Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views : Ad Clicks : Ad Views :
img

Laten we tantra verbieden. Lessen van tantramisbruik en #MeToo

/
/
/
1937 Views

Na twee jaar #MeToo en vele opgestane vrouwen en gesneuvelde grotemannenego’s heb ik nog steeds geen duidelijk geluid uit de tantrawereld gehoord die de gebeurtenissen rond tantramisbruik duidt.

Wel kwam er voorafgaand aan de #MeToo-hype het erg noodzakelijke Meldpunt Tantramisbruik. Daar meldden zich na de start in 2017 in twee maanden alleen al honderd vrouwen dat ze misbruikt waren door een tantra masseur. Er is een kans van 50 procent dat “je een masseur treft die over grenzen heen gaat”, aldus het Meldpunt. Oef.

Tantramisbruik

Ik heb verschillende tantristen gevraagd om op dit verschijnsel van tantramisbruik eens dieper in te gaan en hun stem te laten horen. Maar veel zinnigs kwam er niet; weinigen durven – wellicht uit angst voor het imago van hun business –  zich uit te spreken over de link tussen tantra en misbruik. Of omdat ze geen slapende vrouwen wakker te maken die bij hen negatieve ervaringen hadden opgedaan en nu alsnog aangifte gaan doen. Ik weet het niet. Merkwaardig vond ik het wel.

Want er volgens mij wel degelijk een directe link tussen tantra en misbruik. En niet zo’n klein linkje. Omdat de branche niet met een fundamentele analyse van dit fenomeen van tantramisbruik durft of kan komen, waag ik hier een poging.

Ik heb de afgelopen jaren vele tantristen een podium geboden om hun ideeën via Koorddanser wereldkundig te maken. Maar toen ik enkelen vroeg om een verklaring van de feiten van het Meldpunt bleef het opvallend stil.

Illegaliteit & tantramisbruik

Even kijken naar een paar feiten.

Als de door het Meldpunt genoemde cijfers worden toegepast op de tantrabranche in ons land, zijn er hier ontoelaatbaar veel tantramasseurs betrokken bij misbruik. Met een kans dus van 50% dat je een masseur treft die over grenzen gaat, is impliciet de helft van alle masseurs verdacht gemaakt door het Meldpunt.

Er is een tantravereniging opgericht in 2018 (http://nvvtp.nl/). Maar er zijn alleen nog maar aspirant-leden die het vak willen professionaliseren. Met een doelstelling (http://nvvtp.nl/missie/) waarbij de ledenbelangen hoger in de doelenlijst staan dan het opstellen en naleven van ethische en veilige gedragregels, inclusief en klachtenregeling. Geen woord over de sanctionering van overtredende collega’s in de tantra. Geen wonder dat er sinds 2018 weinig is gebeurd tegen tantramisbruik: hier zit namelijk niemand op te wachten.

De hele tantramassagebranche zit feitelijk in de illegaliteit. Zelden of nooit heeft iemand een (kostbare) gemeentelijke vergunning als sekswerker, want dat moet nu eenmaal in ons land als je beroepsmatig iets met seks doet. Deze illegaliteit is een perfecte garantie voor een tekort schietend toezicht en het ‘onder de radar’ opereren van mannen met verkeerde bedoelingen.

Taboe op tantra en misbruik?

Sinds de jaren zestig is er een beweging naar de-taboeïsering: steeds meer vrijheid graag. Alles moet toch kunnen? Wat zeur je nu over kan niet en mag niet? Op het spirituele erf is dat zelfs tot een non-duale doctrine verworden. Alles is zoals het is, noch goed noch slecht, we zijn allemaal al één en je ziel kiest er toch voor? En dat geldt ook voor tantra.

Andere seksfeiten die mij de laatste tijd hebben getroffen zijn onder andere de discussie over het gedrag van mannen die van buiten de Europese Unie komen, naar vrouwen. In Duitsland werd de discussie na de massale aanrandingszaak in Keulen waarbij sprake was van honderden zo niet duizenden ‘buitenlandse’ aanranders in feestgedrang, hard gevoerd. Nu was er achteraf nog sprake van excuses. Maar er was een beeld uit de fles die ons tot nadenken stemt. En die natuurlijk door de rechtse politiek gretig werd gebruikt om hun anti-migratiedoelen te onderstrepen.

Complexe samenleving

Waarom ik dit erbij haal? Om iets te illustreren, niet om een politiek standpunt te ondersteunen. Onze westerse cultuur en vooral die in de stedelijke agglomeraties, is een stuk complexer dan op het platteland en – verder weg – in ontwikkelingslanden. Aan scholing, moraal, gedrag en opvoeding worden daar minder complexe eisen gesteld. Wat ertoe leidt dat wanneer mensen uit die regio’s naar  het westen en in de steden daar komen, moeite kunnen hebben met onze moraal, omgangsvormen en de wijze waarop we ons innerlijk zoogdier controleren en sturen.

Deze groep is minder gewend aan onze westerse complexiteit. De groep laat zien wat we in het ontwikkelde westen vergeten lijken te zijn: dat de mens ook een door driften gedreven zoogdier is. De twee onderste chakra’s staan door een dun laagje glazuur van de beschaving redelijk onder controle van de weldenkende moderne mens. Onder ideale omstandigheden.

Hoe krachtig dit deel van ons menszijn is, kan niet genoeg worden benadrukt. Het gaat om oerkrachten die op overleven (eerste chakra) en voortplanting (het tweede) zijn gericht. De energie is hier vaak grotendeels onbewust. Toch sturen deze het grootste deel van ons gedrag en handelen. Wanneer het dunne laagje glazuur erover smelt, breekt of anderszins verdwijnt, komt een hongerig en lelijk beest tevoorschijn. Mannen worden dan nogal eens verkrachters. Hun gedrag in oorlogen en dronken buien is voldoende bekend en dat biedt bepaald geen hoopvolle ondersteuning voor een optimistisch mensbeeld van wat zich onder het glazuur bevindt.

Kassa en linguam

Wat dat met tantra te maken heeft? Nou, daar valt ook dat verdwijnende dunne laagje glazuur van de (controlerende) beschaving weg zodra de ander uit de kleren gaat. En de lust van het tweede chakra in alle ongecontroleerde illegaliteit een bondje sluit met het eerste chakra. Als de kassa en de linguam gaan regeren. Het object in de tantra is vrijwillig vogelvrij en eveneens hongerig, hetzij naar endorfine, hetzij naar een van de andere hormonale blends die de masseur in de aanbieding heeft. Geen vadertje staat als wettige bewaker van het culturele glazuur is daar in de buurt om bij overschrijding van integriteitsgrenzen, in te grijpen.

De tantrabranche werkt met vuur, nee kernenergie, ook wel aangeduid als seksuele energie. Een perfecte kracht die het voortbestaan van de mensheid garandeert en man-vrouwrelaties van die geweldige intensiteit kan voorzien. Maar tevens een hoop verdriet, trauma’s en bittere levenslessen oplevert. Als het glazuur verdwijnt.

Onvermijdelijkheid van excessen

Dit is het Grote Punt dat de tantrawereld niet wil, kan of durft te benoemen. Ik durf te hier te spreken van inherente uitwassen van tantramassages. Ttantramassage leidt eigenlijk onvermijdelijk en dankzij die oerkrachten tot misbruik. De lust is echt sterker dan het dunne laagje glazuur van de beschaving, wellevendheid. Dat is het culturele respect waarop we in het tolerante westen prat gaan.

Het Meldpunt heeft een aantal dringende adviezen gegeven voor hoe het wel goed zou moeten gaan. Van vergunning, een gesprekje over grenzen, een lange lijst don’ts tot onder meer het dragen van handschoenen. Maar een masseur die eraan voldoet. Het werkt gewoon niet.

Dus waarom er langer nog omheen praten? Niks vrijheid, ‘ieder heeft recht op zijn eigen levenslessen’. Er is wel zelfregulering (geadviseerde voorschriften van het Meldpunt) en andere onzin. Het is genoeg geweest.

Omwille van de vele vrouwen die nog misbruikt gaan worden: laten we de tantramassages gewoon verbieden.

PS En die leuke, gezellige, lekkere, verbindende en o zo spirituele groepjes dan? Daar gelden dezelfde excessen. Weg ermee. Stoppen.

Ewald Wagenaar is hoofdredacteur van Koorddanser.

Mee eens? Niet mee eens?

Stuur een e-mail naar redactie@kd.nl en zonder censuur zetten we je mening hieronder.

Nog een link naar de gerechtelijke uitspraak over de veroordeelde tantramasseur.

En nog een.

En lees over wat Lisette Thooft elders op deze site over tantra en misbruik schrijft.



23 Reactie(s)

  1. Hierbij enkele actuele links:
    https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBMNE:2019:1709&showbutton=true&keyword=tantramasseur
    https://www.rijnmond.nl/media/95396/Onderzoeker-na-veroordeling-tantramasseur-Zullen-er-meer-volgen
    https://nos.nl/artikel/2318757-ook-rotterdamse-tantramasseur-krijgt-2-5-jaar-cel.html
    https://nos.nl/artikel/2281689-celstraf-voor-tantramasseur-rhenen-vanwege-seks-met-clienten.html
    Tantramasseurs Nico D. in Rhenen en Edwin M. in Rotterdam kregen beiden 30 maanden cel opgelegd, waarvan een deel voorwaardelijk.
    Ook kregen ze een beroepsverbod van vier resp. vijf jaar.
    Lees het vonnis in de zaak Nico D. grondig door, en je zult begrijpen dat een beroep op ’tantra’ geen verdediging vormt tegen een vervolging wegens seksueel misbruik.

    Je zou het vonnis tegen Edwin M. er nog aan toe kunnen voegen:
    https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBROT:2020:381&showbutton=true&keyword=2020%3a381

    Zoals de rechtbank in Rotterdam overwoog:
    ‘Uit de verklaringen van de andere aangeefsters volgt onmiskenbaar dat ten tijde van de bewezen verklaarde handelingen de hulpverlenersrelatie tussen de verdachte en de aangeefsters een rol speelde en dat geen sprake was van volledige vrijwilligheid aan de zijde van aangeefsters ten aanzien van het ondergaan van bepaalde handelingen van de verdachte. Er was geen sprake van een relatie waarbij enige vorm van afhankelijkheid niet van invloed is geweest. De aangeefsters geven verder allen aan dat zij op enig moment vraagtekens plaatsten bij dat deel van de door de verdachte geïnitieerde handelingen die ook voor ieder van de aangeefsters een duidelijke seksuele connotatie hadden. Zij verklaren dat zij hierin meegingen omdat zij vertrouwden op de deskundigheid van de verdachte, zelfs op het moment dat daarmee de door de verdachte bij het aangaan van de behandeling uitdrukkelijk gestelde grenzen werd overschreden. Daarmee is het ontuchtig karakter van de gedragingen van de verdachte gegeven.’

    Zou er wel sprake zijn van ‘volledige vrijwilligheid’, dan is voor sekswerk meestal een (prostitutie)vergunning vereist.

    Zoals minister van justitie en veiligheid Ferd Grapperhaus (VVD) in zijn antwoord op Kamervragen (13 december 2017) schreef:
    ‘In antwoord op deze vraag merk ik op dat de meeste gemeenten al een vergunningvereisten hebben op het gebied van seksinrichtingen en prostitutie. Het aanbieden van tantra-massages kan daaronder ook worden begrepen. Ik wijs erop dat het verrichten van therapeutische handelingen met de intieme delen slechts is voorbehouden aan (para)medische professionals. Dit zijn bijvoorbeeld artsen, verloskundigen of bekkenfysiotherapeuten die zich moeten houden aan de protocollen van hun beroepsgroep. Voor het overige geldt in de meeste gemeenten dat het tegen betaling aanbieden van sekswerk een (prostitutie)vergunning vereist. Gemeenten kunnen handhavend optreden indien een aanbieder van dergelijke diensten de gemeentelijke voorschriften overtreedt. Ten overvloede merk ik nog op dat het kabinet heeft voorgenomen in het nieuwe regeerakkoord om sekswerk zonder vergunning strafbaar te stellen.’
    https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2017/12/13/antwoorden-kamervragen-over-aangiftes-na-misbruik-door-tantramasseurs
    Groet,
    Rob Hogendoorn
    rob.hogendoorn@openbuddhism.org

