Een kaars die al 65 jaar vlamt

Jubilerend blad van ‘kruidenvrouwtje’ Mellie Uyldert springlevend

Ze was een grand lady van de new age, nog voor het woord was uitgevonden, en ze maakte haar hele leven een blad over haar spirituele kijk op het leven. Het blad De Kaarsvlam van Mellie Uyldert (1908-2009) wordt nu gemaakt door achterneef Satyamo Uyldert. Een terugblik.

Waarover gaat het blad?
‘De ondertitel was Maandblad gewijd aan de bewustwording der nieuwe normen. Over die nieuwe normen schrijft zij in het eerste nummer dat het normen zijn ‘van het nieuwe cultuurtijdperk, dat wij benaderen, de normen van de nieuwe mens.’ Daarbij zegt zij duidelijk dat slechts weinigen zich afscheiden van de grote groep en de ‘derde fase der ontwikkeling’ ingaan,’ die haar normen niet aan familiebanden of (bloeds)plichten ontlenen zoals in de eerste fase, noch aan een morele norm door het denken en logische abstractie zoals in de tweede fase, maar aan ‘intuïtie of het geestelijk schouwen’. Zij noemt die laatste fase ook die van de synthese, ‘de ware, bestáánde eenheid der tegenstellingen op een hóger plan.’ De naam ‘watermantijdperk’ komt nog niet voor in dit allereerste artikel, maar wel zegt ze dat dit tijdperk ‘uranisch’ zal zijn – Uranus is de heerser van de Waterman – ofwel ‘gegrondvest op vrijwillige samenwerking (…) waar het “jij” en “ik” versmelt tot een vrijwillig “wij”.’

Klinkt non-duaal, tikkie zen…
‘Is het ook. Mellie hanteert een taalgebruik dat niet altijd meer van deze tijd is, terwijl haar boodschap actueler is dan ooit. Overal is het non-dualisme, de a-dwaita (niet-twee) in te herkennen, en ook daarmee was ze al jaren bezig voordat het een beetje tot ons doordrong. Op die weg wil ik op een eigentijdse manier verder met De Kaarsvlam.
Het blad gaat vanaf het begin al over astrologie, gezondheid, voeding, kruiden, esoterie, religie, levensritmen, sprookjes, toestanden in de wereld en nog veel meer. Maar er waren ook vaak filmbesprekingen. Nu zijn er naast artikelen van Mellie zelf ook bijdragen van Nisarg den Brinker over kruiden, van Heidrun Herberth-Labots over astrologie, en van mij over diverse onderwerpen in te vinden.’

De Kaarsvlam… zou ook een kerkblaadje kunnen zijn.
‘De tijden veranderen en misschien is de naam De Kaarsvlam een beetje retro. Zelf zou ik hem liever De Vuurfakkel hebben genoemd, of nog liever iets dat de felheid van een spitskoollamp uitstraalt, want het spettert er soms vanaf. Maar zo’n naam veranderen vind ik nogal wat. Bovendien gelooft Mellie, en ik ook, meer in de kracht van het zwakke dan in die van het sterke. Een Kaarsvlam kan decennia mee– zeker als het een tijdschrift is – maar een fel licht is vaak maar zo tijdelijk als vuurwerk: heel mooi, een knal en dan is het weg.’

Ben je familie van Mellie? En wat was je indruk van haar?
‘Een achterneef. Het klikte meteen. Ik was verwonderd over hoe ze daar woonde in Bussum. Een echt sprookjeshuis, inclusief muizen en spinnenwebben zoals het hoort. Het huis was wel vervallen, maar ook dat hoorde erbij. Ze kon heel zuinig zijn. Ze kwam bijvoorbeeld ook niet op het idee om iemand een reisvergoeding te geven als die haar naar België bracht en weer terug. Die ander deed dat toch graag voor haar?’

Wel ’n apart mens lijkt het.
‘Ze leefde helemaal voor haar inspiratie, daar moest alles voor wijken en ook daar kan ik me wel iets bij voorstellen. Dat is eigenlijk heel lastig, om van een stem binnenin je steeds maar iets te moeten vertellen of schrijven, alsof het een soort bezetenheid is. Maar alles is dan wel spontaan en natuurlijk, en niet bedacht of geciteerd van anderen. Zo zette ze me tijdens een lezing opeens voor het blok door me totaal onverwacht een verhaal over astrologische geboorteregeling te laten vertellen. Dat ging gelukkig goed.’

