Als je de laatste vrouw in de vrouwenlijn bent
Heb je geen kinderen en met name dochters en ben je daardoor de laatste in de vrouwenlijn? Dat boeit danseres Anneke Wittermans zozeer dat ze er lang studie naar deed. Want over dat ‘laatste zijn’ (m/v) kun je veel zeggen. Een paar vragen aan Anneke die hierover een boek schreef.
Waarom schrijf je over laatste lijners?
Anneke: “Ik ontmoet in de laatste van de vrouwenlijn de hunkering naar zingeving en het verlangen naar kwaliteit in het leven. Dit boeit mij, vooral omdat laatste lijners een oneindige traditie van moeder-dochter doorbreken met onzichtbare beweegredenen. Elk mens wil bijdragen, wil scheppend zijn. Het eerste gebod is gaat heen en vermenigvuldig u. Alle levende organisme hebben een uitgelezen buitengewoon complex en uniek voortplantingssysteem ontvangen. Het is een gebod met alle ondenkbare verfijnde exquisiete gereedschappen. Alle vrouwen en mannen die geen kinderen krijgen en vrouwen die zonen baren zijn de laatsten in de vrouwenlijn.
In het menszijn zit een verlangen om erbij te horen, bij te dragen. Met de prangende vraag waar gaat mijn leven over en wat kan ik bijdragen aan een wereld en aan welzijn, groeit in de laatste van de lijn een ander leef-perspectief. Zij pionieren een ander leef-traject dan al de moeders en dochters voor hen.”
Ben je zelf een ‘laatste lijner’? Of: wat is je persoonlijke motief om dit te bestuderen?
“In de danstrainingen die ik aanbied ontmoet ik veel laatste lijners. Zij treffen mij met hun toewijding, de specifieke aandacht, het vinden van andere zingeving, hun unieke vernieuwende leeftrajecten, waarvoor ik bewondering heb. Ik heb zelf een dochter, wij moeders weten niet of onze lijn door gaat lopen. Het zaad gaat achteruit en zwanger worden is niet zo eenvoudig. Terwijl andere culturen rijkelijk kinderen krijgen, zijn wij als West Europeanen niet zo vruchtbaar.”
Je noemt het ‘mysterie’ van de vrouwenlijn. Wat is daar zo mysterieus aan?
“Jij en ik, mannen en vrouwen, we zijn allemaal geboren uit een vrouw, die weer een dochter is van haar moeder. De lijn moeder-dochter is nog nooit onderbroken, het is een continue lijn terug naar de oermoeder. Alle culturen erkennen hun afkomst, het is tijd om ons te her-verbinden met onze voorouders en de geschiedenis van het veld waarin we geboren worden. Mysterie: in de ovaria van mijn moeder, terwijl zij in mijn oma’s buik zat, werd de stameicel al gevormd waaruit ik ben gegroeid. Mijn moeder droeg het meer dan 27 jaar, voordat de conceptie van mijn leven plaatsvond. De eicel bevat cytoplasma en daarin zitten de mitochondriën(mtDNA), de energieleveranciers in alle cellen. Een moeder draagt de foetus 9 maanden en daarna kan zij de baby voeden met melk. Als water informatie draagt, worden we gecodeerd met moeders watercode en wij krijgen haar mitochondriën, haar energiefabrieken in alle cellen, en haar melk. Voor mij herbergt de vrouwenlijn een mysterie van informatie, watercoderingen en van levensvitaliteit. Het sperma van de man is niet ouder dan drie weken, daarmee erven we puur genetisch materiaal van de vader. Droog, puur, geen geschiedenis. Het mtDNA van het mannelijk zaad zit in de staart die afbreekt bij de conceptie. Wel dragen we in onze cultuur de naam van de man die ons bestaan erkent. Daarin weten we niet of ook zijn zaad onze oorsprong is. Dit kan nu worden onderzocht. Als een naam gesproken blijft, blijft iets van de voorvaderen herinnerd. De naam is drager van eer en schuld. Elke volgende naamdrager zal zich hier toe verhouden.”
Wat is de betekenis voor de man als laatste van de vrouwenlijn en de laatste man in een mannenlijn?
“Alle zonen zijn de laatste van de vrouwenlijn. Als een man kinderen krijgt, zijn deze kinderen van de vrouwenlijn van zijn vrouw. Zij verlengt haar stamboom, kinderen dragen haar water en haar mtDNA.
Mannen krijgen hun watercodering via de moeder en ontdekken stap voor stap in het opgroeien dat zij anders zijn. Zij mogen de wilde man in zich bevrijden, stelen de sleutel onder het hoofdkussen van hun moeder om seksualiteit te ontdekken. Het referentiekader is zijn moeders water, waaruit hij zich oprichten kan. Hij kijkt in haar ogen en hoopt zich bevestigd te weten door al de ogen van de voormoeders die door haar heen kijken. De zoon is wie hij is voor de moeder. Haar dochter is moeders verlenging. De laatste man in de mannenlijn: er komen geen naamdragers in de toekomst, de naam sterft uit, wie herinnert ons wanneer de naam niet meer gesproken zal worden. Het is het voltooien van een dynastie, van een heer-schappij.”
Waarin onderscheidt een leven van een laatste lijner zich?
“Laatste lijners hebben met vooroordelen te maken en worden buiten beschouwing gelaten. Het wordt tijd om te spreken en in dialoog te zijn! Dit is de reden dat ik vragen in het boek heb gezet om schoon te communiceren, oprecht interesse te hebben, nieuwsgierig te zijn naar de unieke beweegredenen van laatste lijners.”
Zou het kunnen dat moeders het anders ervaren dan dochters als de dochter geen dochter(s) krijgt?
“In elke situatie is anders. Kom in gesprek en vindt het uit. Elke laatste-lijnerpositie is uniek, gewenst of ongewenst. Idem voor de moeder achter haar, was zij als moeder of oma of als kind gewenst of ongewenst? Als de lijn stopt geeft het aan alle vrouwen die nu leven een urgentie om de lijn af te hechten, soms zelfs te bevrijden. Vaak onuitgesproken en specifieke beweegredenen worden hier geboren, het kan beide vrouwen een urgentie geven om het leven zinvol of betekenisvol te vormen. Moeders drijfveren kunnen de dochter aanzetten om de talenten te bevrijden, waar de moeder zelf geen ruimte voor had. Tegelijkertijd beseft de moeder waarschijnlijk ook dat zij zelf kan investeren om in haar eigen leven te gaan stralen.”
Er zijn vrouwen die bewust geen kinderen willen. Wat is de boodschap van je boek aan hen?
“Het leven is een geschenk, jij bent een geschenk in dit leven. Ontdek dat latente talenten er altijd zijn, bouw een eigenwaardenkapitaal. Tel zegeningen. Omarm de voormoeders, zij hadden geen eenvoudig leven, stuur de voormoeders af en toe en knipoog.”
Anneke Wittermans, Ode aan de laatste van de vrouwenlijn. Erken Latente talenten.
Meer over hoe dit boek te bestellen: www.annekewittermans.nl.
Daar ook links naar Diadans youtube en gezongen gedichten in het boek (van en door Suzan van der Voort).