  2. Hallo Ewald, Jij vindt dat we Tantramassages en allerlei spirituele, excesserige groepjes moeten verbieden? Wat een 19e eeuws standpunt! In die echte goeie oude tijd, de late 70-er jaren van de 20ste eeuw, reisden velen af naar Poona, naar de ashram van Osho Bhagwan Rajneesh, waarvan bekend was, dat er alles kon. Spelen, Tantra, relatiestress uitwerken en vertrouwen op de regel van de Meester: HIER VRAGEN DE VROUWEN DE MANNEN!
    Ik heb een dubieuze maar tegelijk eervolle reputatie overgehouden aan het feit dat ik me als getrouwe discipel van de Meester aan die regel gehouden heb en tevens al die jaren niemand geweigerd/afgewezen heb. Zo hoort het. Vrouwen hebben teeltkeus (intuïtief de passende partner kiezen), mannen zijn biologisch-instinctief simpelweg zaadverspreiders, bereid om het overal weg te geven. Mannen horen vrouwen te bedienen, zegt de Joodse Talmoed al, anders worden de vrouwen prikkelbaar en lelijk. Beide partijen leren veel van elkaar als ze de mogelijkheid openhouden voor inniger wordende vriendschap.
    De benepenheid en de verpreutsing slaat allerwegen toe. Badkleding in de sauna, douchen in je short, topjes op het naaktstrand en nu ook dingen verbieden? Nette mannen moeten nu weer zielige vrouwen gaan beschermen? Terug naar 1819? Echt?
    Geldt er geen wet van karma meer? Dat je krijgt wat je nodig hebt om te groeien? Mijn visie is dat je beter kan gaan en durven en dan eventueel achteraf spijt en berouw krijgen. Ik ben dankbaar dat ik echte liefde gekregen heb in mijn overdreven polyamoureuze leven. Ik ben blij dat ik met enige compassie en zelfspot terug kan kijken op mijn diverse stomme manoeuvres en verblinde intuïties. Ook domme mensen hebben zo hun problemen. Maar wie koketteert met Slachtofferschap zit nog steeds in een egoprobleem: de zucht naar aandacht. Dat geldt evenzeer voor de Redders en de Vervolgers.
    De beterweters, de keurigen, de Protestanten, de verbieders, ze zijn niet beter dan de vrouwvijandige Salafisten: oordeel, oordeel, oordeel en vooral de grote gele sticker op de borst: WIJ ZIJN DE ZUIVEREN VAN GEEST. Wie zonder zonde is, gooie de eerste steen. Wie altijd boven de lust geleefd heeft, valt rammelend van droogte in de grafkist.
    Halleluah. Amen.
    Peter den Haring (www.peterdenharing.nl)

  3. Ik las dit artikel en wist niet goed wat ik er van moest vinden. De discussie vind ik wel waardevol. Jammer dat Tantra hoofdzakelijk in verband gebracht met seks, ook in dit artikel. Seksuele energie en levensenergie zijn het zelfde. Tantra is meer dan seks en gaat over leven in overgave, wat je daar ook onder mag verstaan. En bij overgave hoort ook dat je weet waar je grenzen liggen en waardoor je je begrensd voelt.
    Tantra massage verbieden, lost het iets op vraag ik me af. Het is treurig dat Tantra door negatieve ervaringen van veel vrouwelijke cliënten van Tantra masseurs in zo’n kwaad daglicht is komen te staan. Mee eens. Spijtig dat het zo stil blijft vanuit de Tantra hoek. Ook mee eens, al weet ik dat het Centrum voor Tantra uit Amsterdam er dit jaar een artikel over geeft uitgebracht. Zie link:
    https://centrumvoortantra.nl/thuis-verdiepen/metoo/.
    Hoe kwetsbaar je ook bent, toch ben ik van mening dat je als cliënt een stem en verantwoordelijkheid hebt door van te voren te vragen wat je kunt verwachten en duidelijk te bespreken wat je wel en niet wilt, als je een massage onder gaat. Je kunt ook informeren waar iemand zijn opleiding heeft genoten, etc.
    Ik zou me nooit door de eerste de beste masseur laten masseren. Ik heb b.v. bewust gekozen om mij als vrouw door een vrouwelijke Tantra masseur te laten masseren. Vandaar uit onderzoek ik of ik andere stappen wil zetten. Het was overigens een fijne ervaring.
    Jammer vind ik ook dat er in dit artikel het Wij-Zij denken wordt versterkt, door vergelijkingen te maken tussen de westerse wereld en landen waar migranten die op het platteland wonen die naar het westen trekken en hun “gewoontes” mee nemen.
    Ik wil niet ontkennen dat er wezenlijke verschillen zijn in denken en handelen mbt omgangsvormen en seksuele moraal, maar dit vind ik gemakkelijk scoren en bovenal generaliserend en denigrerend.
    Laten we nog even naar Nederland kijken en de cijfers er op na slaan. Eén op de 4 meisjes en 1 op de 6 jongens heeft voor het 18e levensjaar ervaringen met seksueel misbruik. De daders zijn voornamelijk mannen uit de familie of kennissenkring: (stief)vaders, ooms, neven, broers of een buurman /vriend van de familie. Zie link:
    https://www.projectspeaknow.nl/cijfersenfeiten/
    Ik geloof dat seksuele verhoudingen voortkomen uit systemen. Familiair, maatschappelijk, sociaal, (inter)cultureel, religieus, etc. Seks wordt nog altijd gebruikt als machtsmiddel en misbruik wordt vaak doorgegeven door mensen die zelf misbruikt zijn. Een diep treurig gegeven.
    Onze visie op seks en seksuele verhoudingen is aan een grondige update toe. En dat begint toch echt bij onszelf.
    It is a long way to go.
    Laten we elkaar vooral respectvol blijven aanraken. Dit heeft niets te maken met Tantra, spiritueel gedoe of zweverige groepjes, maar met de meest humane behoefte die ons als mens met elkaar verbindt. Liefde.
    Janet Kunst

    Reactie:
    Deze zin van jou is nu juist wat mij in de reacties uit de tantrabranche triggert en waartegen mijn artikel gaat: “Ik geloof dat seksuele verhoudingen voortkomen uit systemen. Familiair, maatschappelijk, sociaal, (inter)cultureel, religieus, etc.”
    Want dit is NIET de oorzaak van het misbruik: de oorzaak is de geweldig sterke energie van de seksualiteit zélf, waarvan de lichamelijke verbinding een afgeleide is. We kunnen het wel op de ‘liefde’ gooien (van boven naar beneden), maar dat is maar voor enkele ingewijden het geval. Voor de meerderheid van de beoefenaren is het de lust die hen drijft (van beneden naar boven). En dat is bij de masseurs niet anders. En dát is de Roze Olifant in de branche die ik probeer aan te wijzen. Niet ‘systemen’ of watdanook. Dat systemen vervolgens kunnen faciliteren, oke, maar eerst even helder hebben samen wat de bron is. en daar ligt al een enorme verantwoordelijkheid bij de branche, los van de vraag hoeveel verantwoordelijkheid de bezoekers zelf ook heeft.
    Ewald Wagenaar

    Reactie:
    Interessante discussie! Heb je zelf ervaringen met Tantra, vroeg ik me af. Wat betreft lust als oorzaak van misbruik , ik merk dat ik daar op vast loop en probeer in te voelen wat je precies bedoelt. Ik ben zelf geen tantrika, ik heb wel cursussen in Tantra gevolgd en onderricht genoten in de Tibetaanse Tantrayana stroming. Ik ben daar geen pure lust tegengekomen, wel het kanaliseren van seksuele energie en het transformeren ervan naar gelukzaligheid, bliss, zinnelijk genot en vitale energie. Dat het daar ook weleens fout gaat, ja zeker. Maar ligt dat aan Tantra? (Binnen de katholieke kerk is ook heel veel fout gegaan als het om misbruik gaat)
    Ik denk dat dat de essentie van Tantra is voor mij. Het kanaliseren en omvormen van gevoelens, emoties, sensaties etc. Ik zie lust als een onderdeel ervan. Je kunt lust voelen, het gevoel en het verlangen toe eigenen en erdoor heen bewegen, zonder perse tot seks over te hoeven gaan of je aan iemand te vergrijpen. Dat is het mooie van Tantra vind ik: je kunt het beoefenen met een partner, maar ook dit pad alleen volgen.
    Of het aan lust ligt dat het binnen Tantra (massages) mis gaat, het zou kunnen. Ik geloof over het algemeen van niet. Het onderdrukken van lustgevoelens kan m.i. even schadelijk uitwerken als het uitleven ervan. Dit maakt voor mij de cirkel rond omdat de belangrijkste Tantra les die ik ontving hier op aan sluit. Onderdruk niets en leef niets uit. Omarm en laat het zijn, vorm het om. Betrokken jezelf noch een ander ooit schade toe. Nooit. Dat is de belangrijkste motivatie voor je beoefening.
    Janet Kunst

  4. Mijn waardering voor het feit dat je deze kwestie (olifant in de porseleinkast ??) durft te benoemen. En ik deel je mening dat er in veel samenlevingen, ook de onze, enorm sterke culturele bijverschijnselen spelen rond het thema seksualiteit.
    Dit thema is immers dikwijls in veel samenlevingen en langdurig een groot taboe. En ook bij onze Tantristen zelf, ook bij de meesters of docenten. Maar ik vind het onjuist om daarom Tantra-massages te verbieden. Het “Kind met het badwater weggooien” komt in mij op.
    Ieder van ons moet desgewenst de mogelijkheid krijgen om negatieve levenservaringen rond dit thema te kunnen herstellen. Ik meen dat, juist vanwege die enorme krachten bij seksualiteit, bewustzijnsontwikkeling noodzakelijk is. Ook in onze samenleving. Juist de “#Me-Too-hype” maakt duidelijk hoe noodzakelijk dat is. En Tantra verbieden is m.i. juist de verkeerde richting.
    We gaan ook geen lucifers verbieden omdat kwaadwillenden branden creëren.
    We gaan ook geen (kleuter)scholen of jongerenclubs verbieden omdat er pedofielen zijn.
    Ik zou willen voorstellen dat dat iedere deelnemer aan een Tantra-sessie zich bewust is en wordt gemaakt dat er met vuur gespeeld wordt. En dit geldt ook, of misschien wel juist, voor de docenten/meesters. Zij moeten zich juist bewust zijn van de kwetsbaarheid van de leerling. Er moet bij alle deelnemers een besef zijn van de aanwezige risico’s.
    Ik zou willen zoeken naar waarborgen voor zorgvuldigheid, bijvoorbeeld:
    Laat er een wachttermijn zitten tussen het bespreking en uitvoering van de (massage)oefening.
    Voorkom dus dat in de energie van het moment onzuivere keuzes worden gemaakt.
    Laat iedere vrouw vooraf, wellicht zelfs voorafgaand aan de bespreking, en begrenzingsdocument invullen.
    Dus welke grenzen wil geëerbiedigd zien bij deze oefening.
    Laat iedere vrouw aangeven of zij wellicht behoefte heeft aan een getuige(n) (goede vriendin, partner, etc.)
    Laat iedere vrouw een achteraf, en na een redelijke verwerkingstermijn, een beoordeling van de ervaring geven.
    Hiermee kan de “docent/meester/dader” inzicht krijgen in zijn aandeel bij de ervaring.
    In een oprechte zoektocht naar verbeteringen rond deze kwestie moet het toch mogelijk zijn ons animale deel meer onder controle te krijgen van ons humane deel.
    Al besef ik dat onfeilbare oplossingen niet bestaan.
    Arie van der Well

  5. Heerlijk, je ongezouten uitgangspunt alhier nu, op tantra-gebied! Geeft niks dat er wel vele ethisch en energetisch allerbest bewaakte invoelende personen in bezig zijn en de allerfijnste vrijheid geven want weten te garanderen aan menigeen, waar de tantra uiteraard toch waarschijnlijk heerlijk om te doen is. Maar deze grens in dit principieel invoelen is niet eenvoudig in woorden te vatten vooralsnog, uiteraard, want toch ook uiterst menselijk in vooral onverwachte gevoelens, in eenieder wellicht wel, steeds bovenkomend in dit sexuele mooiste gebied. Dus erg mooi jouw uitgangspunt hier, in triggeren nu dichterbij dit exacter benoemen (?) te willen gaan komen.
    Pluim voor je ‘durf’ hierin nu, Ewald, mooi artikel, ben benieuwd naar alle reacties!
    Deze ondefiniëerbare grens onder ogen durven zien en erkennen en durven proberen te benoemen is een eerste stap naar echte healing in ons (‘allen’), zeer waarschijnlijk…. !? Ook de leraren / leraressen inclusief natuurlijk. … Of toch erin zelf ook een reactie? Iedere onverwachte draai in eigen gevoelens in alle eerlijkheid eerst durven te verwoorden naar je partner erin geeft al de noodzakelijke ruimte, waarschijnlijk? Wanneer hieraan voorbij gegaan wordt is ook eigen diepste heling / diepste respect voor ook de ander, nog niet geheel beantwoord, kan er nog altijd verwarring en dus onvrede ontstaan. Met zelfs dán nog lastige stukjes in hoe dan verder, hoe even ruimte geven hieraan / hierin….. Daarin zit hem wellicht, wat mij betreft, de clue…. is geen eenvoudige clue. ☀️. Toch?
    Warme groet van Rudy van den Berg (Curlylight.com)

  6. Wow Ewald, wat een krachtig geluid. Het is wel erg fel. En toch denk ik dat je gelijk hebt.
    Waarschijnlijk is dat de reden dat ik met een soort van boog om tantra ben heen gegaan in mijn leven. Af en toe een beetje geprobeerd… altijd snel weer mee gestopt. Ik voelde me er niet veilig bij.
    En het is mooi zoals je het zegt: het is die gigantische kracht van de seksualiteit zelf die de grenzen oprekt. Niet zozeer de ’slechtheid’ of ‘zwakheid’ van de betrokkenen.
    Ben benieuwd wat je ontketent met je manifest.
    Lisette Thooft (www.lisettethooft.nl)

  7. Tantra verbieden. Even denken. Tantra mag niet meer. Okee? En waarom ook al weer? Oja, MeToo. Dat is een ontplofte ellende van mannen die nare dingen met vrouwen doen. Dat heeft met seks, geld, macht en dierlijk gedrag te maken. Die tak van sport kan lang niet iedereen beoefenen. Het blijkt een ware kunst, althans voor het menschdom, om zonder kleerscheuren van seks te genieten.

