Bewust in de rij bij de kassa. Wat kan jij zien van je wereld?

Als het bewustzijn zich verruimt, ga je meer zien. En vooral als je oordeelloos en open blijft waarnemen kan je nieuwe ‘dingen’ gaan zien. Neem maar afscheid van je eigen beperkte standpunt. Een nieuwe werkelijkheid kan zich aandienen.

Door Ewald Wagenaar

Hoe hoger je gaat staan, hoe meer overzicht je hebt. Dat is het principe van bewustwording: hoe breder je perspectief, hoe meer je ziet. En wat is dan het ‘hogere’ of bredere perspectief? Dat is allereerst dat je dingen vanuit verschillende invalshoeken tegelijkertijd waarneemt. Neem maar eens een situatie in gedachten waarin je je groen en geel ergert. Veel mensen overkomt dat als ze in de rij staan in de supermarkt en er voor hen iemand staat te treuzelen, iets aan de kassière gaat vragen of uitvoerig begint over een zieke huisgenoot. Intussen bedenk jij dat je dezelfde avond nog eten moet koken, een afspraak hebt en nog ergens op tijd iets in de brievenbus moet doen. Je irritatie groeit tot aan je lippen waarachter al snel een lelijke sneer ligt te wachten om naar buiten te floepen. Een echte onvervalste te emotionele, venijnige of zelfs boze opmerking, al dan niet ‘acceptabel’ verpakt.
Bewustwording begint er allereerst mee dat je je eigen opborrelende gevoel er- en herkent. Hiervoor moet je natuurlijk naar je gevoel kunnen kijken, terwijl je het gevoel ervaart. Niet makkelijk, maar met een beetje proberen lukt het. Je ziet dan je eigen irritatie, als in een spiegel. En je beseft dat je de keuze hebt om je nijdig, boos of geïrriteerd te gaan gedragen of te spreken. Of niet. Het bewuste zit ‘m dan in je perspectief: je kijkt naar wat er in je eigen binnenste gebeurt. Je besluit ernaar te kijken en niks te vinden van de opborrelende emoties. Dit is waartoe mindfulnesstraining leidt. Het zou een zegen voor de mensheid zijn als iedereen zo met gevoelens om zou kunnen gaan. Maar gezien het ‘reaguurdersgedrag’ op social media vinden mensen het blijkbaar nogal moeilijk om niet hun emoties te volgen bij het reageren op gebeurtenissen.

Opvattingen
Een stapje verder in de verruiming van bewustwording maakt dat je niet alleen je emoties observeert, maar ook kijkt hoe ze ontstaan. En wat blijkt nogal eens: het ontstaan van emoties heeft te maken met je opvattingen. Zoals de wachtende in de rij bij de kassa de opvatting kan hebben: afrekenen is iets wat vlot en efficiënt moet gebeuren, mensen moeten er rekening mee houden dat er anderen achter hen staan die ook vlot willen afrekenen, of wachten in de rij mag niet meer dan twee minuten duren. Als je dan een situatie ziet met die trage klant voor je die niet past bij je opvatting, komt er een blokkade in de stroom van je verwachtingen. En blokkades in verwachtingen leiden in deze situatie tot je boosheid, irritatie etc.
Bewustwording van jezelf in deze rij bij de supermarkt en de opkomende irritatie kan je zo brengen tot een besef dat je bepaalde opvattingen hebt. Die opvattingen gaan overigens over van alles: jezelf, je lijf, je karakter, je familie, werk, leven en zelfs over de periode voor en na je leven. Die opvattingen bepalen een groot deel van je gevoelsleven en emoties. Zo zijn er ook culturele, nationale en zelfs regionale opvattingen; je kreeg ze mee zonder je ervan bewust te zijn. Die observeren en ze een beetje helder krijgen, kan jaren oefening vergen. Nog nooit heb ik iemand ontmoet die zei dat hij of zij er helemaal mee klaar was.

Inleven
Toch kan je met de verruiming van de bewustwording verder gaan. Om bij de situatie van de supermarkt te blijven: je kan niet alleen naar jezelf kijken, maar ook naar je omgeving. Bijvoorbeeld naar de trage klant voor je. Je kan vaststellen dat deze er langzamer dan anderen over doet om de kassa voorbij te komen. Dan probeer je te bedenken, te voelen of te observeren waardoor deze klant voor je bij de kassa zo langzaam is. Je kijkt dan met een innerlijk onderzoekend oog naar je voorganger en ziet dat deze op leeftijd is, een beetje sleept met een been, beeft bij het vasthouden van de portemonnee. Het is iemand die door de ouderdom de lichamelijke functies niet meer zo vitaal heeft als jijzelf. Dat maakt al dat je meer geduld kan vinden in je eigen systeem. De persoon komt meer in je bewustzijn, dichterbij dus, en wordt daardoor minder een ‘obstakel’. Als je goed oplet als de oudere tegen de kassière aan staat te praten, kan ineens het besef bij je opkomen dat die kassière misschien de eerste persoon is waartegen de oudere kan praten vandaag. Je kijk naar de ringvinger en ziet daar dan twee trouwringen naast elkaar. Zou deze de persoon last hebben van eenzaamheid en nu even genieten van die paar woorden bij de kassa? Misschien niet zo handig omdat er mensen daardoor langer staan te wachten, maar op de een of andere manier toch wel een beetje begrijpelijk.
Kan jouw perspectief in deze situatie nog verder verbreed worden? Vast wel. Je kan je verdiepen in de kassière die haar werk doet en een klantvriendelijkheidstraining heeft gehad en onder alle omstandigheden correct blijft  – moet blijven – tegen klanten. Of degene achter je in dezelfde rij die nog luider staat te kreunen en mopperen dan jij ooit zou doen. Wat is zijn of haar irritatie, opvatting, situatie en besef?

