Eten met hart en ziel
Vega-recept: broccoli-bataatcurry met ui en shiitake
Niet zelden werken we onze dagelijkse maaltijden gedachteloos en in een rap tempo naar binnen, zonder stil te staan bij de waarde van voeding voor ons lichaam. Annelies van der Ouw brengt het hart terug in je eten. Met pure ingrediënten geeft ze een heerlijk recept voor broccoli-bataatcurry met ui en shiitake.
Door Annelies van der Ouw
Het menselijk lichaam is grotendeels uit dezelfde bouwstenen als onze aarde is opgebouwd. IJzer, koper, zink en magnesium zijn essentiële elementen voor alles wat leeft. Ons bloed bevat exact dezelfde elementen en in dezelfde verhoudingen als zeewater. En als chlorofyl, de stof die planten groen kleurt. Dat is geen toeval. We zijn tenslotte één met alles, en we worden wat we in ons mond stoppen.
Dat is niet het eerste waar je aan denkt wanneer je je bammetje tijdens de lunch naar binnen werkt. Dat komt ook omdat dat bammetje namelijk een lange weg naar ons bord heeft afgelegd. Via de lopende band, wel te verstaan. Na jaren van ontwikkeling en ongebreidelde groei, zijn we nu zover dat onze natuurlijke voeding grotendeels massa- en fabrieksproductie is geworden. Daarin zijn kostbare grondstoffen vervangen door chemische look-a-likes. We zijn mijlenver af komen te staan van de bron van onze voeding, de aarde. In plaats daarvan zijn we onze prachtige rijkdom systematisch aan het uitputten. En daarmee onszelf: een verarmde bodem levert lege voeding, een verzwakt lichaam en een uitgeholde geest. Hippocrates wist het al treffend te verwoorden: “Laat uw voedsel uw medicijn zijn, en uw medicijn uw voedsel.” Weten wat je eet, is dus niet voldoende. Eten doe je met je hart. Nog beter: met je ziel.
Pure ingrediënten
Maar wat is nu gezond, en wat niet? Hoe langer de weg van de koude grond naar je bord, des te meer onuitsprekelijke ingrediënten aan je voeding worden toegevoegd die je lichaam transformeren tot een slecht functionerende opslagplaats voor chemisch afval.
Daarom bevatten de recepten die ik op deze plek met je ga delen alleen pure, en vooral bijzondere ingrediënten. Sommige lijken op het eerste gezicht alledaags, maar wie verder kijkt dan alledaagsheid doet soms fascinerende ontdekkingen.
Kokosolie Neem nu die interessante controversie rondom kokosolie. Kokosolie bevat voornamelijk de alom gewraakte verzadigde vetzuren, waardoor het product al sinds lange tijd in het verdomhoekje zit. Geheel onterecht, want kokosolie zou niet alleen in de vegetarische en veganistische, maar in elke keuken een belangrijke plek moeten krijgen. Het is de enige plantaardige olie die bij extreme temperaturen stabiel blijft. Dit in tegenstelling tot sojaolie en zonnebloemolie; bij verhitting van deze oliën worden antioxidanten vernietigd waardoor de olie oxideert en verandert in een gevaarlijke substantie die talloze risico’s oplevert voor de gezondheid. Kanker is daar een van. Het zijn niet zozeer de natuurlijke verzadigde vetzuren die risico’s opleveren, maar de transvetten of gehydrogeneerde (gedroogde) vetten en te grote hoeveelheden omega-6 vetzuren, beide terug te vinden in diverse soorten plantaardige margarines. Integendeel, natuurlijke verzadigde vetzuren zijn zelfs essentieel voor ons lichaam: onze hersenen bestaan zelfs voor het merendeel uit verzadigde vetten. Laurinezuur, een van de voornaamste bestanddelen van kokosolie, komt van nature voor in moedermelk en heeft antibacteriële en antivirale eigenschappen. Het heeft bovendien een gunstig effect op de cholesterol/HDL-ratio. Als het echter aan het Voedingscentrum en de Hartstichting ligt, bereikt geen enkel verzadigd vet je bord. Ook kokosolie niet1.