    Verbieden dus is het voorstel, want tantra richt schade aan de persoon aan. Vooral aan de Vrouw en dat moet voorkomen worden. We leven niet op aarde om elkaar schade te berokkenen. Maar wacht even, schade wordt toch ook wel door ándere dingen aangericht? Wat dacht je van pesten op school, ouders die kinderen emotioneel verwaarlozen of te veel met hun eigen ding bezig zijn, gebroken gezinnen, vrouwen die hun mannen belazeren, op school blijven zitten, een ouder die overlijdt of een kind dat sterft, je tentamens niet halen, ontslagen worden, belazerd worden door je zakenpartner, gaan we dat ook allemaal verbieden?

    Waar hebben we het over. Punt een: over iets waar iedereen in zijn/haar leven mee worstelt. Het lijf, seks, jezelf mooi vinden, weten hoe het sekskunstje moet. Een zoektocht voor iedere puber, wat zeg ik? Ieder mens. Op de tantracursus van het Centrum voor Tantra, iets wat mij betreft in het basispakket van de zorgverzekering moet zitten, heb ik ervaren dat alle deelnemers, van jong tot oud, ‘dingetjes’ hebben met seks. Kleine dingetjes maar ook hele grote. En dat die door een week van liefdevolle aandacht kunnen omsmelten naar iets waarvan de meesten nooit gedacht hadden dat ze daar ooit zouden komen.

    Punt twee. Net als iedereen moet leren zwemmen, fietsen en een auto besturen, moeten mensen seks-les krijgen. Maar van wie? Welke puber wil met zijn ouders praten over iets waarvan hij/zij niet moet dénken dat zijn ouders zich ook met dat gedoe bezig houden? De juf op school? Tja, die benadert het technisch bij biologie. En als ze mooi is dan hebben de jongens direct allerlei ongewenste associaties.

    Punt drie. Van alle dingen die ik tegenkom tussen mensen is seks, sensualiteit, verleiding, magie van verliefdheid, aanraking het meest gecompliceerde. Dat er leraren zijn die in dit oerwoud van gevoelens gids zijn, is een zegen. Dus ik ben dankbaar voor mensen die mij in deze zoektocht de weg kunnen wijzen.

    De 80/20 regel is bij MeToo meer dan waar ook van toepassing. 20% van de ellende, misschien maar 10% wordt opgeblazen tot 80, nee tot 100%. Hou me te goede, ik praat niemand ‘goed’. Net als rovers en moordenaars moet de mensheid beschermd worden voor griezels.

    In de therapeutische setting is het eerste wat een ‘slachtoffer’, een meisje dat ongewenst betast is, aangerand of zelfs verkracht, kan leren is dat ze niet haar lichaam is. Je hebt een lichaam, je bent veel meer dan dat. Wie je bent is Liefde. Dit heb ik niet zelf verzonnen. Vele mensen in gevangenschap, mensen die door terroristen lang zijn vastgehouden, hebben zich weten te redden door steeds maar weer terug te gaan naar dit idee: Ik ben niet mijn lichaam. Bovendien: we leren het op het moment toch overal? Non-dualiteit, geestelijke groei, spiritualiteit, Choose Again (choose-again.com)

    En wees nu eerlijk, jullie lezers. Zowel de jongens als de meisjes. Wie heeft niet ooit één onaangename sekservaring gehad? Een lichamelijk iets wat niet leuk of lekker was? En hoe erg is dat? Iedereen moet het toch op een of andere manier leren. Met elkaar als proefpersoon. En ja, dan kom je weleens van een kouwe kermis thuis. En dan wordt het een verhaal. Niet meer en niet minder dan een verhaal.

    Dus Centrum voor Tantra, Carla en Remmelt c.s., dank jullie wel. Dankzij jullie heb ik geleerd hoe ik van mijn lichaam kan houden, van mezelf kan houden en kan ik het onderwerp bespreken met anderen die ook tobben over dit stuk menszijn wat de gemoederen zo bezig houdt. Het kan wel, het kind met het badwater weggooien maar de vraag is wat we ermee opschieten. Ik zou het liever leren zwemmen.

  8. Er staat al veel geschreven over het thema : laten we de tantramassages gewoon verbieden?
    Wat een onzin is dat. Daar leren we niets van. Je krijgt wat je nodig hebt om te groeien.
    Als je wilt groeien!? Zelfs als je er niet bewust voor kiest, kom je het toch
    vanzelf tegen in je leven. Voor de één een slechte meester/ervaring. Voor de ander kan dat een goede meester/ervaring zijn. Zelf heb ik de idiootste ervaringen meegemaakt. In de rimboe in India…….. nee, niet Bhagwan Shree Rajneesh. Gedacht “deze persoon is idioot en noemt zichzelf een meester”. Achteraf heb ik daar zoveel aan gehad en ben ik dankbaar voor de ervaringen. Het waren ook avontuurlijke ervaringen.
    Om het verhaal kort te houden: het begint bij je eigen duidelijkheid, maar ook dat garandeert niets. Intuïtie: maar hoe bewust is dat? Ik zou zeggen: Durf, moed en soms ga je onderuit. So what.
    Als je gaat skiën kan je ook je benen breken.
    Mridula/Ruby

  9. Wat een merkwaardige uitspraak “Laten we tantra verbieden”! Ik dacht dat jullie een spiritueel blad zijn en dus ook een beetje met Tantra op de hoogte zijn. Door z’n statement te plaatsen laat je zien dat er geen flauw benul is over waar Tantra voor staat. Dit soort uitspraken moeten verboden worden, net als de seksverslaafde misbruikers die ook geen kaas van Tantra gegeten hebben.
    Dit moest ik even snel kwijt.
    Nirav (www.tantratempel.nl)

    Even nog een reactie van ‎Tara Long‎ aan Nederlandse Tantra Professionals”
    Hebben jullie dit anti-tantra manifest al gezien van de hoofdredacteur van de Koorddanser? Werkelijk te bizar voor woorden. Omdat er twee mannelijke tantra masseurs voor de rechtbank staan, moet tantra verboden worden?! En weer wordt tantra gezien als iets zuiver seksueels, terwijl 90% van de tantra niet gaat over seksualiteit. Dit krijg je als een leek over iets complex als het fenomeen tantra gaat oordelen… Zijn ook alle artsen afgeschaft toen enkele artsen hun patiënten seksueel hebben misbruikt? Nee, daarvoor bestaat in ons land het tuchtrecht en een rechtbank met tuchtrechters. Inmiddels is de Nederlandse Vereniging voor Tantra al geschiedenis en is er in de plaats daarvan een heel professioneel gefundeerde stichting met een door de overheid erkend klachtorgaan en alles ISO gebaseerd in werking getreden. Dit alles in de vorm van een keurmerk: http://www.keurmerklichaamswerk.nl Wat zou het toch fijn zijn als mensen in de journalistiek minder op hun buikgevoel zouden vertrouwen en meer aan fact checking zouden doen…
    Nirav

  10. De discussie die je oproept doet me sterk denken aan de discussie over euthanasie.
    De grens wanneer een leven nog zinvol is is even moeilijk te trekken als de grens wanneer seks werkelijk een gedeeld verlangen is.
    Wat er volgens mij werkelijk aan de hand is, en waarom dit zo moeilijk is, is dat wij het contact met onze levensvreugde een beetje kwijt zijn.
    We moeten leren weer met hart en ziel ‘JA!’ of ‘NEE!’ te zeggen. Net wat ons hart ons ingeeft.
    Seksueel misbruik aanpakken en voor zover mogelijk oplossen? JA!
    Tantra verbieden? NEE!
    Want dan gooien we het kind met het badwater weg.
    Nol Twigt

  11. Beste Ewald,
    De zgn tantrabranche en de tantrawereld zijn beide abstracties.
    In het artikel verwijs je naar individuen die massages aanbieden en daaraan het woord ‘tantra’ verbinden en dat je dat wil verbieden tezamen met andere ‘leuke, gezellige, verbindende, spirituele clubjes’.
    Ik stel voor dat je je laat informeren door juristen in deze en die zullen je vertellen dat het verbieden hiervan niet mogelijk is.
    Ik vind het nogal wonderlijk dat je denkt dat je in een hoofdredactionele column denkt dat wij lezers onder de indruk zullen zijn van wat jij als persoon evt zou willen verbieden. Lekker belangrijk.
    Verder constateer ik dat je een nogal simpel en achterhaald (schrik) beeld hebt voor wat betreft de eerste en tweede chakra. Het is heel veel hel en verdoemenis wat die eerste twee chakras betreft. Ik krijg de neiging om te zeggen: chill out!
    In alle spirituele tradities wordt er van uit gegaan dat de body-mind een potentie heeft, het ontwerp heeft om te transformeren; inclusief de eerste en tweede chakra. Het is rauwe en basic levensenergie die uitdrukking is – en zich gedragen weet- in Bewustzijn. In het transformatie proces is alles van de body-mind in relatie met alles. Alles krijgt daarin steeds meer zijn natuurlijk plek en dient uiteindelijk elkaar. Laten we vooral onze eigen valsheid en verstrikkingen transformeren in het Licht van (Ons) Bewustzijn en Intelligentie.
    Hiermee zullen we wellicht ontdekken dat onze Body-Mind in en als uitdrukking van Bewustzijn en Intelligentie daarvan nooit afgescheiden is geweest en dat er alleen maar co-operatie is en was.
    Daar worden we allemaal leukere mensen van en is een ieder van ons een tantrika in de oorspronkelijk zin van het woord, maar dat doet er op dat moment niet meer toe.
    Het bezweren, verdacht maken, dramatiseren en moeilijk doen over de energie van de eerste en tweede chakra leidt tor stagnatie en verwrongen situaties. Wellicht is dat de oorzaak van die afzonderlijke tantra gigolo’s die over de schreef gaan en wellicht van ‘de zgn zoekende mens’ als geheel.
    Groet,
    Tanya Kloens

  12. hoi, jammer, dit had deze “man” nooit mogen schrijven, ik denk dat hij zelf nog nooit wat aan tantra heeft gedaan. het is gewoon te zielig voor woorden, ik stop dan ook onmiddellijk met het lezen van de koorddanser. s6 met een andere hoofdredacteur , groetjes bert en een gezond 2020.
    Bert Arendshorst

  13. Beste Ewald, Je artikel ‘Laten we Tantra verbieden?’ verbaast mij enorm. Koorddanser is toch een platform voor bewustwording en spiritualiteit? Maar dat klopt niet bepaald met een artikel als deze.
    Tantra is de oudste (500 BC) en in mijn inzien de meest belangrijke stroming voor bewustwording die er is. Die kun je niet simpelweg wegzetten als iets wat er niet mag zijn. Een stroming waar zovelen hun inspiratie, kennis en ervaring uit halen die bezig zijn op het gebied van bewustwording. Hoe kan een hoofdredacteur van een platform over bewustwording in hemelsnaam zo’n uitspraak doen?
    Wat is bewustwording en hoe verkrijg je dat? Het lijkt me goed om de definitie hiervan te doorgronden. Is bewustzijn iets waar je mee geboren wordt? Uiteraard niet, het is een ontwikkeling waarin het onbewuste naar het bewuste toe beweegt. Hierbij is het nodig dat onjuiste praktijken of
    onbewust gedrag wordt gezien, gevoeld en herkend. Zodat het getransformeerd kan worden. Is het verbieden van Tantra de oplossing van al het onbewuste wat er in de mens of maatschappij leeft? Is het daarmee gedaan en opgelost? Alle mannelijke tantra masseurs verbieden? Nogal een
    kortzichtig en eenzijdig beeld voor de groep die zoveel mooi werk verricht in het tantra veld. Waar is hun stem? Waar is de stem van al die mensen die er mee geholpen zijn en zoveel hebben mogen ontdekken?
    Ik zie liever deze titel; Iedereen aan de tantra. Lessen van #MeToo. Juist het tantra veld hecht enorm veel belang aan het hervinden van je eigen grenzen, het aanvoelen ervan en het toepassen van consent technieken. In het tantra veld weet men als geen ander hoe belangrijk veiligheid is om te kunnen helen. Veiligheid is de fundering voor verbinding met anderen. De misstanden die er zijn in het massage vakgebied zijn zeker zorgelijk.
    Maar om daarmee het gehele tantra veld zwart te maken en weg te zetten als: “die leuke, gezellige, lekkere, verbindendende en o zo spirituele groepjes… met dezelfde excessen”?
    Als organisator van het aankomende 4e Tantra Festival Amsterdam vind ik het zorgelijk zo’n denigrerende toon te horen naar dit veld. De afgelopen Tantra Festival Amsterdam en Tantra Festival in Djoj waren schitterend en zo van waarde voor velen. Kon dat maar eens echt aandacht krijgen en gehoord worden, kon dat maar een stem krijgen op een platform als deze. Ik heb zelfs advertenties geplaatst op dit platform voor mijn festival. Ik heb nooit een vraag gehad vanuit Koorddanser voor een verklaring, terwijl ik een van de grootste tantra aanbieders ben van Nederland. Het klinkt echter dat je je oordeel al geveld hebt, ondanks alle positieve ontwikkelingen die er gaande zijn in dit veld.
    In februari komt er een nieuw platform genaamd Tantra Wijzer die er op toe ziet dat codes die zijn opgesteld nageleefd blijven en misstanden worden aangekaart. Dergelijke ontwikkelingen hebben tijd nodig en kosten enorm veel werk. Iedereen kan zichzelf benoemen tot tantra-aanbieder. Dit valt niet te voorkomen, maar met een tantra wijzer kan er wel een onderscheid worden gemaakt tussen professionals die de opgestelde ethische code hanteren en zij die dat niet doen. Er gebeurt dus wel degelijk wat! https://tantrawijzer.nl (02-02-2020 lancering).
    Ik hoop ten zeerste dat je je standpunt gaat herzien en de kortzichtigheid ervan. Dat er masseurs zijn die grenzen over gaan, dient te worden aangepakt, maar is dat aanpakken de verantwoordelijkheid van het tantra veld? Er zijn onlangs al veroordelingen gedaan door het Ministerie van Justitie, is dat nog niet genoeg? Dient het gehele tantra veld hiervoor te boeten? Met artikelen zoals deze en ook van de Volkskrant “Spijt van tantra” wordt een heel vakgebied aangesproken. Het is als het gehele nieuwsbranche verbieden vanwege “Fake News” of “Click Bait” artikelen die er gemaakt worden, en de nieuwsbranche verantwoordelijk maken voor dergelijke artikelen en eisen met oplossingen te komen.
    Een les die er geleerd mag worden van #MeToo is dat er liefdevolle aandacht komt voor de pijn die er gemaakt is. Niet het verharde wegzetten en denigrerende houding tegenover iets wat bewustzijn nodig heeft. Laten we in hemelsnaam meer bewustwording genereren en een voorbeeld zijn hoe je tot liefdevolle verbinding met elkaar komt.
    Als je er al vanuit gaat dat tantramassage onvermijdelijk tot misbruik leidt, dan ga ik er vanuit geen enkele advertentie te zien op dit platform die tantra(massage) promoot.
    Ik had graag de aankomende Tantra Gathering in juli willen promoten op dit platform, maar gezien de houding tegenover het tantra veld lijkt me dat niet langer gepast. Ik hoop ten zeerste dat je je opinie gaat herzien en de kortzichtigheid ervan onder ogen wordt genomen. Ook een positief geluid over tantra zou zeer welkom zijn vanuit ervaringen of tantra professionals.
    Rakesh Mijling, artofloving.nl, tantricdance.nl, tantrafestival.amsterdam, tantragathering.com

