Zeven steunpilaren op je pad

Het aantal spirituele paden is eindeloos. Er is echter één overeenkomst in alle spirituele zoekers: de meesten stoppen na korte of langere tijd met lopen op hun pad. Er zijn maar weinig mensen die op hun spirituele pad blijven lopen en niet opgeven. Waarom gebeurt dit?

Door Daniël Yuno

De natuur van het spirituele pad is als een langzaam groeiende boom die pas na vele jaren vruchten geeft. De westerse mentaliteit en leefwijze staan daarmee in contradictie. Daarom is het voor spirituele zoekers in het westen nog moeilijker om te blijven lopen.

In de oosterse cultuur ondervinden het spirituele pad en diegenen die het bewandelen veel meer steun van de hele gemeenschap omdat het belang ervan wordt onderkend. De spirituele lopers of monniken vormen de ‘spirituele ruggengraat’ van de oosterse sociale structuur. Ze dragen zorg voor het spirituele en sociale welzijn van de gemeenschap en in een crisis zijn zij meestal de eersten die in actie komen, zoals bij natuurrampen of politieke onderdrukking (bijv. in Birma, Tibet).

Spirituele doelen

In de oosterse cultuur zijn ‘doelen’ en de behoefte om iets als succes of mislukking te beschouwen nauwelijks aanwezig. Alles is zoals het is.

De westerse mens reageert op elke situatie vanuit een basisbehoefte om elke situatie in zijn leven te beoordelen als succes of als mislukking. Onze reactie op een ‘mislukking’ is het creëren van een probleem dat we meteen willen oplossen. We zijn geprogrammeerd om problemen te creëren. Maar problemen zijn illusies. We doen bijna nooit iets alleen maar om het doen. We hebben altijd een doel: we mediteren om rustig te worden, zingen om blij te worden, doen yoga om gezond te blijven enzovoorts. Dit blokkeert ons om een ware ervaring van ‘Zijn’ te creëren. Deze manier van leven is enkel gericht op de gewenste resultaten van onze gedachten en daden, en niet op de essentie, kwaliteit en eigenschap van de gedachte of daad zelf. We zijn de kunst van het leren vergeten en de vreugde van het ontdekken verloren. We willen niet meer leren, we willen alleen maar een bepaald doel bereiken en uitsluitend het al dan niet bereiken van onze doelen bepaalt de kwaliteit van ons leven. Hierdoor ervaren we zelfs ons leven als een probleem en als een obstakel op de weg naar ons doel. De hele dag zijn we bezig met het oplossen van deze zelfbedachte problemen. Maar problemen kun je niet oplossen omdat ze niet bestaan: ze zitten in je hoofd. Een dikke buik is geen probleem, het is gewoon een dikke buik.

Ook de spirituele lopers in het westen ervaren het leven op deze manier. En omdat ze zich hiervan bewust worden, lijken de problemen groter te worden (‘Ik loop nu al zoveel jaar en toch is er niets of weinig veranderd en blijven de problemen komen’).

Steunpilaren

Als je altijd met een doel leeft, denk je dat je alles hoort te doen om dat doel te bereiken en/of het probleem op te lossen. Je maakt deel uit van de (westerse) ‘paracetamol generatie’: je bent omringd met snelle kant-en-klaar oplossingen en direct resultaat-formules om je doel te bereiken. Maar ze kunnen jouw pijn niet voor je wegnemen! Dit is de klassieke frustratie van spirituele lopers: je gebruikt wat je leert op het pad maar je bereikt je doel niet (snel genoeg). Je blijft nog even lopen maar in verhouding met het ‘paracetamol effect’ duurt het je veel te lang. Je verliest je vertrouwen want het lukt (nog) niet. En daarom geef je het op!
Om je te helpen te blijven lopen op je pad gaven leraren door de eeuwen heen de gereedschappen van Boeddha aan diegenen die hun leven willen ervaren vanuit innerlijke rust. Helaas duurt dat ook voor de meeste spirituele zoekers te lang of is het teveel. Want het is geen pilletje…
De volgende universele gereedschappen (zogenaamde ontwakings-eigenschappen) van Boeddha zijn de steunpilaren op je pad:

