De menopauze als inwijding

Een aflevering van Game of Thrones, de meest populaire serie van deze tijd: de priester zegt tegen de jonge koningin (ja, Game of Thrones barst van de archetypes): ‘Ik hoor dat je je echtelijke plicht verzaakt en de koning niet langer in het echtelijk bed vergezelt.’ De koningin slaat de ogen neer en zegt: ‘Het spijt me, Vader. Al mijn lustgevoelens zijn verdwenen.’ De priester zegt: ‘God verwacht geen lust van vrouwen, mijn kind. Hij verwacht louter geduld.’ En het gaat niet over de menopauze.

Religie heeft seks gedegradeerd tot een plicht en vrouwen tot broedkippen. In combinatie met de pornografisering van de samenleving – paradoxaal genoeg – heeft dit geleid tot een exponentiële groei van de wereldbevolking en een chronische onvrede onder zowel vrouwen als mannen. Condooms en de pil maken hier geen enkel verschil. Het schijnt dat deze vormen van anti-conceptie het gemiddelde IQ van de wereldbevolking langzaam maar zeker omlaag brengen, omdat het vooral intelligente mensen zijn, met oog voor de gevolgen van hun daden, met een hoog ontwikkeld verantwoordelijkheidsgevoel en een gezond realisme, die het gebruiken. Kinderen maken is niet de enige reden om seks te hebben. Als dat zo was zouden we gemiddeld 2,3 keer in ons leven seks hebben.

Binnen het taoïsme worden drie vormen van seks onderscheiden: 1. Voortplantings-seks, verbonden met het fysieke lichaam, lust en orgasme. 2. Verbindings-seks, verbonden met de ziel, liefde en intimiteit. 3. Transformatie-seks, verbonden met de geest, bewustzijnsgroei en spiritualiteit. Wanneer een vrouw de leeftijd bereikt waarop het lichaam de voortplantingsfunctie loslaat, de menopauze, blijft er veel energie over voor de andere twee vormen van seks. Wanneer vrijen niet langer verbonden is met voortplanting: vrijheid! Uiteraard kun je ook voor die tijd uitzoeken welke vorm van seks het meest bij je past. De meeste mensen voelen wel aan dat seks zonder liefde en bewustzijn niet veel voorstelt. Ursula Eireiner, mijn taolerares, een rasechte Amsterdamse met een geweldig gevoel voor humor, noemde die eerste vorm van seks: ‘Slam, bam, thank you mam.’

Baarmoederbeheer

Waarom hebben vrouwen geen controle over hun cyclus? Waarom ovuleren vrouwen, ook als ze geen kinderen willen? Volgens het taoïsme was er een tijd dat vrouwen alleen ovuleerden als het tijd was voor een kind. De rest van de tijd waren de eierstokken in rust, de hormonen in balans. Die keus werd niet alleen door het stel bepaald, en zeker niet door de vrouw alleen, zoals nu steeds vaker gebeurt: vrouwen die mannen als zaaddonor gebruiken. Nee, een dergelijke beslissing werd genomen in nauw overleg met de wijze mannen en vrouwen in de clan, die rekening hielden met alle factoren die een rol speelden. Stel je voor dat een vrouw puur met haar wil kan controleren of ze wel of niet zwanger wordt. Stel dat vrouwen die keus werkelijk met hun baarmoeder maken, die innerlijke stem van aardse wijsheid en zorgzaamheid, zonder manipulatie en hersenspoeling van buitenaf. Dan zouden vrouwen alleen kinderen op de wereld zetten als het veilig was, als er onderdak, voedsel, bescherming en liefde was. Hoe anders zou de wereld eruitzien als ieder kind geboren werd met de garantie op een veilige, liefdevolle en inspirerende jeugd.

De obsessie met voortplanting en het diskwalificeren van de wijsheid en macht van de vrouw heeft geleid tot een samenleving waar kinderen zonder nadenken op de wereld gezet worden. Het gedachteloze gejubel en de felicitaties als er weer iemand zwanger is, zonder te kijken naar de omstandigheden, is een gevolg van de hersenspoeling van kerk en regering – een die tot op de dag van vandaag voortduurt. Het is een leugen dat ieder kind dat geboren wordt ‘de bedoeling’ of ‘de wil van God’ is. Kijk om je heen. Niets is minder waar. Wanneer een vrouw in de overgang komt dringt dit besef in volle hevigheid door. Opvliegers zijn uitingen van de jarenlange onderdrukte woede en frustratie over het vanuit een verkeerde invulling van seks geleefd te hebben. De degradatie van seks tot louter voortplanting is zo respectloos en vernederend dat dit besef in eerste instantie ongeloof oproept, vervolgens razernij, dan verdriet en uiteindelijk, hopelijk, nieuw inzicht en een geheel nieuwe benadering van seks.