  14. Wat een fantatisch en dapper artikel van je Ewald! Echt heel dapper hierover te schrijven, je hebt vermoedelijk heel de tantra wereld over je heen gekregen…
    Maar het is zooo waar wat je schrijft. Het zijn soms kwetsbare en zoekende mensen die de tantrawereld ingaan en juist bij hen bij wie grenzen al zo vaak overschreden zjn, hebben moeite met ‘nee’ zeggen en grenzen aan te geven. Juist dan is misbruik aan de orde van de dag. Groot respect voor je moed! Fijne dagen, hartegroet, Irene Verweij

  15. Tantra & Morele schade. Voor de duidelijkheid: Yoni (vaginale) massage was niet en is niet een Tantrische techniek! Er is geen enkele klassieke tantrische sutra of een andere oeroud tantrische tekst dat maakt een melding hiervan. Elke menselijke ervaring en elke interactie in ons leven kan een trauma of schade veroorzaken. Tantra en alle andere spirituele paden en/of religies zijn niet uitzonderlijk. De ervaring van de leerling betreft zijn/haar ontmoeting met een tantrische leraar of lerares is het resultaat van de verwachtingen en de overtuigingen die de leerling heeft gecreëerd in de tijd vóór zijn/haar ontmoeting met de leraar/lerares. Onze verwachtingen, overtuigingen en vorige ervaringen bepalen de kwaliteit van onze huidige ervaring. Dit geldt o.a. voor onze afspraak met de huisarts, onze relatie met familie en gezin, boeken en films die we consumeren en ieder contact die we met de wereld buiten ons maken. Wanneer onze ervaring niet klopt met onze verwachtingen kunnen we spreken over een teleurstelling, een aangename verrassing, verbazing, schokkende ervaring etc. De correlatie tussen de realiteit (dat wat er is) en onze verwachtingen (onze gedachten over zoals ‘het hoort te zijn’) beïnvloedt onze emoties, gedachten en de manier waarop we op een ervaring reageren.
    De laatste tijd lezen we in de (sociale) media meer en meer over verschillende ervaringen van mensen betreft deelname aan verschillende zogenoemd “tantrische” activiteiten. Wanneer de ervaringen passen bij de verwachtingen en de overtuigingen van de deelnemers worden ze
    gezien en gevoeld als aangenaam en gewenst. Wanneer de ervaringen niet passen bij de verwachtingen en de overtuigingen van de deelnemers worden ze gezien en gevoeld als onaangenaam en ongewenst.
    De diversiteit aan verschillende ervaringen betreft deelname van verschillende mensen aan dezelfde activiteit met dezelfde leraar is het bewijs dat er niet Eén absolute ervaring is die altijd klopt en voor iedereen geldt. Dat wil zeggen dat een ervaring GEEN waarheid is. Het is subjectief en beperkt.
    Een ervaring wordt niet alleen bepaald door onze overtuigingen en verwachtingen, maar ook door ons niveau van bewustzijn, onze levenservaring, biografie en onze sociale en culturele normen en waarden. Wanneer het resultaat van onze interactie met een autoritair persoon (lees: leraar, therapeut, coach, docent, begeleider, politieagent etc.) door ons wordt ervaren als een onaangename ervaring, kunnen we spreken over morele schade.

    MORELE SCHADE. Net als een psychologisch trauma, omschrijft morele schade een (extreme) ervaring, en vooral een ervaring zonder precedent, die tegenovergesteld staat aan onze verwachtingen. Morele schade bevat ook de schadelijke resultaten van onze onaangename ervaring. Wij spreken van een ervaring die morele schade creëert in geval de ervaring inbreuk maakt op ons geloof en onze moralistische en ethische verwachtingen die diep zijn verankerd in ons hart. Inbreuk op onze religieuze, spirituele, culturele, sociale en regionale verwachtingen wordt vaak ervaren als een trauma. Morele schade is het gevolg van een daad/ervaring die onze morele en ethische verwachtingen vernietigt ten aanzien van eerlijkheid en de waarde van het leven.
    Seksueel ‘misbruik’ (misbruik is een subjectieve ervaring) gebeurt vaak door een persoon die we kennen en vertrouwen. Vergelijk dit met iemand die dienst doet in het leger, iemand die het systeem vertrouwt dat hem heeft gestuurd om te vechten; zo vertrouwt het slachtoffer van seksueel “misbruik” vaak ook degene die hem heeft betrokken bij het veroorzaken van deze schade. In beide gevallen is er een vorm van gezamenlijke participatie – de mensen die verantwoordelijk zijn voor het veroorzaken van schade (de ‘daders’) delen niet altijd ons gevoel of onze mening dat ze deel hebben genomen aan het veroorzaken van een zwaar onrecht. Sterker nog: de overlevenden (de ‘slachtoffers’) van seksuele intimidatie en aanranding voelen zich vaak schuldig over de gebeurtenis en hebben soms de neiging zichzelf fysiek, mentaal en/of emotioneel te straffen. Dit schuldgevoel kan leiden tot agressieve communicatie van de kant van de ‘slachtoffer’ naar de ‘dader’ en kan behoefte aan wraak creëren. Vooral in een vorm van ‘social shaming’ over de dader en/of het nemen van juridische actie. Kortom: het slachtoffer zoekt rechtvaardigheid die bij zijn verwachtingen, meningen en overtuigingen past. Dit kan soms leiden tot onterechte bejegeningen die iemands reputatie, of erger nog: zijn/haar leven, kunnen verwoesten.
    De Dalai Lama sprak over één van de grootste obstakels in het pad van spirituele ontwikkeling: de verwachting van de leerling ten aanzien van zijn leraar/lerares. De leerling wil het leerproces controleren en zich veilig voelen tijdens zijn spirituele ontwikkelingsproces. Maar deze behoefte staat haaks op de essentie van elke spirituele groeiproces. De groei neemt ALTIJD plaats buiten de comfort-zone van de leerling. Om dit veiligheidsgevoel te hebben, creëert de leerling in zijn hoofd een ideaalbeeld van de leraar en zijn leer door gebruik te maken van verwachtingen en fantasieën. De leerling plaatst de leraar in een onzichtbare kooi die gemaakt is van de gedachten en behoeftes van deze leerling. Als de leraar zich niet aanpast aan de kooi of zich weigert te gehoorzamen aan de verwachtingen van de leerling, is er vaak sprake van Morele schade. De leerling weigert verantwoordelijkheid te dragen over de situatie en legt de schuld bij de leraar. Je kunt dit vergelijken met de relatie tussen ouder en kind. Het kind kan zijn deel in een conflict met zijn ouder niet zien. Hij reageert vanuit een slachtoffer-rol en legt de verantwoordelijkheid bij de autoritaire figuur, in dit geval bij zijn ouder. Elke interactie tussen twee of meerdere mensen vraagt om een gezamenlijk dragen van verantwoordelijkheid. Het uitgangspunt van Maha Kundalini Tantra betreft Morele schade is verankert in de basisbeginselen van Tantra: ALLES IS JUIST- ALTIJD. Dit houdt in dat alles dat in ons leven gebeurt juist is en is bedoeld om ons te helpen en te begeleiden in onze spirituele en/of persoonlijke ontwikkeling. Elke gebeurtenis in ons leven is een Les en iedereen die we ontmoeten is een leraar. Tantra zegt: “Kies i.p.v. oordeel”. Het principe hierachter is vrij simpel. Elk oordeel is gebaseerd op onze subjectieve mening. Onze mening is gebaseerd op onze biografie, levenservaring, normen, overtuigingen, verwachtingen, religieuze-, culturele- en sociale achtergrond etc. Dit zijn geen WAARHEDEN. In plaats van ons te gehoorzamen aan bovengenoemde illusies kunnen we gebruik maken van onze vrije
    wil in een vorm van het MAKEN VAN KEUZES. Als je een bepaalde ervaring wenst in je leven: doe mee.
    Als je een bepaalde ervaring niet wenst in je leven: ontkoppel je hiervan en doe niet mee. In ieder geval, leg de verantwoordelijkheid nooit bij iemand anders. Jij bent verantwoordelijk voor jouw levenservaringen. Jouw levenservaringen zijn het resultaat van je gedachten, je verwachtingen, je daden en je keuzes. We kunnen nooit 100% zeker zijn dat onze keuzes ervaringen zullen creëren die zullen passen bij onze verwachtingen. We kunnen de oneindige stroom van ons leven niet controleren.
    Er waren, er zijn en er zullen altijd mensen zijn die ‘misbruik’ zullen maken van het vertrouwen van iemand anders in hun leven. Dit kunnen we niet voorkomen of stopzetten. Elk mens heeft andere normen en waarden. De plicht van ieder volwassen mens is volledig verantwoordelijkheid te dragen over zijn gedachten, daden, keuzes en levenservaringen.
    Niemand is 100% ‘goed’ of ‘slecht’. De scheidslijn tussen harmonie en disharmonie loopt door het midden van ons hart. Een verhaal over morele schade te kunnen horen zonder kritiek, schuld of oordeel is een sleutelelement in morele hervormingen.
    Jij bent de schepper van jouw leven. Draag jouw verantwoordelijkheid met trots en vitaliteit. Jij schept je pijn. Jij schept je geluk. Jouw reactie op de gebeurtenissen in je leven bepaalt de kwaliteit van je leven.
    DaniëL Yuno
    http://www.kundalinitantra.nl

    NB. Als gevolg van de inhoud van bovenstaand reactie zul je kunnen begrijpen dat het hier gaat om een mening, dus niet om een waarheid. Het is dan ook niet nuttig om te oordelen over deze reactie; je kunt kiezen “Ben ik het hiermee eens of niet?”.