Shiitake Over de voedingswaarde van shiitake wordt eveneens veel gediscussieerd. Veganisten dragen de paddenstoel op handen vanwege de opvatting dat het een van de weinige plantaardige bronnen is van vitamine B12. Het B12-gehalte van de paddenstoel is, zo blijkt uit diverse onderzoeken, echter zo laag dat het is te verwaarlozen2. In shiitake zit wel onder meer magnesium, selenium, ijzer, vitamine B2 (riboflavine), vitamine C, foliumzuur en zink3, elementen die maar weinig mensen in voldoende mate in hun lichaam hebben. De celwanden van paddenstoelen zijn gemaakt van chitine, een stof die ook wordt gevonden in het skelet van insecten, krabben en garnalen. Rauw is shiitake voor ons dan ook minder gemakkelijk te verteren. Koken of bakken lijkt een oplossing, maar door het verhitten vernietig je weer belangrijke vitamines en enzymen die onder meer een belangrijke rol spelen in de spijsvertering.
Bataat De zoete bataat kan ook rauw gegeten worden en dat heeft ook zo z’n voordelen, maar in rauwe staat bevat deze juist weer een stof die de werking blokkeert van een spijsverteringsenzym dat helpt bij de vertering van proteïne. De bataat, ook wel zoete aardappel, is een ver familielid van de aardappel maar is eigenlijk een wortel. In het gebied van oorsprong, Centraal-Amerika, wordt de wortel yam genoemd. De oranje variant is zeer rijk aan bètacaroteen. De bataat is zetmeelrijk, net als de aardappel, maar heeft ondanks de zoete smaak een veel gunstiger effect op de stabiliteit van de bloedsuikerspiegel dan haar verre familielid.
Deze intrigerende ingrediënten en meer, vind je terug in het volgende vegetarische recept.
Broccoli-bataatcurry met ui en shiitake
Ingrediënten (voor 2 personen)
500 gr broccoliroosjes
400 gr zoete aardappel of bataat, in blokjes
1 grote ui, gesnipperd
150 gr shiitake, in reepjes
1 eetlepel kokosolie
Voor de currypasta
2 tomaten, in stukken
2 teentjes knoflook
2 cm blokje gember, geschild
1 theelepel uitgeperste citroen
50 gr geraspte kokos
2 eetlepel tahinipasta
1 eetlepel kokosolie
1 theelepel geelwortel of kurkuma
¼ theelepel chilipoeder
1 theelepel Keltisch zeezout (en naar smaak)
water
Bereidingswijze (tijd: ongeveer 30 minuten)
Begin met de currypasta. Voeg alle ingrediënten bij elkaar in de blender en schenk een kleine hoeveelheid water bij totdat de blender het mengsel ‘pakt’. Blend totdat er een gladde pasta ontstaat.
Stoom vervolgens de broccoliroosjes en de zoete aardappelblokjes in een stoommandje in 5 tot 10 minuten beetgaar. Met deze bereidingswijze blijven meer voedingsstoffen behouden die met koken verloren gaan.
Verhit tegelijkertijd de kokosolie in een wok of koekenpan en bak de gesnipperde ui totdat deze glazig is. Voeg de shiitake toe en bak deze kort mee.
Voeg ook de gestoomde broccoli en bataatblokjes toe en meng daarna de currypasta met de ingrediënten. Laat de pan nog even op de warmtebron staan om het gerecht goed door te warmen.
Voor de zoetekauw: bak kort stukjes banaan of een handje rozijnen mee.
Eet smakelijk!
1 http://nl.wikipedia.org/wiki/Laurinezuur
http://www.leefbewust.com/themas/verzadigdvet.html
http://www.eurekalert.org/pub_releases/2009-10/jhmi-tiy103009.php
2 http://home.hccnet.nl/michel.post/B12/HOOFD4.HTM
3 http://nutritiondata.self.com/facts/vegetables-and-vegetable-products/2488/2