Kracht van acceptatie – Wat er is, wil gezien worden

Er zijn van die momenten in het leven waarop alles lijkt stil te vallen. Niet uit rust, maar uit schok. Een verlies, een diagnose, een gebroken relatie of een sluimerende leegte die je al jaren met je meedraagt. We zijn opgegroeid met het idee dat we zulke ervaringen moeten verwerken, loslaten of omvormen tot iets beters. Maar wat als de eerste stap juist is om ermee te zijn — zonder verzet, acceptatie zonder oordeel?

Onze cultuur houdt van oplossen. Van to-do lijstjes, zelfhulpboeken en positieve affirmaties. Lijden moet betekenis krijgen, trauma moet geheeld worden, verdriet moet worden overwonnen, weg met die ellende. Maar wat gebeurt er met dat waarvoor nog geen woorden zijn? Of met ervaringen die simpelweg te pijnlijk zijn om te rationaliseren?

Veel mensen proberen ‘negatieve’ gevoelens te onderdrukken of om te vormen. We willen vooruit, verder, eroverheen. En wie stilstaat, voelt zich al snel zwak of mislukt. Toch ontstaat er juist in die stilstand ruimte. Ruimte om te erkennen: dit is er. Niet als eindstation, maar als startpunt.

Acceptatie is geen goedkeuring

Er is een groot misverstand over het woord acceptatie. Veel mensen denken dat het betekent dat je het ergens mee eens moet zijn, of dat je iets goedkeurt. Maar acceptatie is iets anders. Het is erkennen dat iets er is — dat het gebeurd is, dat het invloed heeft, dat het een deel van jou geworden is. Zonder oordeel, zonder vergoelijking, zonder de illusie dat het ooit volledig zal verdwijnen.

Dat kan confronterend zijn. Want accepteren dat een bepaald verlies nooit ongedaan kan worden gemaakt, betekent ook toegeven dat het een blijvend litteken vormt. Maar het is juist dat besef dat de deur opent naar heelheid. Niet naar het ‘oude normaal’, maar naar een nieuw bewustzijn waarin ook het gebarsten deel bestaansrecht heeft.

Spiritueel ontwaken begint bij waarheid

Spirituele bewustwording wordt vaak geassocieerd met licht, liefde en vrede. Maar de eerste echte stap naar spiritueel ontwaken is vaak precies het tegenovergestelde: de bereidheid om het donker onder ogen te zien. Om eerlijk te zijn over wat je voelt, ook als dat ongemakkelijk, pijnlijk of chaotisch is.

In het boeddhisme wordt dit het aanvaarden van het lijden genoemd — de eerste van de Vier Edele Waarheden. Volgens Carl Jung is het onmogelijk om tot ware heelheid te komen zonder je eigen schaduw te erkennen. En spiritueel leraar Eckhart Tolle wijst erop dat overgave aan het huidige moment — inclusief het ongemak — de enige echte ingang is naar innerlijke vrijheid.

Het is een paradox: juist door niets te doen, door niet te willen fixen of veranderen, begint de diepste transformatie. Wat je aankijkt, verliest zijn macht. Wat je durft te voelen, verliest zijn vorm en wordt deel van je kracht.

De wijsheid van het litteken

Een vrouw van wie het huwelijk strandde na twintig jaar vertelde in een interview: “Iedereen zei dat ik mijn leven weer moest oppakken. Maar ik kon niet eens ademhalen. Het moment waarop ik stopte met proberen het te begrijpen, en gewoon zei: ‘Ja, dit is er’, was het moment waarop ik mezelf weer begon te voelen.”

Een ander voorbeeld is een man die jarenlang kampte met depressie en een jeugd vol geweld. “Pas toen ik ophield met vechten tegen dat verleden,” zei hij, “kon ik echt gaan leven. Niet omdat het weg was, maar omdat het er mocht zijn.”

Deze verhalen raken aan iets wezenlijks: ons lijden hoeft niet ‘overwonnen’ te worden om betekenisvol te zijn. Juist het erkennen van wat je hebt meegemaakt, maakt je tot wie je bent. Littekenweefsel is sterker dan het originele weefsel — en vormt een bewijs van herstel, niet van gebrokenheid.

Niets hoeft weg om verder te kunnen

Acceptatie vraagt moed. Het vraagt dat je jezelf aankijkt, niet om jezelf te veroordelen, maar om eindelijk thuis te komen bij wat je al die tijd hebt moeten dragen. Niet om het op te lossen, maar om het toe te laten.

Dat betekent niet dat je nooit meer zult willen veranderen of groeien. Integendeel. Maar echte groei komt niet voort uit afwijzing. Ze ontstaat uit aanwezigheid. Wanneer je stopt met vechten tegen jezelf, komt er ruimte voor iets nieuws: compassie, begrip, rust.

Acceptatie van wat is, vormt de ruggengraat van spirituele volwassenheid. Je hoeft niet alles te snappen, te vergeven of te verklaren. Maar je kunt wél kiezen om je verzet op te geven. En daarmee geef je jezelf de toestemming om te zijn wie je bent — inclusief het rauwe, het gekwetste, het ongewenste.

Een uitnodiging

In veel spirituele tradities zie je dezelfde beweging terug: het erkennen van het lijden, gevolgd door een innerlijke verschuiving richting mildheid, verbondenheid en transcendentie. Niet ondanks de pijn, maar dankzij de bereidheid om het volledig te voelen.

Misschien zit je nu in een periode waarin je liever zou wegkijken. Misschien draag je iets met je mee waarvan je had gehoopt dat het allang verdwenen zou zijn. Weet dan dit: je hoeft het niet op te lossen. Je hoeft het zelfs niet te begrijpen. Maar je mag wél zeggen: “Ja, dit is er.”

En daarin schuilt een diepe troost. Want zodra je stopt met vechten, begint de verbinding. Met jezelf. Met anderen. Met het grotere geheel waarin jouw pijn, hoe uniek ook, herkend en gedragen wordt.

De eerste stap van spirituele bewustwording is niet magisch, niet verheven, niet licht. Ze is eenvoudig, aards en eerlijk. Het is de stap waarin je zegt: “Ik zie het. Ik voel het. Ik ben ermee.”

En soms is dat al meer dan genoeg en wordt ineens van alles mogelijk.

Ewald Wagenaar is docent, coach, schrijver en hoofdredacteur van Koorddanser en verzorgt vanaf 13 september 2025 De Liefdesboom, een workshopserie over liefde en zelfliefde.