    Naschrift:
    Millennia lang hebben mensen mensenoffers gebracht, elkaar tot slaaf gemaakt, elkaar uitgemoord omwille van een grote variëteit aan argumenten, onderdrukt, monddood gemaakt, verkracht, kinderen laten werken en nu reduceer je seksueel ‘misbruik’ – let op je aanhalingstekens – dat in dit rijtje thuishoort, tot een ‘subjectieve ervaring’? Het is onder meer mijn menselijke opdracht (ook een subjectieve ervaring) om bij te dragen aan de reductie van leed (nog een subjectieve ervaring) en schade (subjectief). Het tantrische misbruik lijdt echter ook en vooral tot psychische schade. En dat is geen subjectieve ervaring. Onherstelbare schade bestaat. En dat is evenmin een subjectieve ervaring.
    Ik geloof dat ik ervoor kies om het vooral om deze reden het met je oneens te zijn.
    Ewald Wagenaar

  16. Door Wendy Doeleman werd ik attent gemaakt op jouw artikel dat ik in eerste aanleg opzij heb gelegd. Ze vroeg mijn hulp omdat ik een tijd geleden een juridische analyse heb gemaakt waarin ik tot de ontdekking kwam dat Tantra massage en tantrisch lichaamswerk niet goed geregeld is in de wetgeving. Als je het op de keper beschouwt is Tantra massage waarbij je intieme delen aanraakt al verboden. Hetzij omdat je geen vergunning kunt krijgen ( dat kan niemand vanwege krampachtig of vaag gemeente beleid) hetzij omdat je ( zelfs met prostitutie vergunning) bijna per definitie ontucht pleegt.
    Ook de dame van het meldpunt die oudere of gehandicapte mensen een Tantra massage geeft (Helene) kan dus worden veroordeeld wegens ontucht. Bij wijze van voorbeeld dus… Ik heb als jurist meerdere keren aan journalisten geprobeerd uit te leggen dat het niet uitmaakt wat je doet, bij een klacht wordt je veroordeeld. Intussen ben ik gefascineerd geraakt door klassieke Tantra. Dat is iets heel anders. Nu bevind ik mij qua werkaanbod ergens tussen die 2 uitersten in en we doen ons best om een helder kader te ontwikkelen. Maar in deze onzekere situatie, met véél vraag naar “heling door Tantra” zijn er geen goede opleidingen, aangezien hun bestaansrecht wettelijk onderuit gehaald wordt op dit moment.
    Tijd dus om eerst intern te onderzoeken wat we vinden dat ethisch gezien wel klopt en wettelijk verankerd moet worden in het Tantra werkveld. Want het misbruik en de houding van de twee aangeklaagde verdachte mannen vind ik walgelijk. Ik snap jouw emotionele artikel helemaal. En ook waarom je denkt dat er niks gebeurt.
    We hebben de beroepsvereniging opgeheven en ons opgesplitst in 3 groepen: 1. Een Tantra platform dat mensen informeert en opvoedt in ethiek ( als ze uiteraard van zuivere intentie zijn maar iets niet weten. ), 2. Een stichting die een keurmerk ontwikkelt 3. Een stichting voor klassieke Tantra ( zoals bekend heeft klassieke Tantra niets met seks te maken. Deze beweging groeit gestaag).
    Het duurt allemaal lang. Intussen hebben we nieuwe meldingen doorgestuurd naar een onafhankelijke stichting, zodat slachtoffers worden opgevangen. Per ongeluk is de opgeheven beroepsvereniging en webdomein nvvtp online blijven staan. Ik wist dat niet, hij is nu weggehaald. Daar stond overigens géén missie op maar een samengevatte vertaling van de inleiding van Tantra Illuminated van Christopher Wallis. En een stukje over waar we toen waren.
    Het spijt me dat ik niet, zoals ik had gewild en zoals je vroeg, met een stuk over Tantra ben gekomen. Ik ben nogal bang dat ik fouten maak. Er liggen wel 10 concepten klaar maar het ontbreekt me aan de tijd om ze goed te verifiëren. Inmiddels zijn er wel 2 interessante Facebook groepen, Tantrik Yoga Now en Tantrik Yoga Now Holland. We hebben Christopher Wallis ook uitgenodigd om naar Nederland te komen tijdens het tweede Tantra Roots Festival in Amsterdam 22 tot 24 mei. Mijn intentie is er dus wel, maar een artikel over Tantra in 1 van deze groepen is helaas niet door de ballotage gekomen. Ik ben dus blij dat ik geen slecht artikel heb gestuurd naar jou, in deze verwarrende tijd. Maar ik snap jouw frustratie wel en ben blij dat je je uitspreekt.
    Wat ik jammer vind is dat je me niet gebeld hebt, dan had ik kunnen helpen om je artikel te verbeteren. Nu staan er wel paar oordelen in die de plank misslaan. Maar nogmaals in het licht van de berichtgeving over Edwin M begrijp ik jouw boosheid helemaal.
    Groet Janine Vermeulen

  17. Op dit moment zijn heel veel hele goede, betrouwbare tantra masseurs de dupe van de hetze die er (mede door artikelen zoals deze) tegen hen is ontstaan. Nee ik zeg niet dat ”de rotte appels” er niet tussen uit gevist moeten worden. Ik zeg enkel dat ik bekend ben met dit gegeven en er nu een cultuur is ontstaan waarin tantra massages eigenlijk niet meer gegeven kunnen worden vanwege deze hetze en dat hier degene die zuiver zijn eveneens door onderuit gehaald worden. Mannen die werkelijk waar weten wat ze doen en nooit een vrouw zouden beschadigen. Mannen die hun eigen werk gedaan hebben voordat ze überhaupt maar een vrouw gaan masseren. Mannen waarvoor ik mijn handen in het vuur zou steken. Ik huil voor hen, omdat zij geen kans meer maken op een open blik. Omdat gemeentes bij voorbaat hun praktijken sluiten of ze zelf hun praktijk sluiten omdat ze gewoonweg niet meer durven. Opleidingen worden eveneens gesloten. Waardoor er nu uitgeweken moet worden naar Duitsland, wil je een opleiding tot tantra masseur willen volgen. Ja ik ken het leed wat hier omschreven wordt, dit leed bestaat overal. In ieder beroep (maar we sluiten andere beroepen niet vanwege dit leed), in iedere sportschool (maar we sluiten sportscholen niet vanwege dit leed), in de kerk (maar we sluiten kerken niet vanwege dit leed) en in gezinnen (maar we verbieden gezinnen niet vanwege dit leed). Dat leed is overal! Ja binnen tantra bestaat ook leed, maar OH wat huilt mijn hart om het kind wat nu met het badwater weggegooid wordt. Wat huilt mijn hart om de pijn die dit de mannen doet die met eer en geweten masseren en nu met hun rug tegen de muur staan. Ik ken deze mannen en ik ken hun leiden. Ook zij leiden onder alles. Zij leiden heel diep. Wat is een wereld waarin je al veroordeeld bent voordat je iets misdaan hebt?
    En wat ben ik dankbaar voor de tantra mannen die mij verder geholpen hebben. Die mij hebben helpen helen van mijn eigen wonden. Die mij konden helpen op een manier waarop niemand anders dat kon. Die mijn eigen misbruik ervaringen met zoveel zachtheid en liefde hebben doen helpen verwerken. Oh wat ben ik dankbaar voor hen! Ja ik struikel inderdaad over dit artikel. En ik heb de moet dit uit te spreken. Veel vrouwen met positieve ervaringen durven zich eveneens meer uit te spreken omdat ook zij de wind van voren krijgen. Ook wij belaagd worden als we iets positiefs durven te zeggen over tantra. Ja ik ken de namen van de mannen die niet zuiver waren, ik ken hun rechtsgang en de uitspraak die erop volgde. Blind ben ik daarvoor niet. Maar ik ken ook de mannen die zo integer te werk gaan, zo veel goed doen en met het badwater weg gegooid worden. Ja ik ken ook vrouwen die tantra massages geven. Ik ken ook het verschil tussen het ontvangen van een massage van een vrouw versus het ontvangen van massages van een man. Voor mij persoonlijk kon een vrouw mij niet de heling geven die ik nodig had, daar had ik echt een man voor nodig. Niet omdat tantra niet werkt als een vrouw een vrouw masseert, maar omdat het een man was die me beschadigde en ik een man nodig had om te helen. Ik ben dankbaar voor hen, heel erg dankbaar. Ik ken het goede wat ze doen en eer hen. Niet blind voor het leed van anderen maar vanuit mijn persoonlijke ervaringen.
    Waar moeten de vrouwen heen als tantra massages verboden worden? Als tantra massages niet langer in professionele setting beoefend mag worden? Waar komen de vrouwen dan terecht? Denk je dat tantra massages ophouden te bestaan door het te verbieden? Als opleidingen nu al hun deuren sluiten. Nu al niet meer aangeboden kunnen worden. Waar komen de vrouwen dan terecht? Denk je werkelijk dat vrouwen beter af zijn als er geen opleidingen en professionals meer zijn?
    Ik ben een vrouw met een misbruik verleden en ben er zó klaar mee dat andere mij (door artikelen zoals deze) keer op keer in een slachtoffer positie plaatsen. In een positie die ik niet voel nog bekleed. En ik ben er ook klaar mee dat mannen al bij voorbaat als potentiele dader neergezet worden! 100% van de ervaringen die ik heb met tantra massages zijn positief. Waar baseer je het dus op dat dat 50% van alle masseurs misbruikers zijn? Ben ik de gelukkige uitverkorenen die bij gratie Gods, toevallig alleen bij zuivere masseurs terecht gekomen is? Nee! Wat is er gebeurd met ‘’je bent onschuldig totdat het tegendeel bewezen is’’? Laten we stoppen met deze hetze. Laten we de mannen eren. Niet langer bij voorbaat als dader bestempelen. En laten we de vrouwen vrij zijn te kiezen voor het pad wat ze willen belopen en de mensen die daarbij horen. Ik wil niet gedwongen worden mijn massages te gaan ‘’halen’’ bij ongeschoolde mannen omdat er geen tantra opleidingen meer bestaan. Ik wil niet gedwongen worden mijn massages te gaan halen bij ‘’hobbyisten’’ omdat professionele masseurs hun deuren sluiten. Ik wil vrij zijn te kunnen kiezen waar ik heen wil. Ik wil vrij zijn naar de mannen te gaan die vrij zijn, ongeketend door gemeentes, ongeketend door de mening van anderen, ongeketend door deze hetze. Ik wil vrij zijn samen met hen! Mijn vrijheid als vrouw te kiezen naar wie ik wil gaan en onder welke omstandigheden wordt met het verbieden van tantra massages aangetast! Ik wil mijn vrijheid zelf te kiezen en te beoordelen terug!
    Jessica van Assen

  18. Wat een moedige tekst man!! Super dat je dit schrijft in een omgeving waarin tantra en ‘overgave’ zowat heilig verklaard zijn.
    Verbieden hoeft wat mij betreft niet. Ik heb zelf veel aan tantra gehad, maar dat was dan ook met een zuivere aanpak bij goeie trainers. Maar wel stevig over praten, dat ben ik helemaal met je eens, over wat hier aan de hand is, wat de motieven zijn om tantra te doen. Als het een meditatie of scholingsweg is, prima, maar als het een verkapte manier is om seks te hebben, noem het dan zo. Goed, dit even als spontane reactie.
    Marius Engelbrecht

  19. Beste Edward, goed dat je het onderwerp tantra ter discussie stelt. Alles wat er aan toe kan bijdragen dat de kans om (seksueel) misbruik kan verkleinen is van wezenlijk belang. Maar, jouw insteek, het verbieden van alles wat we tantra noemen vind ik wel erg kort door de bocht. Ik ben zelf verontrust dat deze invalshoek het stigma over seksualiteit en tantra kan vergroten, waardoor er meer verharding zal ontstaan met mogelijke consequenties als gevolg.
    Ik wil graag op een even op een paar zaken uit jouw artikel ingaan.
    Wat is tantra? Als ik jouw artikel lees lijkt het wel of tantra synoniem is met seks of seksuele handelingen. Dat is wat volgens mij tantra nou net niet is. Tantra is wezenlijk niets anders als een stroming in het Hindoeïsme en Boeddhisme. Een stroming die zich losmaakt van de oude orde en waarin liefde, eenheid en totaliteit hoog aangeschreven staan. Seksualiteit is in de tantra gelukkig geen taboe, helaas heeft de westerse wereld hier de focus op gericht en lijkt tantra bijna een synoniem voor seks.
    Bij 50% misbruik. Jij stelt dat 50% van tantrische massages over grenzen gaat en mogelijk leiden tot misbruik. Kan je dit hard maken? Helaas er zijn masseurs en masseuses die over grenzen gaan, maar volgens mij spreken we hier over een kleine minderheid die zich voordoen als masseur/masseuse uit eigenbelang. De professionele masseurs en masseuses die ik ken werken volledig integer en hebben mijn volste vertrouwen.
    Immigranten. Zeer ernstig vind ik dat je mannen die van het plattenland of uit ontwikkelingslanden komen bestempeld als mannen met een minder ontwikkelde moraal en zelfs suggereert dat het potentiele verkrachters zijn.
    De kracht van seksuele energie. Ben het helemaal met je eens dat seksuele energie een zeer krachtige levensenergie is die gemakkelijk kan leiden tot ongewenst gedrag. Daarom is het juist zo belangrijk dat we leren om met deze grote en mooie energie om te gaan en leren in te zetten om onze levensmissie te realiseren. Tantra kan daar mooi bij helpen! Juist als we deze energie onderdrukken achter een pantser, wat jij een glazuurlaagje noemt, kan dat leiden tot ontploffing van deze energie en mogelijk de negatieve aspecten hiervan. We moeten dus niet leren om onze seksuele energie tegen te houden en te onderdrukken, maar juist te gaan onderzoeken en bevrijden. Dat is mijn inziens de intentie van tantra.
    Verbieden. Volgens mij is het verbieden van iets nooit een oplossing om misstanden te voorkomen. De enige weg naar heelheid is volgens mij bewustwording, erkenning, acceptatie, toelaten liefhebben e.d. Laten we seks en seksualiteit juist uit het taboehokje halen, laten we leren er open en vrij in te worden. Tantra kan daarbij een enorme aanwinst zijn. En, als er open over gesproken wordt en er helemaal geen taboe meer is, dan hebben mannen en vrouwen die misbruik willen maken van anderen veel minder mogelijkheden om dat te doen, wat er kan dan gewoon over gesproken worden. Juist door te verbieden ontstaat er verharding, en een illegaal circuit waardoor de kans op misbruik juist groter wordt.
    De schoonheid van tantra. Ik heb zelf een healing/massage praktijk waarin is soms ook ‘tantrische’ healings geef. Dat doe ik enkel op verzoek van de client pas na een aantal ‘gewone’ behandelingen en er een goede wederzijdse vertrouwensband is ontstaan. Ook worden er van te voren heldere afspraken gemaakt. De resultaten zijn heel mooi, mensen, zowel mannen als vrouwen komen weer in contact met hun kracht en essentie, ervaren bevrijding en gaan steeds meer houden van hun eigen lichaam. Dat is voor mij de schoonheid en magie van tantra. Dat mag je niet verbieden!
    Rob Olk (www.heartwise.nl)