Haar natuursympathie bleek wat ongelegen in 1940-1945. Hoe kijk jij daartegenaan?
‘De jaren tachtig waren een traumatiserend dieptepunt voor Mellie, toen Felix Zwitser een ware hetze begon door een uiterst smerig boekje over haar te schrijven waarin hij haar allerlei sympathieën met nazisme en dergelijke verweet. Dat illustreert hij dan met uiterst selectieve citaten uit haar boeken en geschriften, een tactiek waarmee je ook de Bijbel of andere boeken kan zwartmaken.
Mellie is toch gewoon op haar eigen weg doorgegaan en dat vind ik heel dapper. Ze heeft zich er gewoon weinig van aangetrokken en deed onafgeleid haar eigen ding. Ik heb van dit alles in haar boeken niets bespeurd, integendeel. Toch zijn er tot vandaag de dag mensen die haar zwartmaken en ik daag ze allemaal uit om Mellie eens te gaan lezen en hard te maken wat ze allemaal beweren. Trouwens: Mellie zelf had een joodse moeder, tja…’

Wat is het meest geruchtmakende artikel in de Kaarsvlam ooit?
‘Daarvan zou ik niet een speciaal voorbeeld weten. Verschillende ideeën waren indertijd gewaagd, maar blijken nu echter gemeengoed te zijn, zoals het gegeven dat je echt moet uitkijken met transplantaties omdat je daarmee ook iets van de ziel van de ander meekrijgt. Ook brak zij in 1964 al de lans voor homofilie, toen de emancipatie ervan nog een grote vlucht moest maken.

Wat doe je in het dagelijkse leven?
‘Ik schrijf graag weblogs op mijn eigen website www.satyamo.nl en sinds enige tijd ook op de site van de Koorddanser www.kd.nl. Ik run ook het astrologische postorderbedrijf Aries Astro-Services. En verder ben ik raadslid in de gemeente Blaricum.’

Wat vond Mellie van politiek?
‘Ik denk niet dat ze echt politiek bewust was. Ze was best naïef en had totaal geen oog voor de spelletjes die politici met elkaar spelen. Nou had ik dat zelf ook niet en ben ik als gemeenteraadslid daarmee heel hard geconfronteerd. Toch denk ik dat er wel dat zoiets bestaat als ‘spirituele politiek’. Maar dan gaat het niet in de eerste plaats om inhoudelijke zaken zoals milieu, de natuur, cultuur en zo, maar om je eigen houding als politicus. Als die goed is volgt de rest vanzelf.
Ik denk dat je als spiritueel politicus goed geworteld moet zijn in het gegeven dat de wereld eigenlijk al precies zo is als hij moet zijn, dat er niets te veranderen is omdat alles eigenlijk al goed is. Doen door niet-doen, wu wei kan ook daar. Net zoals managers kunnen leren om niet te sturen, om los te laten in vertrouwen, kunnen politici leren te vertrouwen op wat in hen opkomt en te leven zonder allemaal programma’s en stappenplannen.‘

Wat is de kern van onze maatschappelijke problemen nu?
‘De filosofie van de zelfzucht: als iedereen maar alleen aan zichzelf denkt, komt alles wel goed. Het wonderbaarlijke is dat het hoofdzakelijk rechtse krachten zijn die de kredietcrisis hebben veroorzaakt en dat tegelijk mensen meer rechts zijn gaan stemmen, op hun eigen beulen. Velen vragen zich af hoe dat zo gekomen is. Zelf denk ik dat mensen bij de ‘winners’ willen horen omdat dat het meest veilig is.’

Hoe verder met De Kaarsvlam?
‘Enerzijds zal ik veel van Mellies teksten blijven publiceren. Dat hoeven niet altijd volledige artikelen van haar te zijn, maar kunnen ook gedachten en ideeën van Mellie zijn, die dan in een hedendaagse context worden gezet. Omdat spiritualiteit zich niet tot bepaalde levensvelden beperkt, kan het dus over van alles gaan waarbij de vraag blijft: “Hoe kijk je er met een spiritueel oog naar?”
Maar de snel veranderende wereld vraagt ook om een spiritueel antwoord op ontwikkelingen die Mellie zelf niet of nauwelijks heeft meegemaakt zoals die rond het internet. Daarmee zullen we zelf aan de slag moeten.’’

Meer info op www.uyldert.nl, waar ook een proefnummer van De Kaarsvlam te bekijken is, op www.ariesastro.nl en www.satyamo.nl. 

Mellie Uyldert
– Geboren 1908 in Blaricum, overleden 2009 in Bilthoven
– Schreef tientallen boeken, waaronder over astrologie, kruiden, edelstenen en astrologie, zie www.uyldert.nl voor nog verkrijgbare titels.
– Begon in januari 1947 met De Kaarsvlam.
– Gaf veel lezingen, cursussen en consulten, sprak voor radio, televisie en op congressen, was vaste medewerker van Onkruid.
– Kocht in 1984 het landhuis Oasis in België als centrum voor bezinning en bewustzijnsgroei. In dit huis op de Kalmthoutse heide vinden o.a. lezingen en workshops plaats, zie www.uyldert.nl.