1. Mindfulness. De poort naar universeel bewustzijn is het vermogen om volledig aanwezig te zijn in het NU. Je kunt het NU niet voelen wanneer je altijd op weg bent van het ene probleem naar het andere: je hebt nooit rust! Mindfulness is volledig aanwezig zijn in het moment. Zolang je jouw gedachten de controle over je leven geeft, ben je niet in het nu, want gedachten zijn bijna altijd bezig met het verleden of de toekomst. Je kunt jezelf wel trainen om aanwezig te zijn in het nu door controle te leren hebben over jouw gedachten. Dat is mindfulness.
2. Bewust worden van Universele Wetten. Zonder bewustwording/begrip van de Universele Wetten van het leven kom je niet veel verder op je pad. Een voorbeeld van een Universele Wet is de Wet van Karma: de relatie tussen oorzaak en gevolg/resultaat. Onderzoek de Universele Wetten van het leven met wetenschappelijke precisie en toewijding.
3. Vitaliteit. Vitaliteit ontstaat door alles wat je oplaadt. Ervaar je vitaliteit in je leven? Als je niet weet wat je moet doen om vitaliteit te ervaren, is dit een simpel hulpmiddel: laadt het je op? Doe het of doe er meer van. Zuigt het je leeg? Doe het niet, stop ermee! Voel. Zo hoef je geen gebruik te maken van je mind. Investeer in vriendschappen die je opladen. Stop met contacten die je leegzuigen. De natuur is een universele oplader: zij laadt je altijd op. Ga de natuur in: maak contact, omarm een boom, ruik de aarde.
4. Passie. Mensen vergissen zich vaak tussen passie en enthousiasme. Passie is niet hetzelfde als enthousiasme. Er is een groot verschil tussen deze twee. Enthousiasme is gebaseerd op je verwachtingen omtrent de resultaten van een bepaalde actie die je onderneemt. Als de resultaten niet kloppen met je verwachtingen, verlies je vrij snel je gevoel van enthousiasme. Passie is vrij van verwachtingen en/of resultaten. Het is een dringende emotionele energie van zelfmanifestatie. Je voelt dat je een bepaald ding moet/hoort te doen. Je voelt dat je ‘in je element’ bent, dat jouw daden of acties in harmonie zijn met wie je bent en met wat je hoort te doen in je leven. Je voelt je opgeladen en tevreden. Het creëert rust, duidelijkheid en helderheid in je leven. En het resultaat is niet belangrijk.
   Is passie aanwezig in je leven? Voel je het op je spirituele weg? Besteed je graag tijd aan de gereedschappen? Geniet je van het onderzoeken, ontdekken en bewust worden? Loop je op jouw pad met passie?
5. Innerlijke rust. Is die aanwezig in je leven? Wat zou met mededogen aangeraakt moeten worden en wat zou je mogen loslaten om op dit moment vrede in je mind te ervaren?
   Om vrede in de mind te creëren moeten we onze illusie van controle hebben opgeven. We mogen van anderen houden en voor hen zorgen, maar onze kinderen, geliefden, familie of vrienden zijn niet ons bezit. We kunnen ze helpen, voor ze bidden en hun het allerbeste wensen, maar uiteindelijk is hun geluk of lijden afhankelijk van hun eigen gedachten en daden, niet van onze wensen. Het loslaten van dingen betekent niet dat ze verwijderd moeten worden. Het loslaten van dingen betekent toestaan dat ze bestaan. Als we vanuit medeleven toestaan dat dingen bestaan, zullen ze ons niet beïnvloeden.
6. Concentratie. Ben je geconcentreerd in wat je doet en voelt in je en om je heen? Kun je je gedachten beheren of word je beheerst door jouw gedachten? Kun je vijf minuten alleen maar je ademhaling volgen?
7. Gelijkmoedigheid. Gelijkmoedigheid is de afwezigheid van dualiteit. Er is geen succes of mislukking, positief of negatief, geen goede of slechte dag. Het zit allemaal in je. Observeer en check voor jezelf: leef jij je leven vanuit deze zeven eigenschappen? Zijn ze aanwezig in jouw leven, in wat je denkt en doet en hoe jij je dag invult?