  20. Mijn eerste reactie op de titel was er een van verbazing. Ik moest denken aan de manier waarop een van mijn tantraworkshops onlangs in beeld was gebracht in de documentaire ‘Mijn seks is stuk’. Uit de vele reacties die ik nadien kreeg, bleek hoe de zachtheid en integriteit in de workshop gewaardeerd werden. In de documentaire is onder andere te zien hoe de filmmaakster het begrip ‘consent’ ontdekt. Via een lichaamsgerichte oefening gaat ze voelen wat ze wél en níet wil in fysiek contact. Wilde je dát belangrijke inzicht verbieden?
    Al doorlezend bleek echter dat je niet tantra in brede zin bedoelde, maar dat het je vooral om tantramassages ging. Dat verklaarde natuurlijk een hoop, gezien het feit dat net in deze periode een (tweede) tantramasseur wegens mogelijk misbruik van cliënten voor de rechter moet verschijnen. Van de eerste masseur wordt voor zover ik weet binnenkort het hoger beroep in behandeling genomen.
    Als ervaren tantraprofessional, als collega van verschillende toegewijde tantramasseurs en -masseuses én als mede-initiatiefnemer van TantraWijzer, geef ik hieronder mijn reactie op het genoemde artikel.
    Omwille van de overzichtelijkheid geef ik mijn reactie volgens de volgende structuur:
    1. Het uitblijven van openbare reacties op de rechtszaken vanuit het tantrawerkveld
    2. De risico’s van seksueel lichaamswerk en intieme aanraking
    3. De huidige onduidelijke (juridische) status van intieme massages
    4. Wat er intussen wél gebeurt in het werkveld
    5. Wat er volgens mij verder dient te gebeuren
    6. Conclusie

    Disclaimer: het vraagstuk waar het artikel en deze reactie over gaat, is om vele redenen gecompliceerd. Dit is ook de reden waarom ik geen kórte reactie heb kunnen schrijven. Er zitten zoveel kanten aan de zaak. En dan nog, hoe zeer ik ook mijn best heb gedaan om een zo goed mogelijk beeld van de situatie te geven, ik weet bij voorbaat al dat ik blinde vlekken heb en dat mijn verhaal nooit volledig gaat zijn.

    1. Uitblijven openbare reacties
    Zoals gezegd lopen er op dit moment in ons land rechtszaken tegen twee tantramasseurs vanwege mogelijk misbruik van cliënten.
    In het artikel in de Koorddanser vraag je je af waarom er geen openbare (veroordelende) reacties van tantraprofessionals op het rapport van het Meldpunt Tantramisbruik zijn gekomen. ‘Toen ik enkele tantristen vroeg om een verklaring van de feiten van het Meldpunt bleef het opvallend stil.’ En: ‘Waarom is er vanuit het veld geen woord over de sanctionering van overtredende collega’s in de tantra gevallen?’
    In de eerste plaats is het niet juist dat er nooit een reactie gekomen. Zowaar in de Koorddanser zelf heeft een kleine twee jaar geleden een uitgebreid artikel van Tara Long gestaan waarin zij uitgebreid ingaat op de situatie. Maar mogelijk bedoel je meer recente uitspraken.
    Onder professionals is er de afgelopen twee jaar het nodige over het rapport gesproken. De hele situatie baarde en baart veel collega-masseurs, begeleiders en trainers zorgen. Sommige professionals kennen de vrouwen die klachten of aanklachten hebben ingediend, vele kennen tevens de masseurs. Daarnaast zijn ook de vrouwen van het Meldpunt, hun achtergrond en hun werkwijze bij velen bekend.

    Het klopt echter dat er verder weinig of geen openbare uitspraken van tantraprofessionals over de rechtszaken zijn gedaan. Hoe kan dat?
    Persoonlijk heb ik er voor gekozen om geen openlijke veroordeling uit te spreken, simpelweg omdat ik niet het recht in eigen handen wil nemen. Ik heb er niet als getuige met mijn neus bovenop gestaan en ik zal nooit weten wat er precies gebeurd is. Ik laat de rechtspraak over aan de rechterlijke macht.
    Daarnaast ben ik van mening dat een conflictsituatie tussen volwassenen altijd vanuit verschillende kanten beschouwd mag worden. Het thema van misbruik, daderschap, slachtofferschap en collectieve (vrouwen-)pijn ligt echter zo gevoelig dat het bekijken van deze situatie van een eventuele andere kant al snel hoge emoties oproept inclusief verbale agressie. Ook dit is voor mij en wellicht ook voor andere professionals een reden geweest om geen openbare uitspraken te doen.
    Een andere mogelijke reden voor het uitblijven van openbare uitspraken over de betreffende collega’s, ligt in het feit dat het werkveld van tantra erg divers is (zie noot 1). Er is tot op heden geen centraal orgaan of aanspreekpunt dat namens het hele werkveld wil en kan spreken. De vraag is ook wie wel of niet tot het ‘werkveld’ behoren. Zo zijn er genoeg tantraprofessionals die van mening zijn dat ‘tantra’massages en/of massages van intieme delen niets met tantra te maken hebben en die zich om die reden helemaal niet geroepen voelen om te reageren.
    Je hebt dus gelijk dat er tot nu toe geen of nauwelijks openbare reacties vanuit het veld op de rechtszaken zijn gekomen. Hopelijk geven bovenstaande punten enig inzicht in de redenen hiervan.

    2. Risico’s van seksueel lichaamswerk en intieme aanraking
    Of het handelen van de twee masseurs tot een definitieve veroordeling en straf leidt, zal de rechter bepalen. Hoe dan ook, het is intussen helder dat het aanbieden van sessies waarbij intieme aanraking een optie is, grote risico’s met zich meebrengt. Denk bijvoorbeeld aan de volgende zaken:
    * Het thema ‘consent’ (wat wil een cliënt wel en niet, hoe en wanneer maakt hij of zij dat duidelijk en hoe gaat de professional hier mee om) is ontzettend belangrijk. Indien je als professional cliënten met een (seksueel) trauma intiem gaat aanraken, dan is dit extra belangrijk. Je kunt en mag er dan al helemaal niet vanuit gaan dat ze ‘het wel zullen zeggen als ze iets niet willen’. Als iemand in een overlevingsreactie schiet en bevriest, dan gaat dat niet meer. Als professional dien je kennis van traumaproblematiek te hebben, je dient dit soort reacties te kunnen signaleren en er adequaat op te reageren. Het is zeer goed mogelijk dat de twee masseurs op dit punt niet professioneel genoeg hebben gehandeld.
    * Als professional dien je helder en humble te zijn als het gaat om je eigen mogelijkheden en onmogelijkheden. De twee masseurs wordt allebei verweten dat zij overgegaan zijn op penetratie met hun penis. Misschien is het mogelijk dat een man via zijn penis een vrouw via penetratie kan helpen om seksuele wonden te genezen. Echter, hiervoor heeft de man in kwestie o.a. heel veel bewustzijn nodig, hij moet zijn eigen seksuele energie kunnen containen en hij moet het principe van consent compleet begrijpen en inzetten. Omdat er vermoedelijk maar heel weinig mannen zijn die dit allemaal beheersen, ben ik van mening dat dit ‘werk’ gedaan dient te worden binnen een veilige liefdesrelatie en niet binnen een begeleider-cliënt relatie.
    Jij stelt in je artikel overigens dat het gedrag van de betreffende mannen het gevolg is van het feit dat zij hun eigen lust niet konden beheersen. Dat is een mogelijkheid, maar het kan evengoed zo zijn dat ze echt dachten dat ze hier mooi en goed werk mee konden verrichten. Desalniettemin, zoals ik hierboven beschrijf, ben ik er vanwege de vele risico’s op misstappen, gedoe en schade niet voor dat penetratie met de penis toegestaan wordt binnen behandelingen of massages.
    * Indien een professional niet voldoende bewustzijn en zelfreflectie heeft, kan er van alles misgaan. Dit gaat niet alleen over het verkeerd interpreteren van de grenzen van de cliënt, maar ook bijvoorbeeld over het feit dat een cliënt verliefd op je kan worden en zich daarna afgewezen kan voelen als jij niet voor een relatie gaat. Je kunt als professional ook op allerlei manier te maken krijgen met de verschijnselen van ‘overdracht’ en ‘tegenoverdracht’. Maar ook dien je als mannelijke professional in deze sector in te zien dat je onder een vergrootglas ligt, waarbij negatieve ervaringen heel snel de ronde kunnen gaan.
    Kortom, massages waar intieme aanraking plaatsvindt (en dan vooral, maar niet alleen, met vrouwen als cliënt) brengen risico’s met zich mee en vragen veel van een professional. Het is zeker niet voor iedereen weggelegd. Tegelijkertijd zijn er wel degelijk mensen, ja, ook mannen, die dit vak wél beheersen en dit zeer professioneel en zorgvuldig doen. Ik kan hier uit eigen ervaring over spreken en met mij diverse andere vrouwen. Het is ongelofelijk zonde dat deze mannen bij voorbaat beschuldigd worden, alleen omdat twee anderen niet professioneel gehandeld hebben.
    Ik ben van mening dat een professional de grootste verantwoordelijkheid heeft in het contact met een cliënt. Of de verdachte masseurs uiteindelijk nu wel of geen straf krijgen, hopelijk gaan ze diep bij zichzelf te rade. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Op welke punten hebben de aanklagers gelijk? Wat had ik anders kunnen doen? Waar heb ik spijt van? Wat heb ik hier van geleerd?
    Tegelijkertijd is er in de meeste gevallen ook een andere kant. Ja, iemand die zich slachtoffer van een persoon of situatie voelt, moet een (aan)klacht indienen, waarop de rechtspraak een oordeel zal vellen. Wil je jezelf echter empoweren en loskomen van het gevoel van slachtofferschap, dan is het zeer raadzaam om ook naar jezelf te kijken: Wat heb ik van deze moeilijke situatie geleerd, wat zou ik een volgende keer anders doen en hoe kan ik hier sterker uitkomen?

    3. De status van intieme massages
    Terug naar het artikel. Jij constateert: ‘De hele tantramassagebranche zit feitelijk in de illegaliteit want zelden of nooit heeft iemand een (kostbare) gemeentelijke vergunning als sekswerker, want dat moet nu eenmaal in ons land als je beroepsmatig iets met seks doet.’
    In bovenstaande zin leg je een directe link tussen tantramassage en ‘iets met seks doen’. Dit verband is om allerlei redenen discutabel.
    * Hoewel seksualiteit binnen tantra geen verboden gebied is, is tantra vooral een spiritueel pad dat van oorsprong helemaal niet specifiek over seks gaat. In ons land wordt heel veel tantra beoefend waarbij het thema seksualiteit slechts een onderdeel is en waarbij géen seksuele handelingen plaatsvinden (zie nogmaals noot 1).
    * Als we specifiek naar tantramassages kijken, dan zien we dat daarbij lang niet altijd de geslachtsdelen aangeraakt worden. Sommige aanbieders hebben dit nooit gedaan, andere kiezen hier uit veiligheid voor sinds de genoemde rechtszaken (zie ook noot 2 over tantra, tantramassage en seks).
    * Tot slot betekent het aanraken van geslachtsdelen in het kader van een massage niet per se dat er sprake is van seks of ‘seksuele handelingen’.

    Sekswerk of zorgverlening?
    Als reactie op het rapport van het Meldpunt Tantramisbruik heeft minister Grapperhaus gesteld dat tantra onder sekswerk valt en dat tantramasseurs een sekswerkvergunning moeten hebben. Dit is lange tijd niet helder geweest (het is gemeentelijk beleid) en de overheid heeft die vaagheid gedurende de afgelopen decennia laten bestaan. De uitspraak van Grapperhaus heeft in de tantrasector rechtsonzekerheid gebracht.

