wereld van separate personen en objecten. Onze zintuigen creëren een eigen wereldbeeld waarin we associaties, gebeurtenissen en verwachtingen projecteren op dat wat we ervaren. En dat veroorzaakt die stress.

Vinger uit beeld
In theorie klinkt dit begrijpelijk en wellicht bekend. Maar vaak kunnen we er in de praktijk nauwelijks mee uit de voeten. Na tientallen cliëntsessies zag Scott dat ook zijn vingerwijzingen niet voldeden. “Je kent vast de uitspraak ‘de vinger die naar de maan wijst is niet de maan’. Een vingerwijzing die je vaak herhaalt, wordt ook een overtuiging. Je loopt dan de directe ervaring mis waar de vinger naar wijst. Daarom moest mijn vinger uit beeld verdwijnen.”
Uit talrijke gesprekken die Scott voerde met de spirituele leraar Greg Goode, uit zijn eigen directe ervaringen en inspiratie uit de leer van het Mādhyamaka Boeddhisme, Advaita Vedanta en Dzokchen, ontstond de ‘Living Inquiry’ (levend zelfonderzoek). Het zelfonderzoek heeft ook raakvlakken met de boeddhistische middenweg, ofwel het vrij zijn van dualistische uitersten. ‘Levend’ houdt in dat het met je meegroeit en het zichzelf uiteindelijk overbodig maakt wanneer je eenmaal doorziet dat het je gedachten zijn die je gevangen houden.
Dat klinkt als ‘The Work’ van Byron Katie, maar de essentie van de Living Inquiry – zie kader – zit ‘m in de vierde vraag van The Work, ‘wie ben je zonder die gedachte?’. “Alles draait daarbij om identiteit. Het geloof in een ik, en vooral in een ik die tekort schiet, vormt de wortels van waaruit de stam en de takken, je problemen, groeien. Zaag je takken weg, dan groeien er nieuwe terug. Zet je een bijl in de wortels, in je identiteit, dan krijgen je problemen geen voeding meer. Het doet er niet toe of je dat met The Work of Living Inquiry doet. Het belangrijkste is dat je je gedachten doorziet.”

In de maling
Wat ervaar je na een of meerdere Living Inquiry-sessies? Leegte. En zelfs die blijkt onvindbaar. Er is geen houvast, geen tijd, ruimte of beperkingen. Scott noemt die ervaring gemakshalve ‘DAT’.
Durf je de leegte te ervaren en je ik-concept te doorzien, dan merk je dat er niks wezenlijk verandert. Je beseft alleen hoeveel energie je hebt besteed aan vasthouden, verzetten en wegvluchten. En dat deed je alleen omdat je dacht dat je ik-verhaal bedreigd werd. Na het ervaren van leegte lijkt het of je jezelf jarenlang in de maling hebt genomen. En je bent er nog ingetrapt ook. Hilarisch, toch?
Scott en zijn facilitators zoeken niet naar ‘waarom’. Ze helpen je ook niet van je negatieve zelfbeeld af, ze laten je alleen inzien dat het een hersenspinsel is. “De vermeende oorzaak van een probleem is niet relevant. Zo creëer je alleen maar meer concepten,” zegt Scott. Zelfonderzoek is dus geen psychoanalyse of coachingsmethode. “Natuurlijk kan ik je vertellen dat je je weer beter voelt als je een vijfstappenplan doorloopt. Maar dat is gebaseerd op een geloof in iets: ‘Pas als ik dat doorlopen heb, ben ik gelukkig’. Zo blijf je zoeken in de toekomst. De kernvraag blijft: is er wel een ‘ik’? De Living Inquiry zet op een fundamenteel niveau vraagtekens bij wie je bent. Waarom je een probleem hebt doet er dan niet toe. De belangrijkste reden waarom ik interviews doe is om mensen uit te nodigen die leegte zelf te ervaren. Ik wijs niet meer naar de maan. Ga ‘m zelf maar bekijken. Anders blijft het een theorie en daarvan hebben we er al meer dan genoeg.”

Op www.kd.nl vind je een uitgebreidere beschrijving met voorbeelden van verschillende Living Inquiry-vormen. Ook kun je er beeldfragmenten bekijken uit het interview.

Scott Kiloby schreef diverse boeken, waaronder Liefdes stille transformatie’ (Uitgeverij Samsara). Binnenkort verschijnt zijn nieuwste boek over het doorzien van verslavingen. Op zijn website www.kiloby.com vind je vele audio- en videofragmenten en blogartikelen. Scott houdt ook regelmatig meetings, retreats en online sessies.

 __________________ 

Doorzie je ik-verhaal

De Living Inquiry van Scott Kiloby helpt je om je eigen gedachten te doorzien. Niet je hoofd,  maar je lichaam staat centraal.

Scott Kiloby: “Tijdens een sessie trekken we alle woorden en beelden los van de energie die je in je lichaam ervaart. Je doorziet je ik-verhaal niet door te analyseren maar door te voelen”. Een voorbeeld uit eigen ervaring.

Ik: “Ik wil steeds verandering. Het kan altijd beter. Ik voel me niet compleet en daarom zoek ik naar nieuwe uitdagingen die me wel compleet maken. Daardoor ervaar ik onrust in mijn lichaam.”
Facilitator: “Laten we die zoekende persoon benoemen die jij volgens jou bent. Die noemen we ‘je incomplete ik’. We proberen deze ‘incomplete ik’ in jou te vinden. Je zegt: ‘ik ben altijd op zoek en daardoor ervaar ik onrust in mijn lichaam’. Kijk eens goed naar die woorden. Verbeeld je dat je ze op een schoolbord schrijft. Bekijk ze elk afzonderlijk. Ben jij, de incomplete persoon, deze woorden? Houd het bij ‘ja’ of ‘nee’. Let op de reacties in je lichaam en ga niet analyseren.”
Ik: “Mijn hoofd zegt dat ik niet die woorden ben, want dat zijn slechts woorden. Maar ik voel de onrust in mijn lichaam toenemen als ik ze lees, en ik zie opeens mezelf voor me met uitgestrekte handen, alsof ik de toekomst in wordt getrokken.”
Facilitator: “Maak een uitvergroting van dat beeld en hang deze aan een denkbeeldige muur. Bekijk alle fotodetails. Ben jij, degene die niet compleet is, die foto?”
Ik: “Nee, dat is maar een beeld. Maar de onrust wordt sterker. Het voelt alsof mijn borst uit elkaar wordt getrokken en mijn keel dichtgeknepen.”
Facilitator: “Duik diep in dat gevoel. Voel die energie van binnenuit, kijk of het grenzen heeft. Onderzoek het zonder er woorden of beelden op te plakken. Ben jij, de persoon die niet compleet is, die energie?”
Ik: “Nee, dat is slechts een energie. En zodra ik in die energie duik, lijkt het op te lossen. Mijn lichaam ontspant zich. Alles om me heen valt weg. Er is geen houvast. Mijn gedachten waren mijn houvast, maar ik vind geen woorden en beelden, alleen oneindige leegte. En ook ‘leegte’ is onvindbaar. Zonder woorden en beelden is er geen onderscheid. Waarom dacht ik eigenlijk dat ik niet compleet was? Ongelooflijk dat die gedachten zo mijn leven hebben beïnvloed.” (AvdO)

Op www.kd.nl vind je een Living Inquiry-voorbeeldfilm van Scott.