Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views :
img

Filosofische leven van Lou Salomé met Nietsche, Freud en Rilke

/
/
/
75 Views

Lou Salomé was voor mij totaal onbekend, maar bij het bestuderen van Nietzsche en vooral ook Freud kwam ik haar telkens tegen. Ik werd geboeid door haar publicaties over de religie waarin ik, zonder dat zij ze die bij naam noemde, overeenkomsten zag met de hieros gamos en gnostische opvattingen. Tevens werd ik geraakt door haar vooruitstrevende inzichten in het wezen van de mens (vooral de vrouw) en haar essays over de man-vrouwverhouding. Dat alles in een tijd waarin de vrouw ‘getolereerd’ werd als moeder en huishoudster.

Lou Salomé wordt in 1861 in Sint-Petersburg geboren. Als zij zeventien jaar is breekt ze met de kerk van haar ouders. Religie blijft ondanks deze gebeurtenis, of wellicht juist daardoor, een belangrijk thema in al haar latere werken. Lou gaat studeren in het Zwitserse Zürich. Op deze universiteit, een van de weinig waar vrouwen mogen studeren, volgt Lou colleges over filosofie, psychologie en theologie. Lou heeft een zwakke gezondheid en volgens de artsen niet lang meer te leven. Daarom raden ze haar aan naar het Zuiden te trekken.

Verliefde Nietsche

In 1882 vertrekt Lou Salomé, vergezeld door haar moeder als chaperonne, naar Rome.  Lou ontmoet daar de filosoof Paul Rée. Paul en Lou kunnen het goed vinden met elkaar. Paul wordt verliefd op Lou, maar deze wil wel vriendschap, geen liefdesrelatie. Lou vertelt hem over een indringende droom van een groot huis dat ze deelt met twee vrienden. In het midden bevindt zich een grote bibliotheek vol boeken en bloemen. Daar­omheen zijn de slaapkamers, een voor Lou en de andere voor de vrienden, onder wie uiteraard Paul Rée. Wie is de derde?

Dan komt Nietzsche in beeld. Nietzsche wordt ook verliefd op Lou. Maar Lou houdt afstand. Wel wisselen ze hun vrijwel identieke ideeën uit, bijvoorbeeld over de relatie met ‘God’. Nietzsche is net klaar met het redigeren van Die fröhliche Wissenschaft waarin hij schrijft: ‘God is dood! Wij hebben hem gedood!’

Lou de filosoof

Door gestook van Nietzsches zus, Elizabeth, komt het eind van dat jaar tot een breuk tussen Lou en Nietzsche. Lou schrijft boeken en veel essays, die in verschillende bladen verschijnen. Haar essays over het onderwerp religie zijn mede gebaseerd op haar eigen ervaringen. In haar artikel Gottesschöpfung analyseert ze het religieuze proces in drie fasen: eerst komt de ‘oorspronkelijke vorming van God’, gevolgd door fase 2, de ‘vervreemding van God’ en fase 3; een ‘religieuze toewijding die de plaats heeft ingenomen van het oude geloof’.

In de overgang naar de 20e eeuw schrijft Lou een aantal belangrijke essays over de vrouw-manrelatie; onder meer het artikel waar Lou al aan begonnen was in de tijd met Nietzsche. Lou stelt  dat de liefde tussen twee mensen precies zo lang zal duren als beiden in staat blijven elkaar de mogelijkheid tot werkelijke eenwording te bieden.

Niets is daarom zo verkeerd in de liefde als een angstige aanpassing aan de ander, als dat hele systeem van eindeloze wederzijdse concessies. Het is van groot belang dat de ‘ander’ ook de ‘ander’ blijft. De versmelting samen is een tijdelijke roes. Angstige aanpassing aan elkaar werkt benauwend. Het samen ‘anders zijn’ kan tot een harmonieuze relatie leiden’.

Lou Salomé trouwt met de Irankenner Andreas, maar het huwelijk is nooit geconsumeerd en ze leefden ieder hun eigen leven.

Man-vrouwrelaties

In haar essays gaat Lou diep in op het wezen van de vrouw en vrouw-manrelatie. Ze stelt dat wat er ook gebeurt in een relatie, je altijd trouw moet blijven aan jezelf. Voor Lou is dat essentieel, meer dan trouw naar de ander en het doen van eindeloze concessies waar je toe geneigd bent. In haar werk, zonder dat ze het bij naam noemt, zit de kern van de hieros gamos (heilige bruiloft). ‘Dat vlammend hoogtepunt was geen enkele garantie voor een vruchtbare voortzetting van de relatie’. ‘Twee zijn alleen één als ze twee blijven…’’.

Een kentering in het leven van Lou is de ontmoeting met Freud, Adler en Jung. Bij Sigmund Freud volgt ze colleges en is ze, als enige vrouw, lid van het beroemde  Mittwochsgesellschaft. Op deze vaste woensdagavonden bij Freud aan huishoudt ieder lid een voordracht en na een korte pauze, met koffie en gebak, wordt dat onderwerp in de groep besproken.

Freud en Rilke

Als de eerste wereldoorlog uitbreekt blijft Lou contact houden met Freud en diens oudste dochter, Anna, die later zijn praktijk overneemt. Dit ondanks dat Lou een andere opvatting heeft van het narcisme dan Freuds visie op dat onderwerp. Freud blijft haar steunen haar in haar eigen begonnen praktijk als psychoanalytica.

In 1926 sterft de dichter Rainer Maria Rilke, waar Lou rond de eeuwwisseling een hartstochtelijke relatie mee heeft, die later wordt omgezet in een innige vriendschap. Niet lang daarna wordt Lou ziek, ze herstelt weer, maar in 1937 slaapt ze, na een veelbewogen leven, in in haar huis in het Duitse Göttingen. Enkele dagen daarna dringen nazi’s haar huis binnen en confisqueren haar bibliotheek ‘vanwege haar betrokkenheid met Joden’.

Daarna raakt Lou een tijdje in de vergetelheid. Mede door haar uitgegeven biografie, Lebensrückblick in 1951 groeit langzaam maar zeker haar bekendheid.

Jacob Slavenburg is publicist, auteur en heeft een boekenkast vol geschreven over esoterische onderwerpen. Meer: www.jacobslavenburg.nl.

Zijn laatste boek gaat over Lou Salomé.

Lees meer van Jacob Slavenburg op deze site.


Tags:

Plaats een reactie

    Artikel delen
  • Facebook
  • Twitter
  • Google+
  • Linkedin
  • Pinterest