    Voor de vele tantraprofessionals die zich niet of weinig met seksualiteit bezighouden en geen seksuele handelingen uitvoeren of toestaan, is de uitspraak ‘tantra is sekswerk’ behoorlijk misplaatst. Zoals eerder gesteld (en in noot 1 nader toegelicht) is het tantraveld heel divers en wordt er veel tantra beoefend zonder dat er seksuele handelingen plaatsvinden. In lijn hiermee zou het trouwens ook beter zijn om massages waarbij geslachtsdelen worden aangeraakt geen tantramassages meer te noemen, maar bijvoorbeeld intieme massages (zie noot 2).
    De uitspraak ‘tantra = sekswerk’ van de minister zou wellicht verfijnd kunnen worden naar ‘intieme massage = sekswerk’. Voor intieme massage zou je dan dus mogelijk een sekswerkvergunning moeten hebben. Ik zeg mogelijk, omdat je niet overal in Nederland voor sekswerk een vergunning nodig hebt. Er zijn nog steeds gemeentes in Nederland die ze óf niet willen geven óf geen beleid hebben, waardoor het onzeker is of een aanvraag nodig is, dan wel wordt gehonoreerd. Daarbij komt nog dat de meeste tantramasseurs die echt een tantra-achtergrond hebben, zich helemaal niet thuis voelen in de prostitutiebranche, omdat ze vinden dat ze heel ander soort (seksueel) lichaamswerk aanbieden. Zij zien zichzelf vaak liever als zorgverlener of therapeut. En trouwens, ook als ze niet bewust voor deze positie kiezen: op het moment dat iemand met een hulpvraag bij hen komt en zij als professional een begeleidings- of behandelingstraject met perspectief voorstellen, worden ze door de wet als zorgverlener gezien. Waarbij ze dan vervolgens, als ze handelingen uitvoeren die door de rechter geïnterpreteerd worden als ‘seksueel contact in strijd met de sociaal-ethische norm’, kunnen worden aangeklaagd voor ontucht. Dit is ook hoe de situaties van de beide verdachten in de rechtszaken worden gezien: zij staan niet als ‘sekswerkers zonder vergunning’ terecht, maar als zorgverleners, waarbij de handelingen die zij hebben verricht waarschijnlijk als ontucht worden beoordeeld.
    “Ontuchtig” als bedoeld in art. 246 Sr is volgens de wetgever “seksueel contact in strijd met de sociaal-ethische norm”.(1) Of een handeling kan worden gekwalificeerd als seksueel en strijdig met de sociaal-ethische norm hangt onder meer af van de omstandigheden van het geval, zoals de context en de verhoudingen tussen betrokkenen.(2) Ook de wijze waarop het lichaamsdeel waarop iemand een ander aanraakt, is hierbij relevant.(3) Het begrip ontucht beperkt zich niet tot buitengewone of afschuwwekkende daden,(4) maar het enkele feit dat degene die de handeling heeft ondergaan dat als ongewenst heeft ervaren, is onvoldoende.”

    Discrepantie samenleving en wetgeving
    In de wet wordt ontucht omschreven als ‘seksueel contact in strijd met de sociaal-ethische norm’. Die sociaal-ethische norm is echter iets subjectiefs en aan verandering onderhevig. Ik denk dat we wel kunnen stellen dat er een groeiende behoefte is aan tantra in brede zin én aan seksueel lichaamswerk, waarmee mensen op een aanvullende manier aan hun eigen seksueel welzijn kunnen werken. Dit dient de overheid te gaan inzien, om zich vervolgens te buigen over de vraag onder welke wetgeving professionals die binnen hun diensten handelingen verrichten die geïnterpreteerd kunnen worden als ‘seksueel contact’ onder dienen te vallen.
    Het professioneel aanraken van geslachtsdelen kan in verschillende contexten gebeuren en kan om verschillende redenen zinvol zijn, mits het uiteraard deskundig en zorgvuldig wordt gedaan. Het kan gebeuren als medisch/technische handeling (arts, verloskundige, uroloog, gynaecoloog) en als sekswerk (bevrediging van seksuele behoefte op korte termijn). Maar het kan dus ook in de vorm van seksueel lichaamswerk en intieme massage, met als doel seksuele heling, stroming en bevrijding op langere termijn.
    Als de overheid en de rechterlijke macht zich dit realiseren en het hiaat in de wetgeving gedicht wordt, kunnen er eindelijk ook (meer) gecertificeerde opleidingen ontstaan, die zorgen dat de beroepsgroep gecontroleerd wordt en dat aanbieders zich bijvoorbeeld aansluiten bij een klachtenorgaan.
    NB Het feit dat er al sprake van ontucht is als de cliënt de behandeling als ongewenst heeft ervaren, maakt nog eens duidelijk hoe belangrijk het is dat professionals leren werken vanuit het principe van consent. Daarbij is het goed om te bedenken dat de tantramasseurs dan nu wel in de schijnwerpers staan, maar dat dat niet de enige plekken zijn waar mensen (vooral vrouwen) trauma kunnen oplopen door intiem werk. Dit kan evengoed gebeuren (en gebeurt ook) bijvoorbeeld ook door niet-sensitieve artsen of gynaecologen. Het werken vanuit consent, is voor alle beroepsgroepen die in het intieme gebied werken en aanraken van belang.

    4. Wat er intussen wél gebeurt in het werkveld
    Terug naar de kern van het artikel: jij hebt het idee dat het tantra-werkveld niets doet tegen de misstanden in de sector. Toch hebben wij de afgelopen periode niet stil gezeten.
    Het oprichten van een beroepsvereniging voor alle tantraprofessionals is inderdaad niet gelukt. Dat heeft o.a. te maken met de juridische situatie en de eerder genoemde rechtsonzekerheid in de sector. Het feit dat het tantrawerkveld erg divers is, maakt het eveneens lastig om zich eenduidig te presenteren in één beroepsvereniging (zie nogmaals noot 1).
    Wat is er wél gaande?
    * Er is een onafhankelijke stichting opgericht, met het initiatief voor een Keurmerk Tantrisch en Seksuologisch Lichaamswerk, met een eigen certificering. Dit keurmerk helpt bij de transparantie in het werkveld (in dit geval seksueel lichaamswerkers) en het vergroten van de deskundigheid en professionele werkwijze van aanbieders van seksuologisch lichaamswerk. Deze stichting is ook opgericht om kennis te verzamelen die een einde aan de rechtsonzekerheid kan maken.
    * De opleiding Integral Pelvic Therapy is geaccrediteerd en heeft een eigen beroepsorganisatie opgericht. Het gaat hier niet om tantra maar binnen deze vorm van therapie is er wel de optie van het aanraken van (vrouwelijke) geslachtsdelen. Het werken vanuit consent is een belangrijk en grondig uitgewerkt onderdeel.
    * Voor het brede tantrawerkveld is het platform TantraWijzer opgericht. Dit platform heeft als doel om de transparantie en professionaliteit in het werkveld te vergroten. Op 2 februari a.s. gaat de website online. Hier gaan geïnteresseerden in tantra een groot aantal aanbieders vinden die transparant zijn over wat ze wel én niet aanbieden. Op de site is ook een voorbeeld te vinden van een Ethische Code, waarbij aanbieders kunnen aangeven of ze zich aan deze code houden. Ook zijn op de site diverse artikelen te vinden, bijvoorbeeld over de vraag waar je op moet letten als je een goede keuze wilt maken voor een tantra-aanbieder. TantraWijzer organiseert verder meerdere keren per jaar intervisie voor professionals. Hier delen aanbieders via intercollegiaal leren ervaringen en geven zij elkaar desgewenst advies. Op 9 februari 2020 is de volgende intervisiebijeenkomst.
    Ter illustratie staan hieronder twee artikelen uit de Ethische Code van TantraWijzer als het gaat om het handelen volgens ‘consent’:
    2.2 – Voorafgaand aan een sessie of training wordt bepaald wat de grenzen van de interactie op dat moment zijn. Deze grenzen worden gedurende de gehele sessie/training gerespecteerd. Denk hierbij aan het al dan niet aanraken van bepaalde lichaamsdelen tijdens een sessie, of een begrenzing van de mogelijkheid tot intiem contact tussen deelnemers tijdens een workshop.
    2.4 – Tijdens een sessie kunnen de gestelde kaders niet worden verruimd, noch op verzoek van de cliënt, noch op verzoek van de professional. Bijvoorbeeld wanneer het verlangen ontstaat een meer uitgebreide massage te ontvangen dan besproken. Dit verlangen kan achteraf worden uitgesproken waarna cliënt en professional onafhankelijk kunnen bepalen of dit gewenst is in een vervolgsessie.

    5. Wat dient er verder te gebeuren?
    Wat kunnen we verder doen om tot een professioneel en krachtig tantrawerkveld? Hierbij wil ik graag opnieuw een onderscheid maken tussen seksueel lichaamswerk/intieme massages en het brede tantraveld.
    Specifiek voor seksueel lichaamswerk en intieme massage
    * Vergunningen voor intieme massages als oplossing?
    Is het werken met een sekswerkvergunning een oplossing? In de eerste plaats willen veel aanbieders helemaal geen sekswerkvergunning. Dit is soms uit principe (‘wat ik bied, is geen seks’) en soms uit praktische overwegingen (een sekswerkvergunning kan beperkende effecten hebben op je persoonlijke leven), maar het kan ook dat een vergunning gewoon niet mogelijk is (er zijn al te veel vergunningen in een gemeente, er worden geen vergunningen gegeven in een gemeente of er is geen beleid op).
    In de tweede plaats is het goed mogelijk dat zo’n vergunning niets gaat verbeteren aan de onzekere situatie. Door het simpelweg geven van sekswerkvergunningen kunnen misstanden juist eerder in de hand gewerkt worden. Een sekswerker hoeft geen intakegesprek te houden, mag relaties krijgen met een cliënt en hoeft niet te werken vanuit het principe van consent. Een sekswerkvergunning past dus niet goed bij de ethische norm van de beroepsgroep van seksueel lichaamswerkers.
    * Professionele zorgverlening met bijbehorende eisen
    Ik pleit er voor om seksueel lichaamswerk dat primair als helend werk wordt aangeboden niet als sekswerk aan te duiden, maar als zorgverlening en therapie. Ook het aanraken van geslachtsdelen dient hierbij erkend worden als mogelijk zinvol en helend. Informeel melden vrouwen (en mannen) al positieve effecten, maar ik pleit voor wetenschappelijk onderzoek naar de effecten ervan.
    Zorgverlening en therapie aanbieden betekent een hoop in ons land. Het houdt in dat een professional moet voldoen aan de eisen van de WKKGZ, aangesloten moet zijn bij een beroepsorganisatie en bekwaam dient te zijn door opleiding en bijscholing. Het betekent dat iemand behandelplannen opstelt, zorgvuldig omgaat met privacy en zich aan een ethische code en/of gedragscode houdt. Cliënten dienen goed geïnformeerd te zijn, afspraken moeten op papier staan, er moet tijd zitten tussen een intakegesprek en de start van de behandeling en er dient helderheid te zijn over wat er precies gebeurt tijdens een behandeling. Verder is het bij intiem werk extra belangrijk dat de professional werkt vanuit het principe van consent. De vraag tot behandeling of aanraken dient bijvoorbeeld vanuit de cliënt te komen en de cliënt dient steeds leidend te zijn. De beoefenaar kent de eigen mogelijkheden maar ook de eigen grenzen en heeft geen seksuele of intieme betrokkenheid bij de cliënt. Hij of zij dient alert te zijn op mogelijke ‘overdracht’ en ‘tegenoverdracht’, dient geen relatie aan te gaan met een cliënt en zelfs ook geen enkele toenaderingspogingen daartoe te doen of vanuit een klant toe te laten.
    Daarnaast zijn er lichaamswerkers die lichtere vormen van intieme aanraking (willen blijven) aanbieden, welke weliswaar een helend effect hebben, maar niet zijn bedoeld om trauma op te lossen. Ze zijn empowerend en gericht op het geestelijke en lichamelijke welzijn in het algemeen. Het zou aan te bevelen zijn om voor deze vorm een speciale vergunning (met ethische code etc) te ontwerpen. Alleen met die speciale vergunning kan intieme massages aanbieden. Zo kan een helder en kwalitatief onderscheid gemaakt wordt met het soort (‘tantra’)massages dat de prostitutiesector zelf onder deze naam aanbiedt.

    Voor seksueel lichaamswerk, intieme massages én het brede tantraveld

    Voor het totale veld van seksueel lichaamswerkers, aanbieders van intieme massages en de vele tantra-aanbieders die er in ons land zijn, zie ik de volgende zaken van belang:
    * Transparantie
    Er mag veel meer transparantie komen over het tantra-aanbod in ons land. De website van TantraWijzer die op 2 februari 2020 online gaat, gaat hierin een rol vervullen. Wel beperkt deze website zich tot aanbieders die bewust vanuit een tantrische visie werken (dus geen seksueel lichaamswerkers die los van tantra werken). Ook het Keurmerk Lichaamswerk gaat een rol spelen in de transparantie.
    * Professionele werkwijze
    Of tantraprofessionals nu wel of geen intieme massages geven, een bewuste werkhouding is essentieel. Zij dienen niet alleen transparant te zijn over hun aanbod maar ook een heldere klachtenregeling en Ethische Code te hebben. Een grondige en professionele werkwijze (intakeformulier, intakegesprek, heldere afspraken) is noodzakelijk, evenals regelmatige bijscholing en intervisie. Het werken met consent is voor alle aanbieders belangrijk.
    TantraWijzer en het Keurmerk spelen ook hier een rol in.
    * Scholing in werken vanuit consent
    Voor het werken vanuit het principe van consent mag nog veel meer scholing komen en niet alleen voor professionals in het tantraveld. Op alle gebieden is het bijzonder zinvol als mensen (al op jonge leeftijd) leren voelen wat ze wel en niet willen in het fysieke contact met een ander en hoe ze dit helder kunnen maken. Dit kan ongetwijfeld de nodige problemen rondom misbruik voorkomen.
    Ik denk in dit kader ook aan ‘consent’ als onderdeel van seksuele opvoeding op scholen. In een gezonde seksuele opvoeding mogen jongeren ook de andere kant leren; namelijk dat seksuele energie prachtig maar tevens heel krachtig is en dat zorgvuldigheid geboden is. Seksualiteit is een energie die we niet hoeven te onderdrukken of te veroordelen. We kunnen leren om deze levensenergie te containen en op positieve manieren, in verbinding met onszelf en met een ander, te laten stromen.

