‘De liefde is er voor ons allemaal’

Op haar vijftiende raakt relatiecoach Marthe van der Noordaa betoverd door de liefde. Een lange zoektocht naar de essentie ervan begint. De zegeningen van liefdesrelaties zijn schatten die, zo weet ze inmiddels, maar al te vaak onaangeroerd blijven. ‘Je kent je partner niet door en door. Er valt nog zoveel te ontdekken!’

Kun jij het nog voelen? Dat heerlijke gefladder van vlindervleugels in je buik tijdens die eerste keer? Die eerste keer dat je écht verliefd werd? Marthe van der Noordaa (51) is al 28 jaar gelukkig met ‘haar’ Bas en daarnaast onder meer relatiecoach. Zij weet nog heel goed hoe dat voelde, die speciale gemoedstoestand die we ook wel, enigszins oneerbiedig, ‘kalverliefde’ noemen: “Het was geweldig. Alsof ik in een andere werkelijkheid terecht was gekomen. Eentje waarin alles mooier en intenser was. Tegelijkertijd had ik geen idee wat er gebeurde. Ik was een intelligent, hardwerkend meisje. Maar met doen en denken had dit niets te maken. Het gebeurde aan me. En het was direct van harte. Het besef dat de liefde mijn leven verrijkt is in de jaren daarna, ondanks de teleurstellingen die erbij horen, altijd gebleven. De fascinatie ook.”

Schatten

Mede vanuit haar bevlogenheid voor het fenomeen liefde begint Marthe een coachingspraktijk waarin ze later ook koppels helpt hun relatie te optimaliseren. Werk dat hard nodig blijkt: “Te vaak zie ik dat paren niet het optimale uit hun relatie halen. Dat ze de oplossingen buiten zichzelf zoeken en vertrekken nog voordat ze de schatten van de liefde hebben opgedelfd. Zo zonde!” In haar boek ‘Een schat aan Liefde’ bespreekt Marthe drie schatten: de vonk van de eerste ontmoeting, de leerweg van de relatie en tot slot het mysterie van de liefde. Maar eerst iets over definiëring. Want hoe zouden we de liefde omschrijven? Is ze wel in woorden te vatten? Marthe: “Door haar te willen ‘vangen’ in een definitie, doen we de grootsheid en veelzijdigheid van het verschijnsel tekort. Liefde kent vele verschijningsvormen en wordt door iedereen op eigen wijze ervaren. We kunnen de liefde niet zien, maar wel voelen en haar effecten of uitwerkingen zijn bekend. Om het persoonlijk te houden: de liefde tilt me op, vervult me, maakt dat ik me kwetsbaar voel, geraakt, verloren, gekend en verheven.” Waarom we vanuit liefde voor de één kiezen en niet voor de ander? “Dat is onderdeel van het mysterie”, zo vindt Marthe. “Wat we er wel over kunnen zeggen is dat er meerdere lagen bij betrokken zijn. Bezien vanuit de meest oppervlakkige, kies je op basis van stem, geur, uiterlijk of een goed gesprek. De laag daaronder maakt dat je nieuwsgierig bent naar het geheim van de ander. Je wilt hem of haar als het ware volledig doorgronden. Op het diepste niveau bevinden zich de zaken waar je als mens geen invloed op hebt. Voer voor speculatie: worden we gestuurd of liggen gebeurtenissen uit vorige levens aan onze keuzes ten grondslag? Maar op basis waarvan je ook kiest, de vonk van die eerste ontmoeting gaat in principe nooit verloren. Passie ligt in onze herinneringscellen opgeslagen.”

Ruwe diamant

In een samenleving waarin het gemakkelijke consumentisme hoogtij viert, mag het misschien geen wonder heten dat één op de drie huwelijken vroegtijdig strandt. Snelle bevrediging is de norm en wanneer deze uitblijft of uitgewerkt is, hervat de moderne mens zijn zoektocht. Op weg naar een volgende kick. Dit gejaagde gedrag staat op gespannen voet met de wetenschap dat wie liefheeft aan de bak moet. De relatie als leerweg… Het klinkt als werken. Voor wie ondanks de relationele moeilijkheden er toch voor gaan, ligt veel moois in het verschiet, zo houdt Marthe ons voor: “De liefde kan een prachtige katalysator van persoonlijke groei zijn. Maar wij mensen hebben de neiging om van pijn, tegenslag en teleurstelling weg te gaan. Om ons daarvoor af te schermen. Die handelswijze maakt dat we verharden. Dat we ons krampachtig teweerstellen tegen de ‘boze’ buitenwereld. Ons blikveld vernauwt zich en daar waar we voorheen schoonheid zagen, zien we nu dreiging. En dat terwijl spanning en conflict onlosmakelijk verbonden zijn met relaties. Sterker nog: ze zijn nodig om uiteindelijk tot individuele en gezamenlijke groei te komen. Een ruwe diamant kan alleen geslepen worden door een andere ruwe diamant.” Conflicten leiden ons, mits aangegaan in plaats van onderdrukt of vermeden, naar een nieuwe fase in de relatie. Eentje met nog meer toenadering en bevrediging. De liefde smaakt, kortom, zoveel zoeter voor hen die de moed en de wilskracht hebben om te volharden. Jezelf onvoorwaardelijk durven geven aan de situatie en/of de ander, is een voorwaarde in dit proces. De angst die ons daarvan kan weerhouden, die stelt dat we onszelf zullen verliezen wanneer we ons helemaal openstellen, is afkomstig van de mind. “Daartegen mag je op zulke momenten zeggen: dit is niet het laatste antwoord, ik wil méér”, aldus Marthe.