Besef
De belangrijkste verruiming zit dus vooral in het in het ten volle zien van wat er in je eigen binnenste gebeurt naar aanleiding van de voorvallen. Het effect van deze manier van verruimen is dat je een opener blik op de wereld krijgt. Je gaat steeds beter zien wat er in je eigen leven aan de hand is. Want iedere seconde word je gebombardeerd door tal van overwegingen, invloeden, energieën, informaties, mensen, gebeurtenissen, eigen gedachten en gevoelens. Voortdurend en nooit stoppend.
Bewustwording gaat in een hogere versnelling als je al die processen, gebeurtenissen, gedachten en gevoelens én ervaart én los kan laten door er toeschouwer van te worden. Het is een flinke stap op weg naar het loslaten van je ikje. Want hoe langer je naar jezelf kijkt en alles wat daarin en daaromheen gebeurt, hoe duidelijker je ziet dat er geen ikje is, dat de bedenker zich graag ‘ik’ noemt en dat er in feite alleen maar een verzameling processen, stromen gedachten, bewegingen en energie is. Je weet amper – helemaal niets eigenlijk – wat er precies in je lijf, darmen of bloedvaten gebeurt. De gedachtestroom kun je niet eens stilzetten. Er zijn steeds weer oncontroleerbaar opborrelende gevoelens. En als je je ogen sluit weet je niet eens waar jij ophoudt en het ‘andere’ begint. Tot je ertegenaan botst natuurlijk. Toch spreken we van ‘ik’.
Hoe verder de verruiming hoe opener en onafhankelijker je wordt van jezelf en hoe stiller het ín je wordt. Dat is het moment waarop je een beter zicht kan krijgen op gebeurtenissen, patronen of subtiele gevoelens die de meeste mensen nooit of zelden in de gaten hebben.

Fijnstoffelijk
Dat is het moment dat tot je kán doordringen wat er nog meer in het universum is. Een ander mens, dier of wezen, voorwerp, situatie en diepere gevoelens. Fijnstoffelijke energieën bijvoorbeeld. Dan ben je al voorbij het punt dat je de schoonheid van eigenlijk alles wat je waarneemt hebt ervaren. Schoonheid niet in de zin van mooi of niet lelijk, maar schoonheid als uitdrukking van de immense vormenrijkdom. Als expressies van het zijn zelf. Hier kunnen we luisteren naar de meer subtiele gevoelsstromen in ons die niet meer worden gestuurd door onze persoonlijke opvattingen, maar transpersoonlijke opvattingen. Wat uit je familie- of cultuursysteem komt bijvoorbeeld. Of uit je zielegroep.
In deze fase krijgen mensen vaak bijzondere ervaringen. Je krijgt een beter contact met je intuïtie en de diepgang ervan. Je gaat een beter zicht krijgen op de bijzondere samenloop van omstandigheden waarin je zit. Mensen zeggen wel eens: ‘Wat een synchroniciteit!’ als ze iemand wilden bellen en diegene belt je net zelf. Maar wie gevoelig begint te worden voor de transpersoonlijke of spirituele energieën, ziet dat álles om hem of haar heen áltijd synchroon loopt.
Totdat iemand over je zegt ‘die is gek’. Dat kan een reëel risico voor mensen zijn die de fluisterstem van de spirituele dimensie proberen te verstaan. De grens tussen knettergek en verlicht of hoogspiritueel is namelijk flinterdun. De afslag die sommigen maken is die van spiritualiseren van hun ego. Hun ikje wil uitreiken naar het goddelijke of hoogste niveau om zich ermee te vereenzelvigen. Dan loopt iemand het gevaar in een eigen of veronderstelde wereld terecht te komen. Even terug naar het begin: in die oriëntatie zijn zulke mensen vergeten dat ze de blik steeds weer moeten verruimen. Dus ook moeten blijven luisteren naar alles wat er om hen heen gebeurt, inclusief het praktische en alledaagse niveau.
Wat te denken van zieners en mensen met bijzondere ervaringen? Dat mag ieder voor zich bepalen. Weet dat er – zoals overal – zin en onzin is; illusies en begoocheling zijn buitengewoon hardnekkig. De geest van de mens, dankzij zijn materiële hersenen, flikken ons regelmatig bijzondere kunstjes. Hallucinaties, niet-bestaande stemmen als projecties en vergelijkbare ervaringen zijn talrijk. Wat is de moeite om naar te luisteren? Eigenlijk niets anders dan de stem van je eigen hart. Een subtiele maar krachtige gevoelsstroom met een heel eigen kwaliteit. Maar daarover een volgende keer meer.

Op 6 februari geeft Ewald Wagenaar in Centrum de Roos een lezing over onder meer fijnstoffelijke energieën en het bewustzijn.  Meer info: www.roos.nl.