Vrijheid

In de menopauze probeert de levenskracht zelf met dit proces te helpen. De enorme hoeveelheid energie die vrijkomt wordt ingezet om lichaam, ziel en geest te ‘ontstoppen’. De opvliegers zijn erupties van energie die in het lichaam omhoog gestuwd worden om bewustzijn te brengen en blokkades op te heffen. De menopauze is bedoeld om als vrouw eindelijk je ware kracht toe te eigenen: de kracht van een wijze, liefdevolle vrouw die vanuit vrijheid ervoor kiest of en hoe ze wil vrijen. Seks waarbij je als vrouw geacht wordt je benen te spreiden en stil te liggen tot je partner klaarkomt, waarbij zowel de man als de vrouw zich achteraf vreselijk voelen, behoort definitief tot het verleden. Als je deze vrijheid nog niet veroverd hebt voordat je in de overgang komt, is deze periode een krachtige poging van de natuur je hierbij te helpen.

Dit betekent geenszins dat je na de menopauze geen seks meer zou moeten hebben. De voornaamste reden dat vrouwen na de overgang geen seks meer willen is omdat ze de voortplantings-seks beu zijn en niet weten hoe de overgang te maken naar verbindings-seks en transformatie-seks. De term ‘transformatie-seks’ komt van mijn taoleraar Reinoud Eleveld. In de oude taoïstische samenlevingen – en ook in alle andere sjamanistische culturen waar de verbinding met de natuur nog een vanzelfsprekendheid was – was geboortebeperking een van de pilaren voor de gezondheid en het welzijn van zowel de groep als het individu. Anticonceptie zoals de pil en het condoom waren niet nodig. Mannen leerden al op jonge leeftijd hun seksuele energie te hanteren en niet te ejaculeren, behalve als er een bewuste keus was gemaakt om een kind te maken. Dit deed niets af aan het plezier of de intensiteit van seks. Integendeel: wanneer orgasme niet langer het doel is van seks ontstaat er een vrijheid, ontspanning en creativiteit die veel dichter bij de ware natuur van seks komt dan het lompe, fantasieloze recht op-en-neer gebonk dat zo normaal is geworden in onze cultuur. Vrouwen kregen in die tijd hun zelfrespect en eigenwaarde met de paplepel ingegoten. Seks vanuit verplichting, compromis of zonder zin kwam niet eens in ze op. De oude kennis om de ovulatie te stoppen op natuurlijke wijze was nog niet vergeten en toegankelijk voor iedere vrouw.

De wijze vrouw

De overgang werd gezien als een inwijding – letterlijk een overgang naar een nieuwe fase, een nieuw archetype: dat van de wijze vrouw, de lerares. Zij was de raadgeefster en beschermster van de jonge vrouwen. Zij had de voornaamste plaats in de regering. Haar advies ten aanzien van gezondheid, relaties, maar ook zaken van politieke aard werd zeer hoog geacht. De wijze vrouw werd geëerd voor haar kennis en levenservaring. De menopauze ging niet gepaard met klachten zoals wij die kennen. Deze klachten zijn niet biologisch, maar komen voort uit een jarenlange verwaarlozing van het lichaam. In de taoïstische samenlevingen van weleer leerden vrouwen technieken waaronder qigong, ademhalingstechnieken, innerlijke alchemie en werken met het Jade Ei om het lichaam gezond te houden. Baarmoeder, eierstokken en vagina bleven tot op hoge leeftijd sappig, de ogen bleven stralen en de glimlach rondom de mondhoeken was altijd aanwezig. Wanneer een vrouw na de overgang nog steeds een twinkeling in haar ogen heeft, wanneer ze met gratie beweegt, wanneer haar woorden en wezen wijsheid en moed uitstralen, weet je dat ze de inwijding van de menopauze met succes heeft volbracht.

Door Sanne Burger

Sanne Burger is schrijfster, masseuse en Tao Training instructrice. Meer lezen: www.sanneburger.com.