Totale aanwezigheid

De leerweg die de relatie ons biedt, begint altijd bij onszelf. Je kunt pas hopen op enig inzicht in de essentie van de ander, als jij jezelf goed hebt leren kennen. Met andere woorden: het ware geluk en de echte liefde beginnen met zelfkennis. Maar we hoeven niet de illusie te koesteren dat we de ander ooit werkelijk en totaal zullen kennen, zo stelt Marthe: “In plaats van een verdrietige constatering, is dit een hoopvol gegeven. Want wat is er mooier om na veertig jaar huwelijk nog verrast te worden door je partner? Daarom zeg ik: keer in en wees benieuwd. Je kent je partner niet door en door. Er valt nog zoveel te ontdekken!” Het feit dat we de ander nooit volledig zullen kennen, betekent niet dat we op gezette tijden geen diepe verbondenheid kunnen ervaren. Menigeen kent het geweldige gevoel van het opgaan in elkaar, bijvoorbeeld tijdens een diep gesprek of een bevrijdende vrijpartij. Dat effect dat de liefde op ons hebben kan, is als het ware een poort naar iets wat nóg groter en mysterieuzer is: de mystieke beleving van de schoonheid en de eenheid van het al. Dergelijke extatische gevoelens vallen de overprikkelde mens van tegenwoordig echter niet zomaar meer ten deel. Beoefening van totale aanwezigheid, een bijzondere bewustzijnsstaat waarover Marthe al eerder schreef, biedt uitkomst. Totaal aanwezig ben je als je je gerichtheid – al is het maar voor even – op het verleden en de toekomst laat varen. Marthe: “Totale aanwezigheid schept ruimte voor ontdekking en verwondering, omdat je jouw vooronderstellingen over de ander los kunt laten. Je zet als het ware je gekleurde bril af en kijkt naar de ongefilterde werkelijkheid. En ineens zie je weer hoe mooi bijvoorbeeld de ogen van je partner, die je al jaren voor lief nam, daadwerkelijk zijn. Deze herontdekking van schoonheid overstijgt de persoonlijke liefdesrelatie. Ook die chagrijnige visboer op de markt blijkt ineens een andere kant te hebben.” De liefde die voortspruit uit totale aanwezigheid schenkt ons mededogen. Ze opent ons de ogen voor dat wat er écht is. Of dat moeilijk is? Oefening baart kunst, aldus Marthe. Waarom de wijsheid van het hier en nu niet volledig vertrouwd wordt, zo vraagt ze zich tegelijkertijd af. Buiten dat ene moment is er immers niets. Bovendien: “De liefde is als een energiestroom die ons continu omringt en doordringt. Als je je, bijvoorbeeld door beoefening van totale aanwezigheid, daarop afstemt, gaat het beleven ervan eigenlijk vanzelf.” De liefde als iets voor ons allemaal. Als iets heel eigens dat van buitenaf op ons inwerkt en, in relatie tot de ander, binnenin ons concreet wordt. Via allerhande fysieke reacties bijna tastbaar wordt zelfs. Marthe: “Toen mijn man onlangs van een zakenreisje thuiskwam en ik zijn voetstappen op het schelpenpad hoorde, ging er een fluisterende rilling door me heen. Daar is hij weer…!”

Meer: www.marthevandernoordaa.nl

6 tips: zo houd je het spannend

Een paar relatietips van Marthe van der Noordaa.

1. In het begin van een liefdesrelatie ben je bereid het beste van jezelf te geven. Over het algemeen verflauwt deze inzet daarna. Waarom eigenlijk? Er loopt niet nog zo iemand als jouw partner rond, toch? Hij of zij is je offer(s) waard; bied elkaar dus het beste van jezelf.

2. Keer patronen om. Kookt je partner altijd? Ga zelf eens de keuken in! Boek jij altijd de vakanties? Laat hem of haar dat eens doen! En begint jullie seks altijd in bed? Start eens op de bank. Of op de trap desnoods.

3. Doe niet alles samen. Ga een paar dagen alleen wandelen aan de kust. Wie ben jij zonder die ander?

4. Maak op gezette tijden écht tijd voor elkaar. Zorg dat je met z’n tweeën bent en dat je niet gestoord kunt worden. Zet apparaten uit.

5. Reactiveer de passie van toen door op speciale momenten, bijvoorbeeld op jullie huwelijksdag, terug te gaan naar plekken waar jullie het fijn hadden samen.

6. Omarm conflicten. Ga ze aan en loop er niet voor weg. Het zal tot een verdieping van jullie band leiden.

Door Niels Brummelman. Foto: Erna Kuik