Actie ondernemen

Deze kwaliteiten zullen afwezig zijn wanneer je je leven als een probleem ervaart. Je zult ontdekken dat dit vaak het geval is en dat pijn, angst, agressie, jaloezie, leegte, eenzaamheid, vermoeidheid, ziekte en twijfel wel aanwezig zijn. En meestal ben je de hele dag bezig met proberen om daar vanaf te komen!
Werken met deze zeven eigenschappen lost de aanwezigheid van ‘problemen’ op. Je mind zal dat waarschijnlijk niet leuk vinden. In plaats van bezig zijn met ‘problemen oplossen’/een doel willen bereiken, hoef je je alleen maar bewust te worden van de aanwezigheid van deze zeven kwaliteiten in jouw leven. En als ze er niet zijn: acties te ondernemen om te zorgen dat ze er wel zijn.
Let op: als je kiest voor het ‘probleem’ negeer je actief de mogelijkheid om gebruik te maken van deze gereedschappen. Je weigert dan om deze zeven eigenschappen te ontwikkelen. Dit gebeurt ook bij spirituele zoekers. Mensen kiezen er bewust voor om deze zeven gereedschappen niet te gebruiken omdat ze verslaafd zijn aan het concept dat hun leven een probleem is.
Hoe word je je bewust van de aanwezigheid van deze zeven eigenschappen in je leven?
Eenvoudig: Je vraagt jezelf: ‘Ervaar ik [eigenschap]? En wat kan ik doen om de aanwezigheid van [eigenschap] te creëren of te vergroten?’
Bijvoorbeeld: vraag jezelf: ‘Ervaar ik mindfulness, ben ik in het nu?’ Als het antwoord ja is: neem een actie om het te vergroten. Als het antwoord nee is: stap over naar mindfulness.
Zo kun je alle eigenschappen checken. Voel je je vitaal? Als het antwoord nee is: doe iets wat je oplaadt, iets waar je enthousiast van wordt/over bent.
Universele Wet: hoe meer je jezelf manifesteert, des te meer gebruik je jouw natuurlijke talenten en eigenschappen in je dagelijkse leven en des te gelukkiger voel je je.
Richt je op de aanwezigheid van de zeven ontwakings-eigenschappen in je leven vanuit de intentie om de patronen van jouw manier van denken en zijn te ontdekken (intentie in het nu). Niet om iets te bereiken (intentie in de toekomst).
Observeer je oordeel over je eigen leven (zie ik dit als een succes of een mislukking?).
Wat maakt dat dingen niet aangenaam zijn, is de betekenis die je eraan geeft. Word je bewust van hoe vaak je dat doet en wanneer je dat doet. Je hoeft er niet mee te stoppen, je hoeft je er alleen maar steeds meer van bewust te worden. En hoe groot de invloed van jouw oordeel is op je leven en op je spirituele pad.
We zijn geprogrammeerd om hard te moeten werken om een bepaalde eigenschap te ontwikkelen.

Boeddha vertelt ons iets heel anders: als je op elk moment je bewust bent van de aanwezigheid of  afwezigheid van een bepaalde eigenschap in je gedachten of daden, zul je deze kunnen ontwikkelen.

Gebruik de zeven ontwakings-eigenschappen als een leidraad in je leven om op je spirituele pad te blijven lopen. Ik wens je een eindeloze weg.

Daniël Yuno is leraar Universeel Bewustzijn, meditatie en kundalinitantra en onder meer mede-oprichter van Free Alliance (www.freealliance.org, www.universeelbewustzijn.nl en www.spirituelerelatie.eu). Tekst met medewerking van Mariana Linde.