    Conclusie
    Terugkomend op jouw artikel: gaan we tantra verbieden?
    Je zult ‘m wel voelen aankomen: in mijn ogen is er geen enkele reden om tantra in brede zin dan wel tantramassages waarbij geen geslachtsdelen aangeraakt te worden, te verbieden. Gaan we dan wel intieme massages verbieden? Nee. We leven in een vrij land waarin we tot op grote hoogte zelf kunnen bepalen hoe we met ons lichaam om willen gaan en wat we willen doen om tot meer ontspanning en stroming in ons lijf te komen. Voor het vergroten van ons seksueel welzijn zijn er vele wegen die naar Rome leiden. Ik denk ook dat we allemaal wel weten wat er gaat gebeuren als je intieme massages gaat verbieden terwijl er wel een behoefte aan is. Met ondergrondse praktijken is niemand gebaat.
    Laten we erkennen dat er op het gebied van seksueel lichaamswerk een behoefte bestaat en laten we gaan onderzoeken wat de effecten van seksueel lichaamswerk (kunnen) zijn. Ondertussen dienen we te werken aan verdere professionalisering van deze vorm van zorgverlening en therapie, omdat de ervaring geleerd heeft dat aanbieders in dit werk niet zomaar wat kunnen aanrommelen.
    Als het gaat om de naam van tantra is het mijn wens dat jij en ook de overheid gaan inzien dat het tantraveld bijzonder divers is en dat tantra zo ontzettend veel meer is dan ‘misstanden bij tantramassages’. We zouden zelfs kunnen stellen dat de misstanden bij de zogeheten ‘tantra’massages bijzonder weinig tot niets met tantra zoals het oorspronkelijk bedoeld is, te maken hebben.

    Naar mijn mening dienen betrokkenen uit het veld samen met de overheid te bepalen welke verschillende beroepsgroepen er in dit veld te onderscheiden zijn. Hierbij kunnen bijvoorbeeld de volgende criteria onderscheiden worden:
    – werkt een professional op basis van hulpvragen en biedt men dus zorg/therapie en/of
    – voert een professional mogelijk ook intieme aanraking uit (in een individuele sessie) of laat men dit toe (in een groep) en/of
    – werkt een professional vanuit de filosofie van tantra
    Op basis van deze criteria dienen bijbehorende eisen en verplichtingen bepaald te worden.

    Tot slot
    Ewald, ik hoop dat mijn (uitgebreide…) reactie duidelijk maakt dat we alles wat nodig is op dit moment als beroepsgroep (die niet eens een beroepsgroep is als we alle tantra op één hoop gooien) niet alleen kunnen. Ik hoop dat jouw artikel inclusief alle reacties gelezen wordt door betrokkenen bij de overheid en dat er een volgende stap op het gebied van professionalisering gezet kan gaan worden.
    Overigens wil ik je ook graag uitnodigen om een keer een tantraworkshop bij mij mee te maken, zodat je zelf kunt zien en voelen wat daar wel en niet gebeurt en hoe mensen, geheel zonder seksuele handelingen, leren om op een positieve en gezonde manier met hun (seksuele) levensenergie om te gaan. Als jij het gevoel hebt dat er op dit vlak nog veel werk is te doen in de samenleving, dan kan ik je verzekeren dat tantra, mits zorgvuldig en professioneel ingezet, hier een prachtige, respectvolle en liefdevolle vorm voor is.
    Wendy Doeleman – Bliss Your Body

  21. We zijn erg verbaasd over je bericht om tantra te verbieden. Iemand schreef als reactie op jouw stuk aan ons in een mail:
    ‘Toen ik dit las, dacht ik gelijk aan jullie. Jullie opvatting, en ook je boek, lijkt me een mooie ingang om een interview met Ewald af te spreken. Of zelf een artikel te schrijven. Tantra, Niet verbieden maar begrijpen!’
    Dus bij deze onze reactie. Allereerst: wij geven geen tantramassage. Dus een reactie hierover laten we graag over aan mensen uit de wereld van de tantramassage.
    Maar je richt je ook op spirituele tantra in brede zin. Tantra is een wereldwijde eeuwenoude spirituele stroming in onder meer het hindoeïsme en boeddhisme. Wil je dat over de hele wereld gaan verbieden?
    Er is de afgelopen twee jaar heel veel gebeurd in de tantrawereld, en veel gepubliceerd. Om even bij onszelf te blijven: wij publiceerden het boek #MeToo, over seks macht en verandering, waarin we ook heel duidelijk standpunt neergezet hebben over tantra. In ons nieuwe boek Tantra, het geheim van de liefde hebben we een compleet gedeelte over tantrische ethiek uitgewerkt. Beide boeken hebben zeer positieve recensies gekregen.
    Ja, er is veel mis in de tantramassage wereld, en in mindere mate misschien ook in de tantrawereld. Er zijn geen betrouwbare statistieken, maar de verhalen die we gehoord hebben zijn ernstig genoeg.
    Het misverstand is alleen om dit te koppelen aan de tantrawereld. Ons onderzoek voor ons #MeToo boek heeft ons nog duidelijker gemaakt hoe ernstig het seksuele misbruik overal is. In de katholieke kerk, maar ook bijvoorbeeld in de architectuur: de architect van het stadhuis in Den Haag waar Jan werkte en de architect van een ecologisch spiritueel centrum (Arcosanti) in de Verenigde Staten waar Jan ooit stage deed. Om er twee willekeurige voorbeelden te noemen uit een hele andere wereld. Het heeft ons enorm geraakt hoe ernstig dit is. Dus ja, het is niet eenvoudig om op een zuivere manier om te gaan met seksuele energie. En nee, dat is geen reden om tantra te verbieden, dan moeten we de hele wereld verbieden, en dat gaat misschien wat ver.
    Onze analyse is dat we in een heel eenzijdig seksueel verhaal leven, waarin seks gezien wordt als een biologische behoefte die bevredigd moet worden. Dat verhaal wordt op deze manier al op de middelbare school vertelt in de seksuele voorlichting, en wordt in de meest extreme vorm verbeeld in de porno-industrie. En we blijven het verhaal aan elkaar vertellen en met elkaar leven.
    Maar er is een ander verhaal mogelijk, en het boeiende is dat dat verhaal juist ook door tantra verteld wordt. En dat dat nu vanuit steeds meer verschillende hoeken opgepakt wordt. De filosoof Ype de Boer publiceerde dit jaar het fascineerde boek Het erotisch experiment. Daarin laat hij zien hoe beperkt de wat hij zo treffend noemt sportief pornografische seksuele visie in onze hedendaagse maatschappij is, en hoeveel waardevolle andere mogelijkheden van seksualiteit er zijn. Hierbij geeft hij ook een hele mooie beschrijving van tantra. En er is ook de prachtige documentaire van Lize Korpershoek. Wat ons raakt in dit persoonlijke en kwetsbare verhaal, is dat ze een verhaal over seks in haar hoofd heeft dat ze niet kan leven in haar lijf. Dat verhaal gaat over neuken, een orgasme van de man en een klusje dat geklaard moet worden. Een verhaal dat haar woedend maakt. Ze heeft geen zin in seks meer, en ze gaat op onderzoek. Sexy lingerie maakt haar niet gelukkig. Als een seksuologe haar doorstuurt naar een tantra workshop van Wendy Doeleman, ontdekt ze een hele nieuwe manier van voelen. Dat wordt in de documentaire prachtig verbeeld in het onderscheid tussen een hoge duikplank en stil zwevend liggen in het water. Zij wil niet springen, zij wil die zachtheid. Ze concludeert dat de duikplank niet enige vorm is en dat haar seks niet stuk is.
    Op 16 mei organiseren wij een tantra festival in Djoj. Wendy Doeleman zal daar ook zijn, we hebben Lize zelf ook uitgenodigd.
    De essentie is dat het ongelofelijk belangrijk is om het misbruik aan te klagen, en dat gebeurt gelukkig ook. Maar dat alleen zal niet of nauwelijks verandering brengen. Verandering komt pas als we een nieuwe visie op seksualiteit creëren met elkaar. Dat begint bij ons eigen gedrag: hoe vrijen met onszelf, hoe vrijen we met een eventuele partner, kijken we wel of niet porno, welke gesprekken voeren we over liefde en seksualiteit? Kunnen wij zelf beginnen met een andere en een meer liefdevolle vorm van seksualiteit in de wereld te brengen?
    Jan den Boer en Caroline van Wijngaarden geven tantratrainingen. Ze publiceerden dit jaar het boek Tantra, het geheim van de liefde. http://www.tantratraining.nl jancarolinetantra@outlook.com

  22. Naschrift

    Dat jullie hekkensluiter zijn (ja bij deze is de discussie gesloten), betekent niet dat alles hiermee is gezegd.
    Ook in jullie reactie mis ik – net als in alle andere reacties – het gedeelde inzicht van de grote kracht van seksualiteit. Want het gaat hier wél om seks. Alle tantristen van goede naam en goede wil zoals hiervoor/hieronder hebben gereageerd, zijn zonder twijfel bezig met de positieve intenties die aan de intimiteit en het verbindende aspect van tantra zijn verbonden. Maar allen verdienen er ook een boterham mee.
    Ik vind eigenlijk het schokkend dat geen van alle reacties adequaat inhoudelijk ingaat op mijn argumenten, dan wel zonder (dis)kwalificaties aan mijn adres. En de mededeling dat er ‘iets’/’veel’ door de branche zou zijn gedaan, is m.i. een wassen neus want zelfregulering werkt niet. Actief vervolgingsbeleid door de overheid hopelijk wel.
    Evenmin ben ik onder de indruk van de verwijzing naar een duizenden jaren oude traditie. Dat geldt namelijk ook voor religieuze besnijdenissen, mensenoffers, slavenarbeid en kinderarbeid, om van vele verschrikkelijke vrouwonvriendelijke tradities maar te zwijgen.
    Ik ga niet mee in dat romantische beeld van ‘oeroude wortels van tantra’. Ook toen ging het om onversneden lust, dat laten de beelden op oosterse tempels ondubbelzinnig en rauwer dan rauw nog steeds zien.
    En ja er is nul-komma-nul-nul-zoveel van de mensen in het Westen al een dikke generatie bezig met die oeroude tantra op een hele integere en zuivere (lees: niet-lustige?) manier. Maar voor die andere negenennegentig-komma-zoveel procent van de wereld is het gewoon seks. Punt. Dat feit vinden deze tantristen niet leuk, maar verandert het feit niet.
    Hoeveel maatregelen er ook worden afgesproken door een klein clubje integere tantristen, het gerotzooi blijft. Oke, ik heb weinig begrip getoond voor die kunstige maatregelen, maar ze bereiken het doel niet, nu niet, straks niet. Het zijn niet alleen de tantramasseurs zoals reeds veroordeeld, ook in die verbindende tantraklasjes wordt te ver gegaan. Ik laat me op dit punt – uitsluitend én graag – tegenspreken door het Meldpunt. Maar ik denk dat het dan stil zal blijven.
    Is er hoop op een alternatief voor verbieden van hogerhand? Ja, dat de branche een onafhankelijk, niet uit tantristen bestaand orgaan in leven roept dat een kwaliteitskeurmerk gaan voeren, bewaken, sanctioneren en uitdragen.
    Het keurmerk moet uiteraard dan flink en actief aan naming & shaming gaan doen. Eventueel beboeten, samenwerken met het Openbaar Ministerie. Kijk, dan komen we ergens.
    Dit vraagt een nieuwe vorm van samenwerken van de kleine zelfstandigen die nu misschien gerammel voelen aan hun schatkistjes. Een deel van de omzet afstaan aan het keurmerk dat dan tevens het meldpunt kan faciliteren.
    Ja dat zou een écht goede stap in de richting zijn en een verbod mogelijk overbodig maken.
    If not: laten we tantra verbieden, tenzij…
    Ewald Wagenaar

    (discussie gesloten)

  23. Ik heb ervoor gekozen om heer Bubuza te waarderen omdat deze man mijn relatie met zijn betovering herstelde, ik heb nog nooit een betovering gezien die zo actief is als de betovering van heer Bubuza, ik nam contact met hem op toen alle hoop verloren was, toen niemand me kon helpen mijn vreemdgaan vriendje van vals spelen, Hij maakte het uit met mij zonder reden. Ik hou van hem en wilde hem niet uit mijn leven, maar Lord Bubuza zei me dat ik me geen zorgen moest maken dat mijn vriend terug zou komen en me op zijn knieën zou smeken om hem te vergeven en hem terug te accepteren. Ik deed wat heer Bubuza vroeg en nadat hij de spreuk had uitgesproken, was ik zo geschokt toen mijn vriend terugkwam en me op zijn knieën smeekte. Ik kreeg de resultaten 16 uur nadat de spreuk was uitgesproken. De man redt mijn relatie en we zijn nu gelukkig getrouwd. Neem voor hulp contact op met lord Bubuza via WhatsApp:: +1 505 569 0396 of e-mail:: lordbubuzamiraclework @ hotmail . com

Plaats een reactie

    Artikel delen
  • Facebook
  • Twitter
  • Google+
  • Linkedin
  • Pinterest